Begeleiding startende leraren – nieuwe impuls nodig?
|
De opleidingen en scholen staan voor een belangrijk vraagstuk gezien het lerarentekort.
Er is anno 2023 een nieuwe impuls nodig om de begeleiding van startende leraren te verbeteren. |
In de periode 2014-2019 is veel werk uitgevoerd in de diverse regio’s onder de noemer ‘begeleiding startende leraar’. Daar zijn nuttige instrumenten uit voortgekomen (zie begeleidingstartendeleraren.nl) die in de diverse regio’s ook nog steeds gebruikt worden.
De startende leraar is een belangrijke levensader voor innovatief onderwijs, en daarom zou hier opnieuw meer aandacht voor moeten zijn. Zeker in het licht van de ‘schaarste’, zie rapport Onderwijsraad (2023).
Rapport ‘Schaarste schuurt’ van de Onderwijsraad (2023)
In dit rapport wordt gezocht naar een antwoord op een tekort dat niet zo maar zal verdwijnen:
“Voorzien in onderwijs in een situatie van aanhoudende lerarentekorten die ongelijk neerslaan, vraagt om solidariteit. Het is een
collectieve opgave. Dit vereist visie en sturing van schoolbestuurders, schoolleiders en de rijksoverheid.”
Hoewel veel handelingsopties al bestaan, worden ze tot nu toe veelal niet ingezet om te voorzien in onderwijs in een situatie van aanhoudende lerarentekorten. Er wordt ook nauwelijks systematisch (evaluatie)onderzoek gedaan naar de invoering ervan, noch naar de gevolgen voor bijvoorbeeld onderwijskwaliteit of het beroep van leraren. Daardoor ontbreekt momenteel een helder beeld van de gevolgen en wat noodzakelijke randvoorwaarden zijn. Dit vereist (systematisch) onderzoek, bijvoorbeeld gecoördineerd door het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek.
De raad zoomt hier in op handelingsopties (denkrichtingen) waar we nu met elkaar voor staan:
- Beperking van het onderwijsaanbod
- Optimalisering van de organisatie van het werk in het onderwijs
Nationale aanpak professionalisering van leraren
Het Groeifonds-voorstel Nationale aanpak professionalisering van leraren heeft juni 2023 groen licht gekregen. Hun doelstelling (en straks, in 2024, hun uitwerking) richt zich op het professionaliseren van leraren om de kwaliteit van onderwijs te verbeteren. Het voorstel bestaat uit vijf pijlers:
- Het ontwikkelen van ontwikkelpaden
- Het opzetten van een opleidingsregister
- Co-creatielabs om het opleidingsaanbod te verbeteren
- Deelname aan opleidingen subsidiëren
- Kwaliteitsborging
Wat kunnen we doen vanuit opleidingen?
We zouden in de opleidingen meer aandacht moeten geven aan het carriere-perspectief van de docenten, dit carriere-perspectief kan helpen om verder te kunnen kijken dan alleen de eerste stappen in de loopbaan. In het Europese project Teach4Life wordt samen met 6 Europese landen gezocht naar een aanpak waarbij dit carriere-perspectief krachtiger ondersteund kan worden.
Zo zijn er in 2022-2023 interviews gepubliceerd van ‘bèta-docenten’ die in hun carriere aansprekende keuzes hebben gemaakt.
Het portretteren van dergelijke voorbeelden zou behulpzaam kunnen zijn bij het schetsen van een (realistisch) carriere-perspectief. En dat beeld zou ook actief aangeboden kunnen worden in opleiding en nascholing.
Verwijzingen
- Website Begeleiding startende leraren (project 2013-2019)
- Het project Bericht uit 2020 op ecent/elwier
- (2023). Schaarste schuurt. Een verkenning naar het omgaan met aanhoudende lerarentekorten (pp. 31). Den Haag: Onderwijsraad.
