Vragen en antwoorden over begrippenkaarten

In een begrippenkaart of ‘concept map’ laten leerlingen zien hoe zij de relatie zien tussen begrippen, voorwerpen en verschijnselen. Voor docenten is het een manier om te kijken of nieuw geïntroduceerde begrippen goed worden begrepen. En, zo niet, waar voor leerlingen dan de lastige zaken zitten.

Hoe introduceer ik begrippenkaarten de eerste keer?

Begin met een kleine begrippenkaart over iets concreets, bijvoorbeeld verdamping of een waterkringloop met begrippen als ‘zon’, ‘wolken’ en ‘regen’. Bespreek daarbij ook wat een geschikte term bij elke pijl is.

Geef ik alvast de begrippen die op de begrippenkaart moeten voorkomen?

Dat kan en het geven van enkele begrippen helpt ze zeker op gang. Indien alle begrippen worden gegeven, wordt het meer een invuloefening.

Is er één juiste oplossing?

Leerlingen zijn er aan gewend dat er één goed antwoord is. Verschijnselen en begrippen kunnen echter op veel manieren worden weergegeven. Meld dat vantevoren.

Hoe om te gaan met oplossingen die echt een andere kant opgaan?

Probeer fouten te corrigeren zonder het enthousiasme de kop in te drukken. Wijs goede zaken aan en stel bij onjuiste verbanden vragen waardoor de groep aan het denken wordt gezet. Zaken die bij meer groepen misgaan, kunnen worden nabesproken.

Geef je een cijfer als beoordeling en /stimulans tot werken?

Motiveer waarom leerlingen iets moeten doen. De discussie in de groep moet open en levendig zijn. Voer de druk dus niet teveel op. Bij de evaluatie horen de groepen wat ze goed en niet goed hebben gedaan. Dat kan met een cijfer of bonusregeling. Ook een nabespreking kan volstaan.

Achtergronden

Lees ook het artikel Begrippenkaart laten maken door leerlingen van Jan van der Veen over begrippenkaarten laten maken door leerlingen.

• R.T Gunstone and R. White (1992). Probing Understanding, p.15-43, Routledge.
• H.Roebertsen (1996) Integratie en toepassing van biologische kennis. CD-ß Press Utrecht
• J.D. Novak, D. B. Gowin and J.B. Kahle (1984). Learning how to learn. Cambridge University Press.
• Website: Cmap Tools: Voorbeeld van software voor het maken van begrippenkaarten.