Leerresultaten einde basisonderwijs voor rekenen-wiskunde (artikel sept. 2025)

| PO |

Leerresultaten einde basisonderwijs voor rekenen-wiskunde. Op weg naar ambities 2.0 Artikel uit 2025 van Kees Buijs. PDF. Volgens Bartjens – ontwikkeling en onderzoek, 45(2). Vervolg/aanvulling op een eerder artikel van Kees Buijs in Volgens Bartjens: Rekenprestaties in de afgelopen 15 jaar, een analyse

Samenvatting

Afgaande op de leerresultaten einde basisonderwijs gaat het tamelijk goed met het reken-wiskundeonderwijs in Nederland, ondanks regelmatige berichten in de media waarin het tegendeel wordt beweerd. In een eerdere bijdrage in dit tijdschrift werd deze stelling onderbouwd met een analyse van leerresultaten in de afgelopen 15 jaar zoals door de Inspectie gemeld in de jaarlijkse Staat van het Onderwijs-rapportages en in aanverwante publicaties.

In deze bijdrage volgt een nadere beschouwing van leerresultaten waarbij in de eerste plaats gekeken wordt naar enkele grote internationale vergelijkende onderzoeken waar Nederland al jaren aan meedoet: TIMSS en PISA. Daaruit blijkt dat deze resultaten over het geheel genomen stabiel hoog zijn en dat ons land al jaren een plaats in de subtop van internationale ranglijsten inneemt. Verder richten we de blik op de in Nederland regelmatig uitgevoerde peilingsonderzoeken waaruit eveneens blijkt dat van achteruitgang geen sprake is; in tegendeel, in de periode 2011-2023 zijn de resultaten licht gestegen. Daarnaast staan we stil bij oorzaken en gevolgen van de genoemde negatieve berichtgeving, waarbij onder meer vastgesteld wordt dat er de afgelopen jaren een soort ‘molensteeneffect’ van deze berichtgeving lijkt te zijn uitgegaan dat mogelijk tot een zekere ontmoediging en frustratie bij onderwijsgevenden en andere betrokkenen heeft geleid.

In het laatste deel van deze bijdrage richten we de blik op de toekomst. Zoals door veel auteurs wordt gemeld, behoeft het Referentiekader Doorlopende Leerlijnen en de daarin verwerkte vaardigheidsniveaus 1F en 1S anno 2025 een actualisering. Niet alleen lijkt het aan te bevelen de structuur van het kader in sommige opzichten te heroverwegen, ook sommige leerinhouden en -doelen behoeven aanpassing. Daarnaast is er een belangrijke evaluatieve kwestie: in hoeverre heeft het Referentiekader in de afgelopen jaren daadwerkelijk bijgedragen aan een soepele overgang van basis- naar voortgezet onderwijs, en dus aan het beoogde slechten van ‘drempels’ tussen deze onderwijsvormen? De voorgenomen actualisering, die momenteel door SLO wordt voorbereid, zal uiteindelijk moeten leiden tot herijking van de vaardigheidsniveaus 1F en 1S. In samenhang daarmee dienen bijpassende ‘ambities 2.0’ geformuleerd te worden die het genoemde molensteeneffect kunnen opheffen en die daarmee tot de nodige opluchting bij onderwijsgevenden kunnen leiden.

Verwijzingen

• Buijs, K. (2025). Leerresultaten einde basisonderwijs voor rekenen-wiskunde. Op weg naar ambities 2.0 (PDF). Volgens Bartjens – ontwikkeling en onderzoek, 45(2).
• Buijs, K. (2024). Rekenprestaties in de afgelopen 15 jaar: is er een neerwaartse tendens? (PDF) Volgens Bartjens – ontwikkeling en onderzoek, 44(2). https://www.volgens-bartjens.nl/art/50-8233_Rekenprestaties-in-de-afgelopen-15-jaar-is-er-een-neerwaartse-tendens
• Trend basisvaardigheden rekenen-wiskunde: Ook voor de onderwijsinspectie lastig in beeld te brengen? (2022)