Handreikingen schoolexamen: handig naslagwerk

De handreikingen bij het schoolexamen van SLO bestaan sinds 2007 als papieren versies en pdf’s, maar sinds enkele jaren zijn ze interactief gemaakt en online te raadplegen. Ze zijn er voor alle vakken en alle schooltypen van het voortgezet onderwijs; de informatie hieronder heeft specifiek betrekking op de handreikingen voor de natuurwetenschappelijke vakken en wiskunde.

In de handreikingen staat veel bruikbare informatie:

• Uitwerking van de aan het schoolexamen toegeschreven eindtermen
  Er staan immers geen specificaties van die eindtermen in de syllabi van het CvTE. De uitwerkingen zijn interpretaties van welke leerstof er bij die eindtermen past. Ze zijn gemaakt in overleg met docenten. De uitwerkingen hebben geen voorschrijvende status, maar ze worden wel gebruikt door de educatieve uitgevers bij het schrijven van hun schoolboeken. Voorbeelden: scheikunde (vwo), biologie (vmbo)
• Suggesties voor de inrichting van het onderwijs
  Met verwijzing naar diverse externe bronnen wordt geschetst hoe de doelen kunnen worden omgezet in onderwijs. Met name de plaats van (het beoordelen van) vaardigheden krijgt hier extra aandacht.
  Voorbeelden: wiskunde A (havo), natuurkunde (vwo)
  Bij biologie, natuurkunde en scheikunde in havo/vwo is er speciale aandacht voor leren redeneren (met de SPA+ methode).
• Voorbeelden van schoolexamenopgaven
  Vooral voor het toetsen van vaardigheden in het schoolexamen worden suggesties gedaan en voorbeelden gegeven hoe de toetsing eruit kan zien.
  Voorbeelden: wiskunde C (vwo), biologie (h/v),
• Inrichting van het PTA
  In het Programma van Toetsing en Afsluiting moet voor elk vak beschreven worden hoe het schoolexamen is ingericht. In de handreikingen worden overwegingen daarbij op een rij gezet en worden tips en suggesties gegeven hoe dat goed kan worden vormgegeven.
  Voorbeelden: nask1 (vmbo), scheikunde (h/v)

Betekenis voor onderwijs- en opleidingspraktijk

In de opleiding kunnen de handreikingen op diverse manieren gebruikt worden. Een paar suggesties:

• Leg de studenten de eindtermen voor het schoolexamen voor en een voorbeeld van de CvTE-specificaties van een CE-eindterm. Daag de studenten uit om op een zelfde manier een SE-eindterm te interpreteren. Als vergelijking kunnen ze (achteraf) in de handreiking kijken.
• Als studenten een of meer lessen over een bepaald onderwerp moeten voorbereiden kijken ze vaak naar het boek dat op school gebruikt wordt. Verleid ze hun blik te verbreden, daarvoor kunnen ze wellicht ideeën opdoen in de handreiking.
• Schoolopgaven maken is moeilijk en meestal niet het werk van docenten in opleiding. Toch zullen ze het ooit moeten kunnen. Reden genoeg om ze voorbeelden te laten zien en daar de sterke en zwakke aspecten van te benoemen.
• Ook het maken van een PTA is misschien nog een ver-van-mijn-bed show voor veel studenten. Maar laat ze eens puzzelen met toetsinhoud, -omvang en -weging. Goed voor het overzicht over het vak.

Website

Alle handreikingen zijn te vinden op de website handreikingschoolexamen.slo.nl/