Het is bijna 2020, wat nu met wetenschap en technologie?
In 2013 sloten onderwijs, overheid en bedrijfsleven het Techniekpact. Een van de doelen: alle basisscholen bieden vanaf 2020 structureel wetenschap en technologie aan. Wat is daarvan terecht gekomen? Moet en doet iedere basisschool het al? En wat kan de pabo hieraan bijdragen? Edith Hilbink van Jet-Net & TechNet: ‘Zo’n pact stel je om daadwerkelijk in beweging te komen.’
Het Techniekpact is een gezamenlijk initiatief van bedrijfsleven, overheid en het onderwijs. In het pact zijn afspraken gemaakt om de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt in de technieksector te verbeteren en daarmee het tekort aan technisch personeel terug te dringen. Ook de PO-Raad, die schoolbesturen van basisscholen vertegenwoordigt, heeft het Techniekpact ondertekend. Een van de doelen van het pact is dat vanaf 2020 alle basisscholen structureel wetenschap en technologie (W&T) aanbieden. Onderwijskundige en senior projectleider Edith Hilbink van Jet-Net & TechNet : ‘Doelen stel je om daadwerkelijk in beweging te komen en ze te realiseren. Via regionale W&T netwerken is die beweging gecreëerd, met ongeveer de helft van de basisscholen. De andere helft hebben we niet goed in beeld, we komen scholen tegen die er echt nog niet zijn.’
Dat betekent dat het jaar 2020 voor de deur staat, en dat veel basisscholen W&T nog steeds niet structureel aanbieden. ‘We zijn er inderdaad nog niet,’ aldus Hilbink, ‘en dat zullen we nooit zijn, want ontwikkeling is nooit af. Netwerken zijn gemaakt, scholen werken steeds vaker met een W&T coördinator, SLO heeft een leerlijn en een leerplankader W&T gemaakt. Waar de eerste jaren vooral is ingezet op het bereiken van alle scholen en professionalisering van leerkrachten, zetten de W&T netwerken nu vooral in op het versterken wat basisscholen al doen, het inspireren van elkaar om de volgende stap te zetten en vooral ook een gezamenlijk en zelfredzaam netwerk vormen. In the end word je nog niet keihard afgerekend als je het niet of onvoldoende doet. Dan zou je vanuit de inspectie hier ook naar moeten kijken. De vraag is wel of je dat moet willen. Ik denk dat je als leerkracht enthousiaster wordt als je W&T onderwijs kunt vormgeven en ziet wat dit met kinderen doet.’
Quickscan
Hard werken aan W&T in het basisonderwijs zal nodig blijven. Basisscholen moeten het heft in eigen handen nemen. Om W&T een vaste plek te geven, zijn er wel een aantal basisvoorwaarden. Wat een school nog nodig heeft, vind je met behulp van een QuickScan. Hilbink: ‘Allereerst heb je als basisschool een visie nodig op W&T en hoe je dit zichtbaar wilt maken in de klas. Een dergelijke visie moet aan de ene kant redelijk algemeen zijn, zodat leerkrachten er nog alle kanten mee uit kunnen, aan de andere kant concreet en spannend genoeg om je er als leerkracht aan te willen verbinden. W&T moet opgenomen worden in het curriculum en dan het liefst in een doorgaande lijn. En uiteraard zijn tijd, ruimte en middelen van belang.’ Mooie praktijkvoorbeelden over W&T implementatie vind je op wetenschapentechnologieindeklas.nl.
Niet alleen zijn basisscholen aan zet, ook pabo’s spelen een cruciale rol. Hilbink: ‘Wil je een thema als W&T daadwerkelijk vormgeven in de scholen, dan moet je zorgen dat de nieuwe garde ermee bekend is. Omdat technologie in alle beroepen een rol speelt is het belangrijk om leerlingen hier al jong mee in aanraking te brengen. Een leerkracht moet dan voldoende toegerust zijn om dat aan te bieden. We zien al mooie voorbeelden waarbij schoolbesturen samenwerken met pabo’s, zoals de kleutermap Onderzoekend Spelen die door de netwerken in Noord-Holland en Flevoland met de iPabo is ontwikkeld. Wel blijft het lastig om een nieuw thema een vaste plek in het curriculum van de pabo te geven. Hier valt zeker nog winst te behalen.’
Curriculum.nu
‘We zijn wel erg blij met de ontwikkelingen van de curriculumherziening door curriculum.nu,’ vervolgt Hilbink. ‘Daarin zie je dat overkoepelende thema’s een grotere rol gaan spelen waar technologie onderdeel van uitmaakt, zoals duurzaamheid en circulaire economie. Hier zit leren onderzoeken en leren ontwerpen echt in. W&T is overal, daar steken wij op in. Ook een niet-technisch bedrijf heeft technologische elementen, en W&T zit ook in taal en rekenen. Juist die vakoverstijgende benadering is van belang. Daarmee kun je een slag maken naar meer flexibiliteit, meer samenwerken, meer creativiteit. W&T is echt een vliegwiel om toekomstgericht onderwijs te geven.’
Jet-Net & TechNet is het label voor primair- en voortgezet onderwijs van het Platform Talent voor Technologie (PTvT: voorheen Platform Bèta Techniek, TechniekTalent.nu en Jet-Net & TechNet). PTvT heeft als doel dat iedereen de kans krijgt om zijn/haar potentieel ten aanzien van technologie te ontdekken, ontwikkelen en onderhouden.
