Opleidingsmateriaal
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Kort Duurzaamheidsdidactiek
| PO | VO | MBO | Conferentie 11-4-2025 duurzaamheidsdidactiek.nl De Conferentie voor Duurzaamheidsdidactiek wordt georganiseerd door de Hogeschool Utrecht, Universiteit Utrecht, Hogeschool van Amsterdam & Aeres, met steun van Onderwijscoöperatie Leren Voor Morgen. Ons team bestaat uit lerarenopleiders, didactici en ontwikkelaars van educatief materiaal die een passie delen voor duurzaamheidsdidactiek en zich inzetten om een generatie op te leiden die…
Biologie // Informatica // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Middelbaar beroepsonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Sprong STEM Manifest 2024
| PO | VO | MBO | Eindproduct uit het project Sprong-STEM Dit Sprong STEM manifest 2024 bevat drie aanbevelingen. Deze aanbevelingen zijn tot stand gekomen in de periode 2020-2024, op basis van het werk in de verschillende professionele leergemeenschappen. Aanbevelingen: Leg een goede vakinhoudelijke en vakdidactische basis voor alle betrokken docenten Betrek meerdere instellingen bij PLG’s Maak in kerndoelen, opleiding…
Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Kort Chemie aktueel en Actuele chemie
| VO | Een terugblik op 30 jaar Chemie Aktueel (1989-2019) en de periode Actuele chemie (2019-2023). Een schat aan artikelen en materialen Archivering in 2024 Via Ecent wordt in 2024 gewerkt aan het online zetten van de archieven van zowel Chemie Aktueel (1989-2019) als Actuele chemie (2019-2023). Klik hier voor de tussenstand. Informatie: Lesley de Putter…
Biologie // Informatica // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Opleidingsmodules voor STEM onderwijs van het ICSE consortium
| PO | VO | MBO | in samenwerking met elwier/ecent en vo-ho-netwerken Gratis Modules ICSE Academy voor de lerarenopleiding en nascholing (wiskunde, natuurkunde, scheikunde, biologie, informatica). Vier modules Onderzoekend leren – Learning by inquiry; Socio-scientific issues and Interdisciplinarity Diversiteit en inclusie – Diversity and Inclusion Technologie – STEM in a digital era Europese dimensie – STEM in Europe Pilots In…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Kort Plan Bèta – Bèta-onderwijs voor duurzame ontwikkeling
Plan Bèta (2022) biedt praktische handvatten aan bètadocenten en schoolleiders om focus en tempo aan te brengen in de ontwikkeling naar duurzame bètavakken binnen een duurzame school. Info (en bestellen) bij NVON Abstract Klimaatverandering, verdwijnen van biodiversiteit, toenemende vervuiling, uitputting van natuurlijke bronnen….de mondiale samenleving worstelt met een veelvoud aan crisissen, die elkaar ook nog…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Kort Kennisbanken
Project Kennisbanken Revival van de kennisbanken Biologie Natuurkunde Scheikunde Zie ook Project diagnostische vragen. Aanleiding Er is veel kennis over hoe je bèta-concepten goed aanleert en waar het mis kan gaan. Deze kennis komt vanuit wetenschappelijk onderzoek en vanuit ervaringen in de klas. Bij de voorbereiding van een les heeft een docent echter beperkt toegang…
Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Kort Digitale didactische kennisbank scheikunde weer online
Kennisbank scheikunde Deze kennisbank scheikunde is bedoeld ter ondersteuning van zij-instromers en andere beginnende docenten uit alle sectoren van het voortgezet onderwijs. Doelstellingen We zien de kennisbank als een bron van vakkennis en bijbehorende didactische aanwijzingen voor de docent, waar hij/zij naar specifieke behoefte uit kan putten. Sommige teksten zijn wellicht ook voor leerlingen geschikt,…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Ieder kwartaal een les buiten het boekje
Zomer 2022 Activiteiten in schoolboeken leveren meestal precies de informatie die nodig is om een antwoord te vinden. Leerlingen krijgen daarmee weinig gelegenheid om te leren zelf informatie te zoeken en met onzekerheid te redeneren. Sinds 2019 publiceert het International Centre for STEM Education (ICSE) ieder kwartaal drie problemen die zich lenen voor onderzoekend leren….
