Digitale samenleving vraagt om wiskundig denken
Van smartphone tot ICT in de auto, digitale middelen spelen tegenwoordig een grote rol in onze samenleving. Deze tools geven vaak informatie met wiskundige kenmerken, zoals getallen, tabellen of grafieken. Denk bijvoorbeeld aan het overzicht van je datagebruik, een percentage genoemd in een nieuwsbericht, of de grafiek van de temperatuur in je weersvoorspellingsapp. Wiskundig denken wordt dan ook steeds belangrijker om mee te kunnen in het digitale tijdperk. Vernieuwing van het reken-wiskundeonderwijs is daarom nodig, betoogt lector Didactiek van wiskunde en rekenen prof. dr. Paul Drijvers in zijn openbare les van 11 oktober aan Hogeschool Utrecht.
Paul Drijvers: “Mensen interacteren tegenwoordig doorlopend met allerlei vaak digitale middelen waarvan de werking op wiskundige principes is gebaseerd. Niet alleen als beroepsbeoefenaar maar ook als burger. De grafische en cijfermatige informatie van al die tools moet je kunnen beoordelen en tot op zekere hoogte begrijpen. Digitale tools stellen dus hoge eisen aan burgers en professionals. Het onderwijs in rekenen en wiskunde is daar nog niet op ingesteld en vernieuwing is dan ook hard nodig. Met veel meer aandacht voor bijvoorbeeld statistiek en computationeel denken.”
Reken-wiskundeonderwijs vernieuwen
“Het doel van reken-wiskundeonderwijs is niet dat leerlingen leren om snel en foutloos zo veel mogelijk moeilijke sommetjes te maken”, vervolgt Drijvers. “Het doel is vooral dat ze leren adequaat en verstandig om te gaan met de enorme hoeveelheden cijfers, schema’s, tabellen en grafieken in de wereld om hen heen. Hoe beoordeel je bijvoorbeeld de resultaten van een zoekopdracht? Hoe interpreteer je de schematische weergave van je navigatiesysteem? Je hebt daarvoor wiskundige denkvaardigheden van een hogere orde nodig, zoals informatie kunnen duiden, ordenen, structureren, abstraheren en beoordelen. Daarom heeft wiskundig denken in de nieuwe examenprogramma’s wiskunde voor havo en vwo een belangrijke plaats. Die moet het ook krijgen in de nieuwe programma’s voor basisonderwijs en voortgezet onderwijs, die nu in het kader van Curriculum.nu worden ontwikkeld.”
Hogere-orde wiskundige vaardigheden
“Internationaal staat het onderwijs in hogere-orde wiskundige vaardigheden sterk in de belangstelling. Zoals het idee van mathematical literacy, wiskundige geletterdheid of gecijferdheid. Het gaat dan om vragen als: hoe kunnen we het gebruik van digitale middelen inzetten om de samenhang tussen denken en doen in het wiskundeonderwijs vorm te geven? En hoe kunnen we digitale middelen inzetten ten behoeve van hogere-orde denkactiviteiten bij rekenen en wiskunde? Het gebruik van ICT en wiskundig denken kunnen hand in hand gaan en elkaar versterken.”
Zelfredzaamheid en wiskunde
“De Nederlandse kenniseconomie staat te springen om meer hoogopgeleide professionals op het gebied van bètavakken en techniek. Maar wiskundige geletterdheid is ook belangrijk met het oog op de zelfredzaamheid van iedereen die deel uitmaakt van onze samenleving. Rekenen en wiskunde hebben een belangrijke praktische waarde in de voorbereiding op de beroepspraktijk en de ontwikkeling van burgerschap. De agenda van het lectoraat richt zich dan ook op de inzet van ICT-middelen en op wiskundig denken.”
Prof. dr. Paul Drijvers is lector in de Didactiek van wiskunde en rekenen in het Kenniscentrum Leren en Innoveren van Hogeschool Utrecht en tevens hoogleraar aan de Universiteit Utrecht. De titel van zijn openbare les is: Hoofd in de wolken, voeten op de vloer. Praktijkgericht onderzoek naar wiskundig denken in ICT-rijk reken-wiskundeonderwijs.
