Handboek Techniekdidactiek
Goed techniekonderwijs is van groot belang in onze samenleving, die sterk wordt gevormd door techniek en die ook in economische zin van techniek afhankelijk is. De kwaliteit van techniekonderwijs staat of valt echter met de kwaliteit van de docenten. Om techniekdocenten te ondersteunen bij hun taak, heeft een team van docenten en didactici de handen ineengeslagen met het technisch bedrijfsleven, om te komen tot een boek over techniekdidactiek. Het boek is geschreven voor techniekdocenten in de onder- en bovenbouw van het VO, MBO en HBO en voor instructeurs en opleiders in het technisch bedrijfsleven. Het boek bevat recente inzichten uit de internationale literatuur en inspirerende voorbeelden op het niveau van concrete onderwijssituaties en uitspraken van docenten, studenten en leerlingen. Het boek is onder regie van ECENT tot stand gekomen. De eindredactie was in handen van Ineke Frederik.
De inhoud van het boek
De inhoud van het boek is verdeeld in de volgende hoofdstukken:
Deel 1 met een beschouwing over de identiteit van techniek
1.2 Techniek als artefacten
- www.biomimicryinstitute.org
- en.wikipedia.org/wiki/Biomimicry
- www.museumofunintendeduse.com
- en.wikipedia.org/wiki/Sociotechnical_systems
- www.socio-technical.org
1.3 Techniek als kennisdomein
1.4 Techniek als activiteiten
- www.opm.ctw.utwente.nl/wiki/index.php/Pahl_%26_Beitz
- www.swemorph.com
- nl.wikipedia.org/wiki/Quality_function_deployment
- en.wikipedia.org/wiki/Design_for_X
- en.wikipedia.org/wiki/Sustainable_design
1.5 Techniek als menselijke en maatschappelijke eigenschap
2.2 Benaderingen voor techniekonderwijs
- Artikel over achtergronden en geschiedenis van Sloyd onderwijs
- Onderzoeksrapport CCETE over concepten en contexten
- www.iteaconnect.org/TAA/PDFs/xstnd.pdf
- www.techlink.org.nz
2.5 Mogelijke vormen voor techniekonderwijs
Deel 2 over karakteristieken van het vak, waarin steeds didactiek wordt beschreven vanuit één technisch onderwerp
3.2 Creativiteit en vernuft
3.4 De rol van technische kennis
3.6 Het format van een ontwerpopdracht
- www.sools.nl
- www.cma.science.uva.nl/english/download/pdf/ElektriX.pdf
- www.crocodile-clips-plein.nl
- Het beoordelen van een ontwerp
3.7 Opdrachten
- www.idepartners.nl/pdf/TRIZ_deel_1_constructeur_9-2005.pdf
- www.techniekwedstrijd.nl
- www.shellyoungtechnicalaward.nl
Literatuur
- Het beoordelen van een ontwerp
- www.innovationmagazine.com/innovation/volumes/v7n2/spotlight1.shtml
- www.techniek12plus.nl
Errata hoofdstuk 3
Bladzijde 56
Erratum: gebruik van opsommingstekens. Het moet zijn:
“Bekende voorbeelden van blokkades zijn:
- de constructie is niet uit te voeren
- daar is geen markt voor
- het is veel te futuristisch
- het wordt veel te duur
Hoe kunnen we onze leerlingen stimuleren hun creativiteit in te zetten bij het ontwerpen? De omgeving voor creatief werken is belangrijk. Relevante
creativiteitsvaardigheden worden door de benadering van de docent eigen gemaakt. Voorbeelden die inzoomen op de creativiteitsontwikkeling zijn te vinden in de verzameling aanleeropdrachten van Techniek 12+ ‘Cycluszooming’. U kunt natuurlijk ook zelf opdrachten bedenken. Een aardig voorbeeld om de creativiteit van leerlingen te stimuleren is: ‘Ontwerp een tafel zonder poten’.”
Bladzijde 58
Erratum: kaders zijn over de tekst geschoven. Daardoor mist de volgende tekst:
“Een veel gehanteerde aanpak is bijvoorbeeld:
- definiëren van het (deel) probleem
- ontwikkelen van alternatieve oplossingen
- kiezen van de beste oplossing
- implementeren en evalueren van de oplossing”
Op het rechterdeel van de pagina mist het kopje “De rol van het maken”.
Inleiding
4.3 ‘Maken’ en ICT
- www.detechnologiekrant.nl
- www.engineersonline.nl
- www.aandrijvenenbesturen.nl
- protospace.nl
- www.materialise.com
- www.yenka.com
- www.jataka.hu/rics/lego/index.html
4.4 ‘Maken’ in het beroepsonderwijs
Opdrachten
Literatuur
6.3 De relatie tussen techniek en samenleving
- www.kennislink.nl/publicaties/langer-leven-met-nanodeeltjes
- Morele oordeelsvorming over genomics
- www.techniek12plus.nl
6.4. Geschiedenis en toekomst van techniek
6.5. Werkvormen voor techniek en samenleving
Opdrachten
Literatuur
Deel 3 over curriculum
7.2. Landelijke sturing
7.3. Leerplanontwikkeling op scholen en in de klas
7.5. Het technieklokaal
7.6. ICT en techniek
Opdrachten
- 8. Uitleg bij het spel
- www.learninggames.nl/page/485/villa-elektra.html
Literatuur
- www.learninggames.nl/page/485/villa-elektra.html
- ict.aps.nl/fm3/docs_eindtermen2007/kerndoelen_onderbouw.pdf
- www.taalgerichtvakonderwijs.nl/producten/00005/00007
- www.vonk-techniek.nl.
- www.slo.nl/primair/kerndoelen
- wp.digischool.nl
- www.platformtechnologie.nl/
- www.iteaconnect.org/
- www.malmberg.nl/Voortgezet-onderwijs/Methodes/Exacte-vakken/mens-natuur/Vita-onderbouw/Vita-onderbouw.htm
Inleiding
8.2 Competentiegerichte didaktiek
- www.consortiumbo.nl
- www.youtube.hetmetalenscharnierpunt.nl
- www.otib.nl/Voorlichting/VMBO/Bedrijfssimulaties/index.aspx
Literatuur
9.1 Gender
9.3 Taal
9.4 Differentiatie: omgaan met verschillen
Videoinstructie voor boren: https://youtu.be/6bAzDnwvXhc
9.5 Beroepskeuze
Literatuur
10.3 Havo/vwo bovenbouw
10.4 Technasia
Literatuur
Het boek schrijft niet voor hoe techniek onderwezen moet worden. Het beschrijft ideeën (modellen, concepten en methodieken) die al worden toegepast, maar waarvoor soms een gezamenlijke taal ontbrak in Nederland. Docenten en instructeurs die het boek hebben gelezen, zijn daarna deelgenoot van die gezamenlijke taal en kunnen daardoor effectiever over techniekonderwijs communiceren en hun onderwijs ontwikkelen. Het boek houdt rekening met de kennisbasis lerarenopleiding techniek en de kennisbasis didactiek technische vakken.
Verwijzingen
- Op de site van het Consortium Beroepsonderwijs kunt u het boek bestellen.
- Kennisbasis