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Toolkit Formatief Evalueren vernieuwd en uitgebreid
Handige instrumenten en documentatie die direct in de praktijk van klas en opleiding te gebruiken is, staat nu toegankelijk bij elkaar! In een eerder artikel werd de Toolkit Formatief Evalueren beschreven, gevuld met de opbrengsten van de leernetwerken van SLO, VO-raad, HU en WUR. Inmiddels is de toolkit uitgebreid en in een nieuw jasje gestoken….
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Probleemstellende benadering
Probleemstellend onderwijs ordent de leerinhoud in problemen. Hierbij ligt de nadruk op het inhoudelijk motiveren van leerlingen via een samenhangend geheel van kernvragen en aansprekende probleemsituaties. De kern van probleemstellend onderwijs is dat leerlingen op inhoudelijke gronden de zin zien van wat ze aan het doen zijn. Als hieraan is voldaan, mag je verwachten dat…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Ontwerpen van een lessenserie volgens Kolb
In de bachelor-opleiding van de lerarenopleiding natuurkunde, scheikunde en techniek van het instituut Archimedes van de Hogeschool Utrecht is in het tweede jaar het didactiekproject actief leren geplaatst. In dit project wordt door de studenten een activerende lessenserie gemaakt bij een hoofdstuk uit een veelgebruikt schoolboek voor vmbo-t. Eén van de criteria waar deze lessenserie…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Projecten met diepgang
Dit artikel is bedoeld voor leraren en lerarenopleiders die behoefte hebben aan een didactisch model om kennisverwerving en vaardigheidstraining docentgestuurd in projectwerk in te bouwen. Daarmee kunnen de motiverende aspecten van projectwerk behouden blijven, terwijl voor het leren van vaardigheden en begrippen toch wat instructie en oefening wordt ingebouwd.
ANW // Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Soorten practica, fasering van de les en uitwerking in een leerlijn op de lerarenopleiding van de HU
Practicum vormt een vast onderdeel in de natuurwetenschappelijke vakken op de middelbare school. Het wordt op velerlei manieren aangeboden en kan een keur aan leerdoelen bedienen. In dit artikel wordt een aantal onderzoeken naar de effectiviteit van natuurkunde onderwijs en de rol van het practicum op een rijtje gezet. Daarna wordt de practicumleerlijn beschreven, zoals…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Opbrengsten ECENT conferentie 2011: Hersenwerk in onderwijs
Op 12 mei 2011 organiseerde ECENT weer een conferentie voor nascholers en opleiders. Dit jaar was de titel: Hersenwerk in onderwijs. Lees hieronder de verslagen van de deelnemers, van de openingslezing en de werkgroepen. En bekijk een videoverslag van de openingslezing en van de werkgroep Creatieve denktechnieken. Openingslezing: Hersenwerk in onderwijs Door: prof. Hilleke Hulshoff…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang 16 mei 2012 ECENT conferentie: Leergemeenschappen
Op 16 mei 2012 organiseerde ECENT weer een conferentie voor nascholers en opleiders. Dit jaar was het thema Leergemeenschappen. Binnenkort verschijnt hier het verslag van de conferentie.
Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Professionalisering van docenten via docentontwikkelteams
Bij curriculumveranderingen spelen docenten een cruciale rol, want zij implementeren het nieuwe programma door het te gebruiken in de klas. Professionalisering van docenten is daarbij van groot belang. Maar hoe pak je dat aan? Dat heeft Fer Coenders, voor concept-context scheikunde onderwijs, onderzocht in zijn promotieonderzoek. Hij adviseert professionalisering van docenten via docentontwikkelteams (DOTs). DOTs…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Songs for teaching
Je hoort ze steeds vaker: liedjes in het bètaonderwijs. Bijvoorbeeld de Photosynthesis Song. Leuk om een les mee te introduceren. Een andere mogelijkheid is leerlingen zelf liedjes te laten schrijven, bijvoorbeeld als verwerkingsopdracht. Alleen leuk, of zit er didactisch meer achter? Dit artikel gaat in op didactiek, effectiviteit, ervaringen en voorbeelden van het gebruik van…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang ECENT conferentie 15 mei 2013: Digitale didactiek
Een digibord ophangen is geen garantie op succes. Hoe kun je zinvol gebruik maken van digitale hulpmiddelen in de onderwijspraktijk? Op 15 mei 2013 wordt in de jaarlijkse ECENT conferentie ingegaan op deze vraag, met het thema: ‘Digitale didactiek: ICT gebruik in de bèta-lerarenopleiding’. Wouter van Joolingen (ELAN, UTwente) verzorgt de openingslezing ‘Actief ICT-gebruik in…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Beweegredeneren: een werkvorm bij dilemma’s in de klas
Hersenonderzoek laat zien dat mensen complexe besluiten meestal op basis van emotionele of intuïtieve overwegingen nemen. Wie leerlingen wil voorbereiden op de complexiteit van besluitvorming in dilemma’s zoals genetisch testen, en deze aspecten mee wil nemen, kan de werkvorm beweegredeneren toepassen. Beweegredeneren maakt leerlingen bewust van hun emotie, intuïtie en verstand bij het afwegen van…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Kernreflectie voor het aanleren van vakdidactische competenties
Lerarenopleiders die vakdidactiek onderwijzen doen er goed aan om zich niet alleen te richten op vakdidactische kennis en vaardigheden. De (beroeps)identiteit van de docent in opleiding en daarmee samenhangende overtuigingen ten aanzien van leren en het schoolvak, spelen een belangrijke rol bij de vakdidactische ontwikkeling van docenten. Een biologiedocent kan bijvoorbeeld worden gedreven door de motivatie om via…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Scheikunde // Techniek (VO) // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Concept cartoons
In 1991 hebben Brenda Keogh en Stuart Naylor de eerste concept cartoons ontwikkeld. Sindsdien is hier veel onderzoek naar gedaan en zijn er vele concept cartoons ontwikkeld. Concept cartoons, ook wel praatplaten of discussieposters genoemd, kunnen voor allerlei doeleinden worden ingezet. Bijvoorbeeld om misconcepten te herkennen en aan te pakken, maar ook als start voor onderzoekend…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Lang PLON
In de periode 1980-1986 heeft PLON (Project Leerpakket Ontwikkeling Natuurkunde) enkele uitgaven gemaakt met lesmateriaal en lerarenhandleidingen.
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Het kiezen van een methode
SLO heeft methodekeuze checklists ontwikkeld ter ondersteuning van docenten of secties die een keuze willen maken uit leermiddelen, zoals een lesboek of website. De checklists bestaan uit een lijst aandachtspunten waaraan je zelf een gewicht kunt toekennen. Uiteindelijk rolt er een rapportcijfer voor de methode uit. Er zijn checklists voor biologie, natuurkunde en scheikunde. Deze vindt u in dit…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang De natuurwetenschappelijke methode als een basis voor leren?
De leerling is tijdens zijn opleiding continu nieuwe kennis aan het ontdekken of bestaande kennis aan het herzien, net als een wetenschapper. De denk- en werkwijze die een wetenschapper gebruikt, kan een leerling gebruiken om zelf kennis eigen te maken. Om deze methode te gebruiken moet een leerling beschikken over onderzoeksvaardigheden: van problemen onderkennen tot…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Opbrengsten van de ECENT conferentie 2015: De leerling als ontwerper
Op 20 mei 2015 vond de jaarlijkse ECENT conferentie plaats. Dit jaar was het thema ‘De leerling als ontwerper’. Hieronder vindt u verslagen van de openingslezing en werkgroepen. Tevens zijn de bijbehorende presentaties, een film van de openingslezing en foto’s van de dag te vinden.
