Mindshifting: (Hoe) kunnen we mindsets veranderen?
Op 19 december 2013 hield Prof. Dr. P. Robert-Jan Simons zijn afscheidsrede als hoogleraar ‘Didactiek in digitale context’ aan de Universiteit Utrecht. In dit webartikel leest u een korte samenvatting van deze afscheidsrede, en kunt u de gehele afscheidsrede lezen.
Er zijn twee mindsets over de mind te onderscheiden:
- Groei mindset: intelligentie/kwaliteiten zijn wel ontwikkelbaar
- Fixed mindset: intelligentie/kwaliteiten zijn niet ontwikkelbaar
De ontwikkelbaarheid van leerlingen wordt bepaald door hun mindset over de mind, en die van de docent. Leerlingen met een groei mindset bereiken betere resultaten; leerlingen waarvan docenten hoge succesverwachtingen hebben, presteren beter. In verschillende landen zijn er daarom onderwijshervormingen om te zorgen voor een groei mindset bij docenten. Want:
| Docenten met een groei mindset: | Docenten met een fixed mindset: |
|---|---|
| geloven in het succes van een leerling | verwachten weinig van een leerling |
| richten zich op betekenisgericht leren | richten zich op reproductiegericht leren |
| ontwikkelen nieuwsgierigheid | ontwikkelen geen nieuwsgierigheid |
| geven veel feedback: ‘feedback is gericht op leren’ (assessment for learning) | geven weinig feedback: ‘feedback is correctie van fouten’ (assessment of learning) |
Ook het Nederlandse onderwijs is toe aan mindshifts over de mind, want de fixed mindset speelt een grote rol in het Nederlandse onderwijs (bijvoorbeeld de CITO-toets: we willen zo vroeg mogelijk het niveau van kinderen bepalen, en gaan dus niet uit van de ontwikkelbaarheid van intelligentie). Daartoe is een shift van ‘onderwijzen’ naar ‘leren’ van belang, en moeten centraal gesteld worden:
- Formatieve toetsing
- Assessment for learning
- Hoge succesverwachting voor allen
Het is mogelijk om mindsets te veranderen, maar er is weinig onderzoek gedaan naar hoe je mindsets dan kunt veranderen. Prof. Dr. P. Robert-Jan Simons presenteerde een stappenplan voor mindshifts. Kern van dit model is rekening houden met individuele verschillen: Wil iemand niet? Wil iemand nóg niet? Kan iemand niet? Of durft iemand niet? Afhankelijk daarvan moet de interventie gekozen worden. Vervolgens is voorbereiden/plannen maken, uitvoeren en onderhouden van belang.
De afscheidsrede
- Website: Afscheidsrede Prof. Dr. P. Robert-Jan Simons ‘Mindshifting: (Hoe) kunnen we mindsets veranderen?’
Verwijzingen
- Website: Visie op leren – op deze site leest u meer over (het werk van) Prof. dr P. Robert-Jan Simons en zijn promovendi
