Lerarenopleidingen Science en Wiskunde/Rekenen

Rekentrein – verlenging onderzoek

RekenTrein is een project om gecijferdheid te versterken bij ouders en het (jonge) kind gezamenlijk.

Contactpersoon: Annemarie Groot, ECBO.

Het project is mogelijk gemaakt door een subsidie van het Expertisepunt Basisvaardigheden.

Rapportage 2023

Verlenging 2024

Het ingediende voorstel (looptijd 1-1-2024 tot 1-12-2024) beoogt het volgende:

Wat wordt onderzocht? Sommige kinderen hebben moeite met het vak rekenen op school en het omgaan met getallen. Hun ouders willen graag helpen maar weten niet goed hoe ze dat kunnen doen. Of ze vinden het zelf lastig om te rekenen. Als de leerkracht op school merkt dat kinderen én hun ouders rekenen lastig vinden, kan de leerkracht helpen. Maar hoe kan de leerkracht dat het beste doen? En wat hebben ouders nodig om hun kind te helpen? In dit onderzoek hebben we twee belangrijke vragen:

  1. Wat kunnen ouders doen om hun kind te helpen bij rekenen en het omgaan met getallen? Hoe willen ouders hun kind het liefste helpen? Wat hebben ouders nodig om dit te kunnen doen?
  2. Wat kan de leerkracht doen om ouders en hun kind hiermee te helpen? Hoe weet hij wat past bij de ouders en kinderen? Hoe voert hij een goed gesprek hierover met ouders en kinderen?
Hoe wordt dat onderzocht? We starten met lezen wat bekend is uit andere onderzoeken. Daarna maken we een handleiding met informatie en geven we een training aan leerkrachten. Dan gaan we in gesprek met ouders en kinderen. Na dit onderzoek weten we beter wat ouders nodig hebben om hun kind thuis te helpen met rekenen en het omgaan met getallen. En leerkrachten weten beter wat zij kunnen doen.

Pilot Delft voorjaar 2024

In samenwerking met Dok Delft zal een groep vrijwilligers ondersteund worden bij het bezoeken van enkele gezinnen waar met het materiaal van Rekentrein gewerkt zal worden. In een professionaliseringssessie op 26-2-2024 kwamen nog twee suggesties langs:

  • K. Buijs. (2003). Telactiviteiten voor kleuters. Utrecht: Bekadidact.
  • A. Noteboom and J. Klep. (2005). Als kleuters leren tellen. Peilen en stimuleren van getalbegrip bij jonge kinderen. Enschede: SLO.

Doelstelling

Is een aanpak zoals die van de succesvolle VoorleesExpress, gericht op het versterken van taalvaardigheid van ouder en kind, ook denkbaar op het gebied van gecijferdheid? Wanneer ouders drempels ervaren bij het stimuleren van een educatief thuismilieu, zijn er in het geval van taal veel mogelijke interventies. Op het gebied van gecijferdheid zijn er veel minder interventies waarbij ouder en kind op informele wijze aan hun vaardigheden werken. In dit onderzoek wordt aan de hand van kennis en praktijkervaringen een nieuwe aanpak onderzocht en ontwikkeld, namelijk de Rekentrein. Dit wordt gedaan op basis van 1) een verkenning naar werkzame mechanismen in de VoorleesExpress (door interviews en literatuuronderzoek); 2) een verkenning van de bestaande rekenactiviteiten voor intergenerationeel leren (aan de hand van een literatuurverkenning, focusgroep en pilot) en 3) een casestudy bij gezinnen thuis, worden een draaiboek en instrumentenkoffer gecreëerd. Met als uiteindelijke doel om ouders en kinderen te laten ervaren om heel laagdrempelig ongemerkt en op een leuke manier met rekenen bezig te kunnen zijn. De bevindingen van het onderzoek worden gepubliceerd in een toegankelijke eindrapportage en een breed toegankelijk artikel.

