Lerarenopleidingen Science en Wiskunde/Rekenen

Werkgroepenronde 1

11:30 – 12:45 – Werkgroepenronde 1

WG01: Sonja Stuber | Michiel Veldhuis | Ronald Keijzer
WG02: Gerard Dummer
WG03: Suzanne Sjoers
WG04: Derk Pik | Monica Wijers | Theo van den Bogaart
WG05: Marion van Brederode
WG06: Nienke Wieringa
WG07: Guest speaker
WG08: Els Franken | Iekje Dijkstra | Stephanie Siersma | Lambrecht Spijkerboer | Trudy van der Kolk
Wiskunde in het nieuws om de professionele gecijferdheid van studenten te ontwikkelen
Programmeren differentiëren
Onderweg naar nieuwe kerndoelen voor rekenen-wiskunde onderbouw voortgezet onderwijs
Open online wiskunde-didactiek – Eerste ervaringen uit een Surf samenwerkingsproject
Invloed van praticuminstructies op het kritisch denken van leerlingen tijdens onderzoeksopdrachten
Voorbeeldlessen en heuristiek in opleiding en nascholing
Teaching scientific citizenship and the implications for the STEM teacher training courses

Oppervlakte = lengte x breedte?

pabo wis
pabo sci
2eg wis
2eg wis
1eg | 2eg sci
1eg | 2eg sci
1eg | 2eg wis sci
1eg | 2eg wis 

 

pabo wis
Sonja van den Brink – Stuber, Michiel Veldhuis & Ronald Keijzer (Hogeschool iPabo)
In de bijeenkomsten van rekenen-wiskunde op de pabo zijn wij voortdurend bezig de professionele gecijferdheid van onze studenten te ontwikkelen. Een voorbeeld hiervan is de opdracht voor de eerstejaars studenten: ‘rekenen op de rand van de krant’. In deze opdracht moeten de studenten bij een mediabericht een open wiskundig probleem bedenken voor basisschoolleerlingen.

In de bijeenkomsten hebben we de studenten ondersteund door ze van feedback te voorzien over de openheid in hun geformuleerde problemen. Achteraf zijn de door de studenten geformuleerde problemen ingeschaald op drie aspecten: openheid, complexiteit en logica vanuit de context, door lerarenopleiders en studenten zelf. Hieruit kwam naar voren dat de studenten hun vragen meer open en complex inschalen. In deze workshop laten we zien hoe we studenten hebben begeleid bij het maken van deze opdracht, bekijken we het werk van de studenten en bespreken we de resultaten van onze analyse.

pabo sci
Gerard Dummer (Hogeschool Utrecht)
Kinderen groeien op in een wereld die bol staat van technisch geprogrammeerde systemen. Hoe deze systemen werken is voor velen echter een raadsel. In het promotieonderzoek van Gerard Dummer wordt onderzocht hoe leerlingen op de basisschool inzicht in de werking van deze alledaagse systemen kunnen krijgen. Hierbij wordt vooral ingezoomd op het programmeren van deze systemen. Dit promotieonderzoek biedt verdieping op het vakgebied Natuur en Techniek. In het kader van het promotieonderzoek is een lessenreeks ontwikkeld voor leerlingen van groep 5 en groep 8. Belangrijk onderdeel van deze lessenreeks zijn de programmeeractiviteiten. Programmeren is een complexe vaardigheid waarbij veel verschillende deelgebieden met elkaar gecombineerd worden. Hierbij kun je denken aan de programmeervaardigheden zelf maar ook de mate waarin zelfstandig gewerkt kan worden en problemen zelfstandig opgelost kunnen worden opgelost. Niet elke leerling beheerst deze vaardigheden op hetzelfde niveau. Differentiëren is daarom van belang om alle leerlingen mee te kunnen nemen in de les. In de programmeerlessen die ontwikkeld zijn, is gedifferentieerd op de instructie. In deze workshop wordt deze manier van differentiëren verder toegelicht, worden de ervaringen uit het onderzoek gedeeld en gaan we aan de slag met het zelf ontwerpen van een gedifferentieerde instructie.
2eg wis
Suzanne Sjoers (SLO)
In 2018 en 2019 hebben teams van leraren en schoolleiders onder de noemer Curriculum.nu voorbereidingen getroffen voor een actualisering van onder andere de huidige kerndoelen rekenen-wiskunde voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Deze kerndoelen zijn in 2006 voor het laatst herzien. De teams hebben bij dit proces hulp en feedback gekregen van onder meer leraren, wetenschappers en vakverenigingen zoals de NVvW. Wat is de reikwijdte van de voorstellen voor rekenen-wiskunde? Hoe verschillen deze voorstellen van de huidige kerndoelen en wat is vergelijkbaar? We voerden een gedetailleerde analyse uit om dit goed in beeld te krijgen. In deze lezing presenteren we onze bevindingen.
2eg wis
Derk Pik (UvA), Monica Wijers (FI, UU) en Theo van den Bogaart (Hogeschool Utrecht)
Op de website van het Freudenthal instituut (www.freudenthal.nl) is veel lesmateriaal beschikbaar. Dit lesmateriaal kan ook gebruikt worden in de lerarenopleiding wiskunde. In het project open online wiskundedidactiek worden lesmaterialen met authentiek leerlingenmateriaal voorzien van een didactische schil. Daarmee wordend deze materialen bruikbaar in de lerarenopleiding. Inmiddels zijn er een aantal voorbeelduitwerkingen in concept beschikbaar, deze gaan over breuken, matchingsopgaven, de wiskunde Alympiade, de onderbouwwiskunde dag (vissen en erwten), wiskunde in beroepen, verhoudingen, negatieve getallen, taal in wiskunde. In deze werkgroep gaan we aan de slag met twee voorbeelden en bespreken we de bruikbaarheid daarvan voor de lerarenopleidingen.
1eg | 2eg sci
Marion van Brederode (Stedelijk Gymnasium Haarlem)
Het ontwikkelen van het kritisch denken bij studenten wordt vaak gezien als een belangrijk onderwijsdoel voor onderzoeksopdrachten. De afgelopen twee schooljaren hebben we onderzocht hoe voorbereidende activiteiten bij een practicumopdracht het kritisch denken van leerlingen tijdens de uitvoering van de practicumopdracht beïnvloeden. We hebben deze studie twee jaar achter elkaar uitgevoerd in 4 parallelle vwo-6 scheikundegroepen.

