Algemeen

Op 16 juni 2025 heeft de Kennistafel Effectief Leesonderwijs het kwaliteitskader voor leermiddelen taal gelanceerd. Er is een versie voor het po en een versie voor het vo. Dit kwaliteitskader is een praktische leidraad voor scholen en helpt hen om weloverwogen keuzes te maken en aanzien van leermiddelen voor het taal- en leesonderwijs.

Het kwaliteitskader bestaat uit gesprekskaarten met vakinhoudelijke en didactische criteria. Leraren kunnen hiermee samen in gesprek over de kwaliteit van leermiddelen voor het leergebied Nederlands. Het kader helpt hen om beter onderbouwde keuzes te maken, of het nu gaat om zelf ontwikkeld materiaal of methodes van educatieve uitgevers.

Lees meer (Platform Samen Onderzoeken).

Kaarten PO en VO

• Startkaart – uitgangspunten
• 1 – Rijk aanbod van teksten en boeken
• 2 – Betekenisvol taalonderwijs
• 3 – Effectief en activerend taalonderwijs
• 4 – Samenhangend taalonderwijs
• 5 – Ondersteuning van de leraar

Verwijzingen

• Van Brussel, K., Van Dijk, Y., Heuts, A., Prenger, J., Smits, A., Sparreboom, E. and Van der Velden, M. (2025). Kwaliteitskader leermiddelen Taal. Samen aan effectief taalonderwijs werken in het primair onderwijs (PDF) (pp. 27): Kennistafel Effectief Leesonderwijs.
• Van Brussel, K., Van Dijk, Y., Heuts, A., Prenger, J., Smits, A., Sparreboom, E. and Van der Velden, M. (2025). Kwaliteitskader leermiddelen Nederlands. Samen aan effectief taalonderwijs werken in het voortgezet onderwijs (PDF) (pp. 27): Kennistafel Effectief Leesonderwijs.
• (2025). Toelichtingsdocument bij Kwaliteitskader leermiddelen Taal/Nederlands po/vo (PDF). Den Haag: Kennistafel Effectief Leesonderwijs.

In de periode 2022-2024 zijn zowel in Vlaanderen als in Nederland literatuurstudies uitgevoerd die voeding kunnen geven aan het definiëren van kwaliteitskaders leermiddelen:

• Vlaanderen, Thomas More e.a. (2022). Achterliggende studie van Bellens e.a.
• Nederland, ResearchNed e.a. (2024).

Het is verstandig deze achterliggende studies te gebruiken bij het ontwikkelen van criteria (en een breder kader), en deze literatuurstudies laten zien dat er specifieke vakdidactische kennis nodig is om de criteria goed op waarde te schatten.

Kwaliteitskaders krijgen meer draagkracht als verschillende partijen bij de samenstelling van die kaders betrokken zijn. Te denken valt aan: sectorraden (PO, VO en MBO), inspectie, slo, lerarenopleidingen, onderzoekers.

• (2025). Toelichtingsdocument bij Kwaliteitskader leermiddelen Taal/Nederlands po/vo (PDF) (pp. 27). Den Haag: Kennistafel Effectief Leesonderwijs.
• Bellens, K., Kirschner, P., Surma, T., Dockx, J., Muijs, D. and Verachtert, P. (2022). Kenmerken van effectieve leermiddelen Een beknopt wetenschappelijk literatuuronderzoek naar de toepassing van principes van effectief leren en effectieve didactiek in leermiddelen (PDF) (pp. 40). Brussel: Thomas More Hogeschool en KU Leuven.
• Dood, C., De Visser, M., Hendrix, M., Van der Lee, A., Bruggink, M. and Koutamanis, E. (2024). Kwaliteitscriteria voor leermiddelen funderend onderwijs – een literatuurstudie (PDF) (pp. 92). Nijmegen: Expertisecentrum Nederlands, ResearchNed.
• Van Brussel, K., Van Dijk, Y., Heuts, A., Prenger, J., Smits, A., Sparreboom, E. and Van der Velden, M. (2025). Kwaliteitskader leermiddelen Taal. Samen aan effectief taalonderwijs werken in het primair onderwijs (PDF) (pp. 27): Kennistafel Effectief Leesonderwijs.
• Van Zanten, M. (2020). Opportunities to learn offered by primary school mathematics textbooks in the Netherlands (PDF) (pp. 228). Utrecht: Utrecht University.

Endnote database, label kwaliteitskaderLeermiddelen