Op 24 november 2022 was er een overleg over mogelijke ondersteuningsactiviteiten tussen:

• leden van basisteams
• experts vakdidactiek rekenen/wiskunde (vanuit onderzoek/opleiding/nascholing)

Centraal stond: Hoe kan de ondersteuning op een handige manier worden ingericht, zodat specifieke (vakdidactische) vragen vanuit scholen beantwoord kunnen worden.

Uit de brief van OCW (november 2022):
Bij de basisteams staat de hulpvraag van de school staat centraal, het is belangrijk om ze te ondersteunen om die te kunnen formuleren. De basisteams zorgen altijd voor maatwerk, met een passend plan van aanpak en de juiste hulp voor de school. Daarbij geldt een aantal uitgangspunten:
1. Scholen moeten ontzorgd worden;
2. De basisteams leveren concrete ondersteuning (handen op de scholen);
3. De ondersteuning komt zoveel mogelijk van publieke partijen;
4. De basisteams houden voortdurend contact met de scholen; en
5. De regie blijft bij de scholen – zij beslissen over welke hulp ze invliegen.
Dit betekent concreet:

– Ik heb voor scholen die dit schooljaar al aan de slag willen financiële middelen en ondersteuning van basisteams beschikbaar gesteld. In mijn kamerbrief van 21 oktober jl. heb ik u reeds geïnformeerd over de scholen die nu aan de slag gaan.9 De reactie van scholen is positief, scholen zijn heel enthousiast en willen graag zo snel mogelijk aan de slag. Ook zijn velen verrast door de snelheid waarmee we te werk gaan, dus snel telefonisch contact leggen en, als de school het wil, snel een intake en een bezoek. Ik verwacht dat het grootste gedeelte van de 144 scholen die hulp krijgen van basisteams al voor de kerstvakantie door de basisteams zal zijn bezocht. De planvorming en uitvoering daarvan hangt af van de hulpvraag en behoeften van de school.
– dat we in 2023 en verder de basisteams verder uitbreiden, zodat uiteindelijk alle scholen die dat nodig hebben aanspraak kunnen maken op deze ondersteuning.
– dat we vanaf schooljaar 2023/2024 stapsgewijs verschillende ondersteuningstrajecten en -programma’s gaan samenvoegen. Kortom: ook de scholen die in de komende jaren nog niet in aanmerking komen voor subsidie, kunnen aanspraak maken op inhoudelijke ondersteuning. Dat geldt voor de voorzieningen die de basisteams bieden, maar ook voor deelname aan bijvoorbeeld Ontwikkelkracht, of aan de pilot kansrijke interventies vanuit het NP Onderwijs. In de volgende voortgangsbrief zal ik uitgebreider toelichten hoe onze aanpak voor langere termijn eruit ziet wat betreft publieke ondersteuning.

Bericht OCW, 21-10-2022. Het enthousiasme onder scholen is groot om te zorgen dat elke leerling goed leert lezen, schrijven en rekenen. Een kopgroep van scholen gaat dit schooljaar al aan de slag, daar is 222 miljoen euro voor beschikbaar. In totaal krijgen nu 645 scholen extra geld om de basisvaardigheden te verbeteren. Ook gaan er vanaf komende week (24-10-2022 e.v.) hulpteams aan de slag met 144 basisscholen, middelbare scholen en scholen voor (voortgezet) speciaal onderwijs. Deze basisteams helpen met waar de school behoefte aan heeft om de basisvaardigheden taal, rekenen/wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid te versterken.

Dennis Wiersma (Primair en Voortgezet Onderwijs): “Elke leerling moet met een stevige basis van school komen. Daarom gaan we scholen hiervoor beter ondersteunen: er gaan hulpteams op maat aan de slag met datgene waar de school behoefte aan heeft. Bijvoorbeeld extra hulp organiseren om leraren te ontlasten of hulp met de invoering van nieuwe lesmethodes. Dit is anders dan we in het verleden hebben gedaan, dus we zullen ongetwijfeld dingen tegenkomen waarmee we de aanpak weer verder verbeteren. Maar ik ben blij dat we zo snel mogelijk deze hulp kunnen bieden. Zo kunnen lerarenteams meer focussen op hun leerlingen en de basisvaardigheden, zodat leerlingen vooruitgaan.”

Aanpak
In mei is het masterplan basisvaardigheden van start gegaan, om de basisvaardigheden van leerlingen weer naar een hoger plan te tillen. Om hiermee een vliegende start te maken, is er voor dit schooljaar 222 miljoen euro extra beschikbaar voor in totaal 645 scholen. Zij gaan aan de slag met een aanpak die is onderbouwd door kennis over wat werkt uit wetenschap en praktijk. Het verschilt per school wat er nodig is, maar te denken valt aan het stimuleren van lezen of bijscholing van leraren. Scholen worden hierbij geholpen met onder meer een overzicht met effectieve manieren om de basisvaardigheden te verbeteren.