Bij de eerste instructievorm, die ook vaak in lesmodules is terug te vinden, worden studenten voor- en tijdens het experiment begeleid door het beantwoorden van practicumvragen. Wij hebben deze instructievorm, “paved road” instructies genoemd, aangezien de studenten langs een voor hen uitgedacht onderzoekspad worden geleid. Deze instructiestijl is vergeleken met een instructiestijl die specifiek ontwikkeld is om het kritisch denken bij leerlingen te bevorderen1. In deze kritisch denken instructievorm maken de studenten eerst hun eigen experimenteerplan en worden ze vervolgens uitgedaagd om vergelijkingen te maken en beslissingen te nemen over hun metingen en gebruikte modellen.

Bij de analyse van het kritisch denken van de leerlingen hebben we ons gericht op de wens om begrijpen wat wordt waargenomen en de neiging om een methode of model tegen het licht te houden als wordt waargenomen dat een model en meetgegevens niet overeenkomen. Ook hebben we gekeken naar de zelfperceptie van de leerlingen over hun kritisch denken tijdens de opdracht.

Tijdens deze workshop wordt een overzicht gegeven van verschillende voorbereidende practicumactiviteiten zoals in wetenschappelijke literatuur beschreven en worden de resultaten van deze studie gepresenteerd en bediscussieerd.

Examining the effect of lab instructions on students’ critical thinking during a chemical inquiry practical. Marion E. van Brederode, Sebastiaan A. Zoon, Martijn Meeter. Submitted to Chemical Education Research and Practice.

1.            Holmes, N. G.;  Wieman, C. E.; Bonn, D. A., Teaching critical thinking. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 2015, 112 (36), 11199-11204.

1eg | 2eg sci
Nienke Wieringa (lerarenopleider/vakdidacticus biologie, ICLON)
In deze workshop gaan we aan de slag met de vraag: hoe kunnen we docenten-in-opleiding en ervaren docenten in nascholing inspireren voor en begeleiden bij het ontwerpen van effectieve vaklessen? Uit mijn promotieonderzoek blijkt, dat zowel prototypische voorbeeldlessen als vuistregels (heuristieken) hierbij een krachtige rol kunnen spelen, en dan vooral als beide gecombineerd worden en levendig voor het voetlicht worden gebracht. Voorbeelden van heuristieken zijn: “breng een uitdagende opdracht, die normaliter later in een lessenserie aan de orde komt, naar het begin van de lessenserie”; “bedenk een goede centrale vraag en laat deze los op verschillende contexten” en “maak een vraag uit een krantenkop en start de les daarmee”. Uiteraard worden er in de lerarenopleiding en nascholing al volop voorbeelden en heuristieken gebruikt, maar hoe kun je zo inzetten, dat ze (beginnende) leraren daadwerkelijk helpen (vakdidactische) theorie en praktijk te verbinden en hun lessen al experimenterend te verbeteren?

Tijdens de workshop zal ik kort de achtergronden van en uitkomsten van het genoemde onderzoek presenteren, waarna we zelf aan de slag gaan met het inventariseren van zulke krachtige combinaties van voorbeeldlessen en heuristieken en de manieren waarop deze in opleiding en nascholing kunnen worden geïntegreerd.

Het proefschrift is hier te vinden: https://openaccess.leidenuniv.nl/handle/1887/68259

1eg | 2eg wis sci
A guest speaker from one of our neighbour countries in Europe 
Different countries in Europe are working together in the International Center for Science Education (icse.eu) and the central issue in this cooperation is how to implement scientific and mathematical literacy in the curricula for teacher training, with a special attention towards scientific citizenship and the role of socio-scientific issues.

In this workshop you will see examples from different countries, and we will discuss the possible collaboration in this area.

1eg | 2eg wis 
Els Franken, Iekje Dijkstra, Stephanie Siersma, Lambrecht Spijkerboer, Trudy van der Kolk
Binnen het meetkundeonderwijs kunnen er hardnekkige misconcepten ronddwalen.
In deze workshop delen enkele vakdidactici, die zich bezighouden met meetkundeonderwijs, hun inzichten hierover.

Jullie gaan meetkundeactiviteiten zien en ervaren afkomstig uit het brede snijvlak van BO en VO. Jullie krijgen voorbeelden mee van praktische lesideeën, die meteen inzetbaar zijn binnen een klas. In een carrouselvorm ervaren jullie diverse doordachte aanpakken om verdiepend meetkundeonderwijs aan te bieden waarbij we ook  dieper ingaan op de misconcepten bij leerlingen en studenten.

 

ELWIeR en Ecent als één STEM