In de NVOX is een artikel gepubliceerd over de ECENT conferentie 2015: “De leerling als ontwerper”.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Mascil: Onderzoekend leren in beroepscontexten
Leerlingen krijgen op school weinig te zien van het beroepenveld waar de kennis en vaardigheden die ze op school leren van pas komen. Ook gebruiken docenten weinig activerende werkvormen in hun lessen, terwijl uit onderzoeken blijkt dat die aanpak de motivatie voor het leren en de interesse in de bètavakken kan verhogen. Binnen het Europese project Mascil wordt geprobeerd aan beide tekorten wat te doen.
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Just in time teaching
Je gaat je les voorbereiden. Welke onderwerpen hebben extra aandacht nodig? Welke zijn goed begrepen? Met behulp van email of een elo kun je voorafgaand aan de les leerlingen vragen laten beantwoorden of de uitvoering van opdrachten op laten sturen. Met die informatie kun je de les dan beter indelen.
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Techniek (VO) // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Kennisgebieden als focus van begeleiding bij onderzoekend leren
Bij het onderzoekend leren stellen leerlingen zelf een onderzoeksvraag op en beantwoorden deze via een eigen onderzoek. Leerkrachten in het primair onderwijs vinden het soms lastig om deze open wijze van leren te begeleiden en kunnen daarbij ondersteuning gebruiken. Het onderzoek van Martina van Uum speelt hier op in. Ze ontwikkelde een pedagogisch-didactisch raamwerk waarmee leerkrachten hun leerlingen kunnen begeleiden tijdens de verschillende fasen van onderzoekend leren, zoals het opzetten en uitvoeren van onderzoek, het concluderen en het presenteren van de uitkomsten. Het raamwerk maakt onderscheid tussen vier kennisgebieden: conceptuele, procedurele en sociale kennis en kennis van wetenschap. Door aandacht te besteden aan deze kennisgebieden kunnen leerkrachten het leerproces van hun leerlingen ondersteunen
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang 6 Aspecten van een onderzoekende houding
In alle fasen van het onderwijs is het werken aan een onderzoekende houding belangrijk. Het begint met het voeden van de nieuwsgierigheid van kleuters, maar waar koersen we in het onderwijs op af? Roeland van der Rijst komt in zijn onderzoek onder universitaire docenten in de natuurwetenschappen uit op zes verschillende aspecten die voor hen een onderzoekende houding typeren.
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Techniek (VO) // Voortgezet onderwijs // Lang Van reguliere tot context-concept lessen in 5 stappen
In dit artikel wil ik laten zien dat het ombouwen van reguliere lessen tot context-concept lessen niet heel moeilijk hoeft te zijn of veel tijd hoeft te kosten. Ik zal een aantal mogelijkheden stapsgewijs beschrijven in opklimmende moeilijkheidsgraad. De eerste stap verwijst niet naar een bepaald type context-concept onderwijs maar naar belangrijke voorwaarde voor het uitproberen van nieuw onderwijs: lestijd.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Wetenschappelijke geletterdheid ontwikkelen: de Socratische discussie
Verslag van de werkgroep “Reflecting on Thinking” tijdens een eendaagse ASE Londen Conferentie. Hoe kun je leerlingen uitnodigen tot wetenschappelijk denken en wetenschappelijk taalgebruik? Een werkvorm hiervoor is de ‘Socratische discussie’. Hierbij krijgen groepjes leerlingen een rol toegewezen in een wetenschappelijk discussie. Deze werkvorm combineert bestaande didactische modellen tot een effectieve strategie om wetenschappelijke thema’s met een ethisch conflict te bespreken en doorgronden. Dit webartikel bevat achtergrondinformatie, lesideeën en lesmateriaal behorende bij de werkvorm ‘Socratische discussie’.
