Nike Considered

Opdrachten bij het ECENT artikel Ombouwen van reguliere lessen tot context-concept lessen.

Context:
Leerlingen krijgen een plaatje voorgelegd met verschillende sportschoenen.

Perspectief:
Kiezen

Vraag:
Welke schoenen zou je kiezen en waarom?

Activiteiten:

• Leerlingen mogen eerst zelf hun voorkeur aangeven, daarbij moeten ze noteren waarom ze voor de schoen hebben gekozen
• De docent inventariseert klassikaal keuzen en criteria voor keuze
• De docent geeft aan dat een criterium niet heeft meegewogen, namelijk het milieu. Hij geeft aan dat schoenen m.b.t. dit aspect sterk van elkaar verschillen. Hij geeft aan dat leerlingen dit eerst gaan onderzoeken waarna ze vervolgens zelf mogen beslissen of dit aspect mee zou moeten wegen in hun keuze.
• Leerlingen krijgen per duo een werkblad waarin specificaties staan van twee verschillende schoenen. Leerlingen moeten op basis hiervan inschatten en aangeven welke schoen vriendelijker is voor het milieu en waarom.
• Docent legt uit dat bij ene schoen veel meer onderdelen kunnen worden hergebruikt, hetzij in de natuur (natuurlijke kringloop) hetzij voor productie van andere dingen (technische kringloop). Illustreert beide kringlopen aan de hand van een nieuwe duurzame auto van Ford.
• Leerlingen krijgen vervolgens de opdracht voor een aantal onderdelen van de milieuvriendelijke schoen aan te geven welke in de technische en welke in natuurlijke kringloop belanden
• Vervolgens vraag de docent leerlingen opnieuw een keuze te maken en te beargumenteren waarom ze hiervoor kiezen. Als leerlingen niet voor milieuvriendelijke schoen kiezen vraagt hij hen aan te geven onder welke voorwaarden ze dit wel zouden doen.

Antwoord:
Ik wil geen antwoord voorschrijven, leerlingen moeten wel criteria voor keuze kunnen verantwoorden en kunnen aangeven in hoeverre milieu hierbij wel of niet een rol bij speelt

Inzicht:
Afval is “voedsel” voor natuurlijke of technische kringloop

Ontwerpproces van de docent

Jos moet een les voorbereiden over kringlopen. Een week eerder werd hij geïnspireerd door de documentaire over Cradle to Cradle, een duurzame ontwerpfilosofie waarbij men poogt al tijdens het ontwerp van produkten rekening te houden dat vrijwel alles opnieuw gebruikt kan worden in natuurlijke kringloop of een technische kringloop. De Nike Considered (de meest rechtse gymschoen op het plaatje) is ook volgens dit principe geproduceerd. Aanvankelijk overweegt Jeroen om leerlingen zelf zo’n soort schoen te laten maken (perspectief ontwerpen en maken). Dit blijkt echter vrij moeilijk te zijn omdat de technieken die zijn toegepast moeilijk door leerlingen kunnen worden bedacht. Ze kunnen echter wel herkennen of en waarom een bepaalde toegepaste techniek of materiaal milieuvriendelijk is. Daarom besluit Jeroen het geheel in een keuze context te plaatsen (perspectief kiezen).

Hij wil eerst een verhaaltje bedenken, maar realiseert zich dan dat schoenen kiezen als activiteit wellicht al een aardige introductie zou kunnen zijn en dat een plaatje met een vraag dus al volstaat. Hij verwacht dat leerlingen waarschijnlijk wel zaken als prijs, kleur, uiterlijk etc. mee zullen wegen bij hun beslissing maar dat ze niet aan milieu aspecten zullen denken. Hij wil daarom leerlingen eerst zelf laten kiezen zodat keuze en criteria boven tafel kunnen komen. Vervolgens wil hij dan zelf het milieuaspect introduceren door hen specificaties van een gewone (uit het plaatje) en milieuvriendelijke sportschoen (Nike Considered) te laten vergelijken en te laten inschatten welke het milieuvriendelijkst is en waarom. Leerlingen zullen dan waarschijnlijk ontdekken dat bij de ene schoen veel meer zaken kunnen worden hergebruikt dan bij de andere schoen. Dit idee zou hij vervolgens dan willen expliciteren met introductie van de termen technische en natuurlijke kringloop aan de hand van een ander voorbeeld (een auto van Ford die ook volgens cradle-to-cradle principe is gemaakt). Leerlingen kunnen dit dan vervolgens weer toepassen voor de schoenen. Daarna kunnen leerlingen dan weer opnieuw een keuze maken zodat kan worden nagegaan welke rol milieuaspecten spelen in de overweging.