Factchecking

Reken-wiskundige factchecking in het basisonderwijs. Lesactiviteiten en aanzet tot een globale leerlijn voor groep 3 tot en met groep 8 Fact-checking is een essentiële en waardevolle praktijk in het huidige tijdperk van informatieovervloed en verspreiding via verschillende kanalen, zoals sociale media en online platforms. download

Voorwoord

Marike Verschoor, Marc van Zanten, Geeke Bruin-Muurling, Stanja Oldengarm

De hedendaagse samenleving is een informatiemaatschappij. Dankzij ICT en social media is er altijd en overal toegang tot nieuws en andere informatie en heeft ook iedereen de mogelijkheid om zelf informatie te plaatsen en te verspreiden. De keerzijde is dat nepnieuws en misleidende informatie een steeds groter probleem wordt. Kritisch denken wordt daarom steeds belangrijker. Omdat veel informatie kwantitatief en wiskundig van aard is – denk aan getallen, hoeveelheden, grafieken en diagrammen – gaat het daarbij ook om kritisch wiskundig denken. In het project Reken-wiskundige factchecking in het basisonderwijs hebben we nagedacht over wat kinderen al op de basisschool kunnen leren om beter voorbereid te zijn op de digitale maatschappij waarin nepnieuws een steeds grotere rol speelt. Doelen van het project waren:
– Leerlingen voorbereiden op het omgaan met kwantitatieve en wiskundige informatie, die steeds vaker – bedoeld of onbedoeld – niet klopt of misleidend wordt weergegeven.
– Scholen en uitgevers voorzien van voorbeeldmatig lesmateriaal en een aanzet tot een globale leerlijn voor kritisch wiskundig denken van groep 3 tot en met 8.

We onderzochten eerst of sommige kinderen bepaalde misleiding of foute informatie al uit zichzelf doorzien en ontwikkelden op basis van dit vooronderzoek lesactiviteiten om het kritisch wiskundig denken te bevorderen. Na verschillende rondes van try-outs en bijstellen leidde dit tot de lesactiviteiten die u vindt in dit pakket. Voor elk van de groepen 3 tot en met 8 is er een les die flexibel kan worden ingezet in elke praktijk. De lessen vormen samen een aanzet tot een leerlijn kritisch wiskundig denken in het basisonderwijs. Wij hopen dat zowel de onderwijspraktijk als ontwikkelaars van leermiddelen hun voordeel kunnen doen met dit materiaal

Verwijzingen

• Rekenwiskundige Factchecking (NVORWO)
• Nieuwscheckers
• Keijzer, R., Munk, F. and Janus, B. (2017). Lieggrafieken helpen grafieken doordenken (PDF). In M. Van Zanten (Ed.), Rekenen-wiskunde in de 21e eeuw. Ideeën en achtergronden voor primair onderwijs (pp. 59-64). Utrecht/Enschede: Panama/NVORWO/Universiteit Utrecht/SLO.