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Lang Het 4 componentenmodel voor competentiegericht opleiden
Op een groot aantal VMBO en MBO opleidingen wordt competentiegericht opleiden vorm gegeven volgens een model dat is ontwikkeld door het consortium beroepsonderwijs, in samenwerking met scholen en wetenschappers. Dit zogenaamde vier componentenmodel bestaat uit: Leertaken, Ondersteunende informatie, Procedurele informatie en Deeltaakoefening
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Begrippenkaart laten maken door leerlingen
In een begrippenkaart of ‘concept map’ laten leerlingen zien hoe zij de relatie zien tussen begrippen, voorwerpen en verschijnselen. Voor docenten is het een manier om te kijken of nieuw geïntroduceerde begrippen goed worden begrepen. En, zo niet, waar voor leerlingen lastige zaken of misconcepties zitten
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Begrippenkaarten – concept maps
In een begrippenkaart of ‘concept map’ laten leerlingen zien hoe zij de relatie zien tussen begrippen, voorwerpen en verschijnselen. Begrippenkaarten zijn zowel geschikt voor leerlingen in het basisonderwijs als in het voortgezet en hoger onderwijs. Dit artikel is een uitgebreide samenvatting van ‘Concept mapping’ van Gunstone & White (1992). Het geeft instructies voor het voorbereiden en geven van lessen met begrippenkaarten, en gaat in op verschillende toepassingen van begrippenkaarten.
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Lang Leerlingen wetenschappelijke artikelen laten lezen
Authentieke onderzoekspraktijken verschillen van onderzoek dat op school gedaan wordt. Er zijn bijvoorbeeld verschillen in denkwijze en complexiteit. Daarom passen Anat Yarden en haar onderzoeksgroep onderzoeksartikelen van wetenschappers aan voor het niveau van de vwo bovenbouw. Leerlingen die deze wetenschappelijke artikelen lezen, krijgen meer inzicht in het wetenschappelijk proces en hun onderzoekend denken verbetert. In dit webartikel wordt deze lesmethode besproken en onderzoek hiernaar.
ANW // Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Taal // Voortgezet onderwijs // Lang Taalontwikkelende didactiek voor binask
Taalgericht vakonderwijs is vakonderwijs waarin expliciete taaldoelen worden gesteld, dat contextrijk is, vol interactiemogelijkheden zit en waarbinnen de benodigde taalsteun wordt geboden.
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Omgaan met leefwerelddenken
In de vakdidactiek is het belangrijk dat aanstaande/beginnende docenten zich er van bewust worden dat ze diverse woorden gebruiken die voor leerlingen een andere betekenis hebben dan voor hen zelf (bijvoorbeeld ‘kracht’ of ‘energie’ of ‘straling’, etc.) We willen dat ze gaan onderzoeken welke betekenissen hun eigen leerlingen hanteren en dat ze manieren gaan ontwikkelen om hier mee om te gaan.
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Middelbaar beroepsonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Constructivisme
Constructivisme is een theorie over leren. Constructivisten zien leren als actieve constructie van kennis gebaseerd op wat de leerling al weet. Leerlingen interpreteren nieuwe informatie in het licht van hun eigen structuur van voorkennis. Geschiedenis De constructivische visie op leren is gericht op de kwalitatieve veranderingen die bij leerlingen plaatsvinden. Onderwijzen is op te vatten…
Biologie // Natuur // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Leren luisteren naar leerlingdenkbeelden over bèta-begrippen
Er is veel bekend over begripsproblemen die leerlingen in het voortgezet onderwijs hebben met begrippen uit de natuurwetenschappen, zoals kracht, energie, molecuul, gen, …. Toch valt het niet mee als docent begripsproblemen in de klas te herkennen. Dat vereist dat de docent nauwkeurig luistert naar leerlingen en even zijn eigen redenering aan de kant zet. Hoe kun je leraren-in-opleiding zo ver brengen?
Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Voorbereiden op begripsproblemen in de les
Er is veel bekend over begripsproblemen die leerlingen in het voortgezet onderwijs hebben met begrippen uit de natuurwetenschappen, zoals kracht, energie, molecuul, gen, …. Toch valt het niet mee als docent begripsproblemen in de klas te herkennen. Dat vereist dat de docent nauwkeurig luistert naar leerlingen en even zijn eigen redenering aan de kant zet. Hoe kun je leraren-in-opleiding zo ver brengen?
