Bèta-lerarenkamer

betadecanen.nl -> lerarenkamer

Samenvatting

Het tekort aan leraren in het voortgezet onderwijs is hardnekkig in een aantal vakken, waaronder de bètavakken wiskunde, scheikunde, natuurkunde en informatica. De meest recente modellen laten in 2031 voor deze vakken tekorten zien tussen 193 en 473 fte en relatieve tekorten tussen 8,9% en 63,8%. Omdat er relatief gezien zeer veel wiskunde-uren worden gegeven is het tekort daar in absolute zin het grootst hoewel het in relatieve zin het kleinst is. Voor informatica geldt het omgekeerde. Natuurkunde en scheikunde nemen een tussenpositie in.

Deze globale aantallen geven de ernst van de situatie aan en er is een tekort aan zowel eerste- als tweedegraadsdocenten. De leeftijdsopbouw van het docentencorps is met name voor de eerstegraadsbevoegde docenten ongunstig: relatief veel eerstegraads opgeleide bètadocenten bevinden zich in de leeftijdscategorie boven de 55 jaar en deze mensen gaan dus binnen relatief korte tijd met pensioen.
Uit eigen onderzoek onder 855 bètadocenten uit het hele land blijkt dat deze ongunstige leeftijdsopbouw met name ook geldt voor de eerstegraadsdocenten die academisch zijn opgeleid. Bovendien blijkt dat het percentage academisch opgeleide bètadocenten nu ook al relatief laag is – in ieder geval lager dan de 85% die in 2013 via de motie Duisenberg is voorgeschreven voor de bovenbouw. Alleen bij het vak scheikunde wordt deze drempelwaarde gehaald. Bij het vaak verplichte vak wiskunde blijft het percentage steken op 63%.

De combinatie met de ongunstige leeftijdsopbouw maakt de conclusie verdedigbaar, dat het “alle hens aan dek” is voor de academisch opgeleide eerstegraadsbètadocent. Samenleving én politiek vragen juist om meer academici voor de klas. Hoewel het tekort over de hele linie nijpend is, vragen deze cijfers dus om extra aandacht voor de academisch opgeleide docent. De universitaire lerarenopleidingen erkennen deze situatie en hebben veel initiatieven (flexibele routes, beta4all) opgezet om hierin verbetering te brengen.

Tenslotte laat het onderzoek zien dat de feitelijke salariëring van de eerstegraadsdocenten (hbo en academisch) gunstig is: tussen de 68 en 77% van alle ondervraagde eerstegraadsdocenten gaf aan in de hoogste salarisschaal (LD) te zitten.

Verwijzingen

• De Graaf, N., Meulenbroeks, R., Onaca, C. and Arends, I. (2022). Bètalerarenmonitor. De huidige situatie rondom het lerarentekort in de bètavakken in het voortgezet onderwijs (PDF). Utrecht: Bèta-decanen.
• betadecanen.nl/beta-lerarenkamer/