Basisteams
Daarbij krijgen 144 scholen extra ondersteuning van de basisteams aangeboden. Scholen geven aan verschillende soorten hulp te willen, van het begeleiden van vrijwilligers en het organiseren van schoolactiviteiten om leraren te ontlasten, tot de keuze voor nieuwe lesmethodes. De basisteams houden vanaf komende week met elke school een intakegesprek om te horen welk type hulp nodig is per individuele school. Vervolgens helpen zij de school met een plan en de benodigde hulp, zodat er voor iedere school een basisteam op maat ontstaat.

Hiervoor zoekt het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de samenwerking met allerlei organisaties die relevante expertise en hulp kunnen verlenen, zoals Kennisnet, de Taalunie en ProDemos. De teams leveren zelf geen leraren, maar zorgen wel voor ondersteuning en helpende handen bij de organisatorische en onderwijskundige uitdagingen waar de school voor staat. De school houdt de regie. Begin volgend jaar zijn de meeste scholen naar verwachting aan de slag, waarbij scholen met de grootste uitdagingen voorrang krijgen bij de invulling van een basisteam.

Veel animo
Er is een enorme belangstelling gebleken voor deze hulp. Er waren in totaal 5247 aanvragen voor extra geld en daarvan wilden 762 scholen ook ondersteuning van de hulpteams. Er is dit jaar nog voor een beperkt aantal scholen ruimte, daarom heeft er een selectie plaatsgevonden. Er zijn 91 scholen direct ingeloot voor een subsidie en hulpteams. Daarnaast worden er ook 53 uitgelote scholen benaderd door de hulpteams, die door de inspectie zijn beoordeeld als ‘zeer zwak’ of ‘onvoldoende’. Deze scholen krijgen al ondersteuning via bestaande verbetertrajecten, de hulpteams kunnen helpen bij de uitvoering daarvan. In totaal gaan de basisteams dit schooljaar dus met 144 scholen aan de slag. De aanpak met hulpteams wordt stap voor stap uitgebreid, zodat volgend jaar nog meer scholen kunnen worden bereikt. Deze extra, publieke hulp moet op den duur voor alle scholen beschikbaar zijn.

In een bijeenkomst in oktober 2022 (ontmoeting tussen enkele mensen van bovengenoemde basisteams, enkele mensen van OCW en vertegenwoordiging van NVORWO/ELWIeR en het verdere netwerk van rekenen/wiskunde) komen enkele zaken aan bod:

• Men wil vanuit de basisteams graag gebruikmaken van de kennis uit het netwerk didactiek rekenen-wiskunde (combinatie van lectoraten/leerstoel, docent-verenigingen, opleidingen, adviseurs, of in afkortingen: ELWIeR/NVORWO/NVvW/WvM/Panama/HU/iPabo/SLO/UU e.d.)
• In feite zou je, als het gaat om dit netwerk didactiek rekenen-wiskunde, ook kunnen spreken van een ‘expertisecentrum’ op dit vlak: voeg deze deskundigheden bij elkaar en er is in feite sprake van een expertisecentrum.
• De leden van de basisteams zijn van harte uitgenodigd te participeren in de landelijke/regionale bijeenkomsten op het gebied van didactiek rekenen/wiskunde (zie o.a. de agenda van ELWIeR, dat geeft een aardig beeld)
• Durf ook over de muurtjes te kijken van de verschillende ‘basisvaardigheden’ (taal, rekenen, dig.vaard., burgerschap). Dat is een opdracht aan ons allen

NVvW en NVORWO zijn (zomer 2022) gevraagd mee te denken over de invulling van basisteams.

In het masterplan van OCW (zomer 2022) staat het volgende:

Er komen basisteams voor scholen die hiervan gebruik willen maken of die deze ondersteuning het hardst nodig hebben. In tegenstelling tot hoe ‘hulp’ in het verleden misschien ervaren is, wil ik expliciet benadrukken dat deze teams pertinent niet tot taak hebben een plan de school in gooien en dan maar te kijken hoe ‘ze’ dit gaan uitvoeren. Het gaat hier om echte hulp en handen bij het werk in de school, bij de plannen van de school zelf en onder regie van de school zelf. Deze hulpteams zullen dus ook niet de rol van de schoolleiders, het lerarenteam, de intern begeleiders of de taal- en rekencoördinatoren gaan overnemen. Integendeel, de hulp wordt beschikbaar gesteld om hen op hun verzoek bij te staan. De teams helpen bij de (uitvoering van) plannen, zodat het eigenaarschap altijd bij het schoolteam ligt en de effecten duurzaam zijn. Kortom: de basisteams bieden kennis, extra handen en hulp op school, zodat scholen er niet alleen voor staan. Voor het schooljaar 2022-2023 zal deze externe hulp al voor zo’n 150 scholen in het primair en voortgezet onderwijs beschikbaar zijn om de basisvaardigheden bij tienduizenden leerlingen te versterken.