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Vakdidactische voorkennis van leraren-in-opleiding onderzoeken
Net zoals een docent in zijn onderwijs over een vakbegrip rekening moet houden met de voorkennis van leerlingen, zo moet een vakdidactisch opleider rekening houden met de voorkennis van de leraren-in-opleiding. Daartoe moet de opleider zich van de vakdidactische voorkennis op de hoogte stellen, met name kennis over denkbeelden en begripsproblemen van leerlingen.
Dat kan hij/zij doen door de lio zonder het lesboek een les over een conceptueel moeilijk begrip te laten voorbereiden: de lesvoorbereidings-methode’ (lesson planning method).
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Concept-contextvenster
De examenprogramma’s van biologie, natuurkunde en scheikunde voor havo en vwo die vanaf 2013 ingevoerd zijn, zijn gebaseerd op de concept-contextbenadering. Kort gezegd betekent het dat leerlingen leren om concepten wendbaar toe te passen in verschillende contexten. Maar wat is nou die concept-contextbenadering? En wat wordt er bedoeld met concepten, met contexten? Wij geven een handvat om in gesprek te gaan over concept-context. Daarnaast laten we vier uitwerkingen zien van de wisselwerking tussen concepten en contexten: het concept-contextvenster. Deze uitwerkingen geven houvast in het vertalen van een concept-contextvisie naar de (les)praktijk
Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Lang Kennisbasis scheikunde vakinhoudelijk
De kennisbasis scheikunde verwijst naar het geheel van kennisvereisten waarover een leraar scheikunde moet beschikken. Het beheersen van de kennisbasis scheikunde is voorwaardelijk voor het competent handelen van de afgestudeerde.
Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Kennisbasis scheikunde vakdidactiek
Dit is de actuele kennisbasis voor de lerarenopleiding scheikunde
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang SSIBL (Socio-Scientific Inquiry Based Learning)
Bij onderzoekend leren denkt u misschien als eerst aan onderzoek doen door leerlingen zelf. Maar hebt u er wel eens aan gedacht dat u de didactiek van onderzoekend leren ook kunt inzetten bij het werken aan burgerschapsvorming? Dit artikel beschrijft het PARRISE-project, waarin onderzoekend leren wordt ingezet bij maatschappelijke vraagstukken.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Demonstratieproeven bij stoffen en materialen
In de bachelor-lerarenopleiding scheikunde van instituut Archimedes van de Hogeschool Utrecht zijn er twaalf vakcursussen. Iedere vakcursus heeft een beroepsgerichte opdracht, waarin studenten bij het vakdomein van de cursus een leermiddel maken dat gebruikt kan worden in de schoolpraktijk. Dit artikel betreft de vakcursus Stoffen en Materialen. De beroepsgerichte opdracht bestaat uit het uitvoeren van…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Een toets met correctievoorschrift maken bij kracht en beweging
In de bachelor-lerarenopleiding van instituut Archimedes van de Hogeschool Utrecht zijn er twaalf vakcursussen. Iedere vakcursus heeft een beroepsgerichte opdracht, waarin studenten bij het vakdomein van de cursus een leermiddel maken dat gebruikt kan worden in de schoolpraktijk. Dit betreft de vakcursus kracht en beweging. De beroepsgerichte opdracht bestaat uit het maken van een toets…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang ECENT conferentie 21 mei 2014: Het bèta-mozaïek
Op woensdag 21 mei 2014 wordt de jaarlijkse ECENT conferentie gehouden. Het thema van dit jaar is: Het bèta-mozaïek: Samenhang in de vakken. Dirk Jan Boerwinkel (FIsme, UU) zal de openingslezing verzorgen, over de nieuwe kennisbasis voor de onderbouw. Daarna worden er diverse werkgroepen aangeboden, over het thema en andere actuele onderwerpen. Hieronder volgen omschrijvingen…