Jury-beoordeling

December 2022: uit het oordeel van de onderzoekscommissie (van het Expertisepunt basisvaardigheden) : … vindt het zeer sterk dat het projectidee direct invloed heeft op de profijtgroep, dat er verbinding is gelegd met een bestaand netwerk en dat de doelgroep actief wordt betrokken bij verschillende fases van het onderzoek.

Projecten/materialen

Literatuur

  • Anderson, A., Anderson, J. and Shapiro, J. (2005). Supporting multiple literacies: Parents’ and children’s mathematical talk within storybook reading (PDF) Mathematics Education Research Journal, 16(3), 5-26. .
  • Bakker, M., van den Heuvel-Panhuizen, M. and Robitzsch, A. (2014). First-graders’ knowledge of multiplicative reasoning before formal instruction in this domain Contemporary Educational Psychology, 39(1), 59–73. doi:10.1016/j.cedpsych.2013.11.001 .
  • Elia, I., Van den Heuvel-Panhuizen, M. and Georgiou, A. (2010). The role of pictures in picture books on children’s cognitive engagement with mathematics (PDF) European Early Childhood Education Research Journal, 18(3), 125-147. doi:10.1080/1350293X.2010.500054 .
  • Martel, N. and Van den Heuvel-Panhuizen, M. (2016). Kindergartners’ mathematical utterances when they are read a worded or a wordless picture book: An exploratory case study Mediterranean Journal for Research Mathematics Education, 15, 27–50. .
  • Mooren, P. (1998). Het prentenboek als practicum – de verbeelding van prentenboeken bij realistisch rekenonderwijs (PDF) Panama-Post. Tijdschrift voor nascholing en onderzoek van het reken-wiskundeonderwijs, 16(2), 40-54. .
  • Phillipson, S., Gervasoni, A. and Sullivan, P. (Eds.). (2017). Engaging Families as Children’s First Mathematics Educators (PDF). Springer.
  • Phillipson, S., Sullivan, P. and Gervasoni, A. (2020). Engaging Families as the First Mathematics Educators of Children. In S. Phillipson, A. Gervasoni and P. Sullivan (Eds.), Engaging Families as Children’s First Mathematics Educators (pp. 3-14): Springer.
  • Tamis-LeMonda, C. S., Luo, R., McFadden, K. E., Bandel, E. T. and Vallotton, C. (2017). Early home learning environment predicts children’s 5th grade academic skills (PDF) Applied Developmental Science. doi:10.1080/10888691.2017.1345634 .
  • Van den Heuvel-Panhuizen, M. and Elia, I. (2011). Kindergartners’ performance in length measurement and the effect of picture book reading (PDF) ZDM International Journal on Mathematics Education, 43, 621-635. doi:10.1007/s11858-011-0331-8 .
  • Van den Heuvel-Panhuizen, M. and Elia, I. (2012). Developing a framework for the evaluation of picturebooks that support kindergartners’ learning of mathematics (PDF) Research in Mathematics Education, 1, 17-47. .
  • Van den Heuvel-Panhuizen, M., Elia, I. and Robitzsch, A. (2016). Effects of reading picture books on kindergartners’ mathematics performance (PDF) International Journal of School and Educational Psychology, 36(2), 323–346. doi:10.1080/01443410.2014.963029 .
  • Van den Heuvel-Panhuizen, M. and Van den Boogaard, S. (2008). Picture Books as an Impetus for Kindergartners’ Mathematical Thinking Mathematical Thinking and Learning, 10(4), 341-373. .
  • Van den Heuvel-Panhuizen, M., Van den Boogaard, S. and Doig, B. (2009). Picture books stimulate the learning of mathematics Australasian Journal of Early Childhood, 34(2), 30-39. .

Partners

ECBO
(penvoerder)
HU UU

Deze partners werken samen in het kader van het Rekencollectief (mbo + ve). Zie ook het project Gecijferdheid als basisvaardigheid.

ELWIeR en Ecent als één STEM