Prepared to Act for a Sustainable Future?

Wanda Sass

Prepared to Act for a Sustainable Future? Proefschrift over Duurzaamheidseducatie, Universiteit van Antwerpen, 2022

De vijf studies in deze dissertatie willen bijdragen aan het voortschrijdende inzicht in wat actiecompetentie nu precies is en of een bepaalde onderwijsaanpak beloftevol kan zijn om jong adolescenten te ondersteunen in hun ontwikkeling tot actiecompetente burgers.

Samenvatting

De staat waarin de planeet zich momenteel bevindt en de gevolgen daarvan voor natuur
en mens, hebben bij velen het gevoel gevoed dat actie dringend nodig is. Actie is dan ook
een belangrijk punt geworden op de agenda van beleidsmakers, onderzoekers en (jonge)
burgers. Allen zijn wel eens overweldigd geweest door de omvang van de taak die ze zich
stelden. Ze vroegen zich daarbij af welke competenties nodig zijn om die enorme uitdaging
aan te gaan en hoe de nodige competenties kunnen ontwikkeld en onderwezen worden.
Zowel in onderzoeks- als beleidsmiddens wordt nadrukkelijk gewezen op het belang van
duurzame ontwikkeling als we aanvaardbare levensomstandigheden willen waarborgen
voor huidige en toekomstige generaties. Beleidsaanbevelingen bouwen veelal voort op de
17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen zoals die door de Verenigde Naties beschreven werden
in 2015. Doel daarvan is om te evolueren naar een duurzame ontwikkeling, gedefinieerd
als een proces van elkaar wederzijds beïnvloedende milieu-, sociale, en socio-economische
perspectieven. Onder onderzoekers en beleidmakers is eensgezindheid over de nood aan
inspanningen in het onderwijs indien we willen gaan voor duurzame(re) keuzes die de
uitdagingen het hoofd kunnen bieden.

Deze dissertatie groeide toe naar een begrip van actiecompetentie als een competentie
van (groepen) mensen die willen bijdragen aan de opbouw van een duurzame wereld voor
huidige en toekomstige generaties zonder dat de planeet daardoor uitgeput wordt. De
eerste stappen zijn gezet. We ontrafelden de verschillende interpretaties van het begrip
actiecompetentie, maakten het meetbaar en vonden empirische bevestiging voor
theoretische aannames over de effectiviteit van EDO voor de ontwikkeling van
actiecompetentie inzake duurzame ontwikkeling van jong-adolescenten. De conclusie van
dit doctoraatsonderzoek is dan ook dat een democratische onderwijsaanpak, zoals
actiegerichte educatie voor duurzame ontwikkeling, de actiecompetentie van leerlingen
kan helpen ontluiken, zodat ze beter gewapend zijn om actief hun steentje bij te dragen
aan inspanningen die nodig zijn om toekomstige duurzaamheidsuitdagingen aan te pakken.

Verwijzingen

• Sass, W. (2022). Prepared to act for a sustainable future? Early adolescents’ action competence as a learning outcome of education for sustainable development. Universiteit Antwerpen, Antwerpen. Retrieved from https://hdl.handle.net/10067/1882340151162165141