Applets voor beter begrip

Niets haalt het bij een ‘live’ demonstratie van een verschijnsel. Toch blijkt dat leerlingen zich door het ontbreken van ‘afleiders’ bij applets meer op de kern van de zaak concentreren en zo soms meer leren. In dit artikel meer over applets, hun voor- en nadelen en waar je ze kunt vinden.

Waarom applets

Met een applet wordt een fenomeen geïllustreerd en onderzocht. Parameters worden ingesteld waarna de simulatie start. In deze simulatie zijn vereenvoudigingen aangebracht, vergrotingen of verkleiningen, randapparatuur is weggelaten of schematisch weergegeven. Niets haalt het bij een ‘live’ demonstratie. Toch blijkt dat leerlingen zich door het ontbreken van ‘afleiders’ meer op de kern van de zaak concentreren en zo soms meer leren [Crouch e.a., 2004]. Applets zijn bij sommige schoolboeken en op het internet te vinden.

Applet over het foto-elektrisch effect (Stelzer, 2007).

Aan de slag met een applet

Afhankelijk van doel en aanwezige voorzieningen, kan worden gekozen voor een demonstratie of een leerlingactiviteit. Een demonstratie past goed bij de introductie van een onderwerp of verschijnsel. Eenvoudig kan worden gedemonstreerd wat er gebeurt als een parameter van waarde verandert. Een grote variatie aan situaties kan worden doorgenomen. De leeropbrengst wordt sterk vergroot door leerlingen te betrekken bij de demonstratie en ze te vragen om voorspellingen te doen [Wieman en Perkins, 2005]. Leerlingen zelf laten werken met een applet kan zowel op school als thuis. De applet structureert een aantal zaken al voor. Daarbinnen kan de leerling onderzoeken “Wat er gebeurt als ….”.

Applet over beeldconstructie bij een lens. [Jansen en van Woerkom, 2007].

Waarom werken met applets

Het tonen van of zelf werken met een applet kan het begrip van een verschijnsel vergroten. Het visuele en dynamische karakter van de applet is een waardevolle aanvulling op normale leerstof en opgaven. Daarnaast zijn bepaalde verschijnselen te klein, voltrekken ze zich te snel of juist te langzaam, zijn ze te gevaarlijk of te duur voor een feitelijke demonstratie. Applets kunnen dan een nuttige rol spelen. Ook kunnen leerlingen een fenomeen nog eens op hun gemak onderzoeken.

Niveau, omvang

Werken met applets is mogelijk op elk niveau in het voortgezet onderwijs. Het is goed binnen een lesuur of een deel daarvan uit te voeren, bijvoorbeeld als introductie van een onderwerp of hoofdstuk.

Organisatorische aspecten

In de klas werken met applets veronderstelt een op internet aangesloten computer met beamer of digitaal schoolbord (smartboard, interactive board etc). Veel applets maken gebruik van Java of Shockwave. Dat zijn toevoegingen op de normale browser die eerst moeten worden geïnstalleerd. Wil je leerlingen thuis laten werken met applets, dan kan handig gebruik worden gemaakt van de elektronische leeromgeving.

Kritisch bekijken applets is van belang

Bij het gebruik van willekeurige applets op het internet is het belangrijk de kwaliteit na te gaan. Een kwaliteitskeurmerk ontbreekt veelal. Ben je het eens met de vereenvoudigingen? Is de applet engelstalig en is dat een probleem? Worden er onbekende termen en symbolen gebruikt? Kortom, eerst zelf proberen!

Aandacht voor het werken met applets in de lerarenopleiding

Net als voor andere werkvormen en instrumenten geldt dat in de lerarenopleiding aandacht wordt besteed aan het werken met applets, zeker omdat lang niet elke docent in opleiding dit tijdens de eigen schoolloopbaan al heeft ervaren. Het meest leert de docent in opleiding van het daadwerkelijk werken met een applet in een les tijdens de stage. Ter voorbereiding of als verdieping kan tijdens een instituutsbijeenkomst literatuur worden besproken en kan elke student een applet naar keuze reviewen.

• Zie dit ECENT artikel voor vragen en antwoorden over applets