Bespreking Red het onderwijs (Red Team)

Red het onderwijs. Geschreven door het RED-Team Onderwijs. Publicatie uit 2024.

Hoofdstuk-indeling:

1. Om onderwijskwaliteit te verhogen, moet je goed kunnen meten
2. Verhoog de kwaliteit van leraren en hun opleidingen
3. Verhoog de aantrekkelijkheid van de lerarenopleidingen
4. Maak lesgeven aantrekkelijk
5. Verhoog de kwaliteit van schoolleiders
6. Voer centrale regie om het lerarentekort terug te dringen
7. Faciliteer een krachtige en professionele beroepsorganisatie
8. Herstructureer de onderwijssalarissen
9. Voer een bureaucratietoets in
10. Organiseer de stem van de leraar

In de inleiding wordt gesteld:
“De grote vraag is nu natuurlijk: hoe kan het dat in een rijk land als Nederland de onderwijsresultaten zo achteruitgaan en een steeds grotere groep buiten de boot valt? Wij stellen dat dit te maken heeft met vijf verschillende zaken waar de overheid onvoldoende aandacht voor heeft: lerarentekorten, de kwaliteit van de lerarenopleidingen, ‘moderne’ onderwijsopvattingen, de macht van de schoolbesturen en de beroepsgroep zelf.”

Bespreking

Het hele boek leest in feite als een pamflet. Neem bijvoorbeeld dit citaat:
‘Kinderen die verder willen in het leven zijn gebaat bij het omgekeerde: een nationaal curriculum en directe instructie, uniformiteit in inhoud en aanpak, een eerlijk speelveld en, daarbuiten, tijd om zelf te ontdekken wat interessant is. Nu moeten ze het doen met steeds langere schooldagen, met minder lessen en meer andere, opgelegde, activiteiten.’

De kracht van dit boek, als het al kracht heeft, zit in de communicatieve tendentieuze boodschap die men vanuit het Red Team wil uitdragen. Het ontbreekt aan een heldere en navolgbare analyse van de genoemde problemen.

We noemen nog enkele detail-punten:

1. Het Red Team schrijft over de gestage teruglopen van onderwijsopbrengsten. Daarvan is echter bij rekenen-wiskunde geen sprake.
2. Het Red Team benoemt enkele voor de hand liggende problemen in het onderwijs, zoals het lerarentekort. Zonder enige nadere analyse geeft het team aan dat de problemen kunnen worden opgelost door in het funderend onderwijs en ook in de lerarenopleiding slechts directe instructie als onderwijsmodel te omarmen.
3. Het Red Team pleit voor het evidence informed werken in het onderwijs, terwijl de publicatie allesbehalve onderbouwd is met onderzoeksgegevens. Dan geldt bijvoorbeeld voor de geponeerde verklaringen voor (soms incorrecte) waarnemingen.
4. Bijvoorbeeld uit de gebruikte literatuur blijkt dat het Red Team maar een beperkte kijk heeft op de ontwikkeling van het basisonderwijs en de lerarenopleiding. Onder andere ontbreken verwijzingen naar vakdidactische publicaties.

Ronald Keijzer, Hogeschool iPabo, lector
Kees Hoogland, Hogeschool Utrecht, lector
Vincent Jonker, Universiteit Utrecht, onderzoeker