Bedrijvig techniekonderwijs
Techniekonderwijs op school streeft meerdere doelen na. Het richt zich bijvoorbeeld op technische kennis en vaardigheden voor in het dagelijks leven, maar het heeft ook een functie in de voorbereiding op het beroepleven. In dit artikel wordt de nadruk gelegd op dat laatste aspect. In de bijbehorende opdrachten voor studenten wordt de consequentie van het competentiegerichte onderwijs onderzocht voor de AVO vakken en voor techniek in de onderbouw.
Technologie, Economie en Arbeid
Mensen die met succes in de techniek werkzaam zijn hebben met geslaagde ondernemers gemeen dat ze nadruk leggen op creativiteit en zelfsturing. Deze begrippen horen ook typisch bij technisch ontwerpen. Creativiteit in de techniek onderscheidt zich echter van artistieke creativiteit, doordat er bij technisch ontwerpen altijd rekening gehouden moet worden met de wensen van de klant en met de technische mogelijkheden en beperkingen, bijvoorbeeld in de sfeer van materiaaleigenschappen en beschikbare gereedschappen. “Je kunt niet zeggen dat een leerling technologisch geletterd is, als hij geen enkel inzicht heeft in de relatie tussen technologie, economie en arbeid. Niet alleen entrepreneurship speelt een belangrijke rol in de hedendaagse economie, maar ook ondernemerscompetenties in organisaties (entrapreneurship) is noodzakelijk voor dynamische, flexibele, innoverende en lerende organisaties.” (Van de Velde en Hantson 2007) Techniek en ondernemerschap zijn dus nauw verwant. Bij beiden wordt vaak naar een oplossing voor een menselijke behoefte gezocht. Een techniekdocent heeft de taak om die verwantschap in de les duidelijk te maken.
Activiteiten tijdens de les
Het verkopen van zelf ontworpen producten is een mogelijkheid om ondernemingszin in het onderwijs te bevorderen. Binnen het vmbo en het mbo zijn daar al veel voorbeelden van. Specifiek binnen techniek zijn er verder de volgende mogelijkheden:
- Een ondernemer uit een technische branche in de klas laten vertellen over het werk, bijvoorbeeld een verkoper van keukens of brommers.
- Een bedrijfsbezoek organiseren, bijvoorbeeld naar een speciaalzaak voor verlichting.
- Een simulatie uitvoeren op de computer, waarbij technische en economische aspecten een rol spelen. Denk bijvoorbeeld aan rollercoaster tycoon, of het spel ‘pool paradise’ (ook te bestellen via www.otib.nl)
- Bij het beoordelen/analyseren van een apparaat de economische aspecten laten onderzoeken
- Bij het maken van een ontwerp, economische aspecten mee laten wegen (bijvoorbeeld laten onderzoeken of het ontwerp te ‘vermarkten’ is.
- Een bedrijfssimulatie laten uitvoeren. Via www.otib.nl is prachtig lesmateriaal te bestellen, waarbij leerlingen bijvoorbeeld met fibre optics een slaapkamer inrichten. Zie de opdrachten hier onder.
Opdrachten voor in de opleiding
- Bijbehorend ECENT artikel: Praktijkvoorbeelden(o.m. video’s) van “realistisch leren” in het vmbo met opdrachten voor studenten
Verdieping
Van de Velde en Hantson, lerarenopleiders in Gent, beschrijven in het onderstaande artikel hoe de intersectie tussen techniek, arbeid en economie’ is vormgegeven in lesmateriaal dat zij hebben ontwikkeld. Ook beschrijven ze de didactische uitgangspunten bij het materiaal.
De Stichting Consortium Beroepsonderwijs is een samenwerkingsverband van 40 ROC’s en 200 vmbo’s. Het consortium ontwikkelt lesmateriaal voor techniekonderwijs en geeft trainingen aan docenten.
- Website: Voorbeelden van lesmateriaal op het snijvlak van techniek en natuurkunde
- Website: Visiedocument van het consortium over beroepsonderwijs
Gerelateerde video’s
Op de website van Leraar24 staan enkele filmpjes over competentiegericht techniekonderwijs:
Het Metalen Scharnierpunt
Het Metalen Scharnierpunt in praktijk
Beroepstaakgestuurd leren (BGL) – Manier van werken
BGL – Samenwerken met het bedrijfsleven
