Lerarenopleidingen Science en Wiskunde/Rekenen

Kennisbasis scheikunde vakdidactiek

Kies het domein van de kennisbasis waarvoor u op zoek bent naar relevante artikelen. Er ontvouwt zich een submenu van dat domein, met daarin de categorieën zoals u die zult herkennen uit uw handboek.

Downloads

1.1 Kennis van de leerling
1.2 Kennis van leerprocessen en leerproblemen
1.3 Verschillen tussen leerlingen
1.4 Vaardigheden

Omschrijving van de categorie / het kernconcept:
• Inzicht in relevante leer- en ontwikkelingspsychologische kenmerken van leerlingen
• Inzicht in de beelden en verwachtingen die de leerlingen hebben t.a.v. scheikunde
• Inzicht in de leefwereldkenis van de leerlingen en daarop aan kunnen sluiten
Constructivisme
Omgaan met leefwerelddenken
Stellingen, plaatjes en verhaaltjes: Vormen van kennis
Het puberbrein
Genderverschillen in lerarenopleidingen
Omschrijving van de categorie / het kernconcept:
• Kennis van ontwikkeling van concepten door generalisaties van concrete situaties naar abstracties; modellen, analogieën, concept-mapping
• Kennis van veelvoorkomende leerproblemen die specifiek met scheikunde te maken hebben. Te denken valt aan: – pre- en misconcepten – abstraheren versus concretiseren – symbool- en formuletaal
• Studenten kunnen deze problemen herkennen, benoemen, analyseren en tenslotte remediëren (binnen bepaalde grenzen)
Probleemstellend onderwijs over een eerste deeltjesmodel
Is een element een stof
Voorzichtig met elementen
Het elementbegrip fenomenologisch
Genderverschillen in lerarenopleidingen
Toetsing & feedback beïnvloeden onderwijsrendement
Onderwijsparade 2013: Wat maakt een docent een goede docent?
Leren probleemoplossen met hints
Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Omgaan met diversiteit onder leerlingen binnen klassen voor wat betreft culturele verschillen, gender, leerstijlen, aanleg en interesse
Genderverschillen in lerarenopleidingen
Songs for teaching
DBKna
Omschrijving van de categorie / het kernconcept:
• Kennis hebben van, en bij leerlingen kunnen aanleren van: – Leesvaardigheden – Rekenvaardigheden – Probleemoplosvaardigheden – Onderzoeksvaardigheden – Denken in modellen – Praktische vaardigheden (motorische vaardigheden). Dit alles met betrekking tot scheikunde
Applets voor beter begrip
Leren onderzoeken: de basis
Vaardigheid: onderzoekvraag/ hypothese
Vaardigheid: variabelen onderzoeken
Leren onderzoeken
Probleemoplossen, hoe doen ze dat?
Leren probleemoplossen met hints
Kinderen doen ‘eerlijk’ onderzoek
Vaardigheden maken kinderen tot zelfstandige onderzoekers
De natuurwetenschappelijke methode als een basis voor leren?

2.1 Doelen en strategieën 2.2 Didactische werkvormen en media 2.3 Practicum 2.4 Vakdidactiek 2.5 Keuzes maken in aanpak 2.6 Attitude

Omschrijving van de categorie / het kernconcept:
• Inzicht in de, binnen het schoolvak, na te streven doelen. Kan zelf vakinhoudelijke doelen opstellen en daarbij keuzes maken
• Inzicht in het sturen van leerprocessen, het kunnen hanteren van gevarieerde en effectieve onderwijsstrategieën
Just in Time Teaching
Professionaliseren bètadocenten
Vaardigheid: werkplan maken
Ontwerpen van een lessenserie volgens Kolb
Onderwijsparade 2013: Wat maakt een docent een goede docent?
Concept-context onderwijs: benodigde docentcompetenties ontwikkelen
Macro-meso-micro denken met structuur-eigenschap relaties
Beweegredeneren: een werkvorm bij dilemma’s in de klas
Boek: Ruim en evenwichtig, oordeelsvorming in de biologieles
Wetenschappelijke geletterdheid ontwikkelen: de Socratische discussie
Kennisbasis natuurwetenschappen en technologie, onderbouw VO
Omschrijving van de categorie / het kernconcept:
• Kennis van variatie aan effectieve werkvormen gericht op het leerdoel. Deze kunnen toepassen met speciale aandacht voor activerende werkvormen en leerlingenpracticum, samenwerkend leren en leren via (begeleid) onderzoek
• Kunnen toepassen van de benodigde interactievaardigheden zoals inleiden, uitleggen, vragen stellen, bemoedigen, feedback geven, nabespreken. Verlagen van drempels, die worden ervaren bij het leren van scheikunde door specifieke doelgroepen; onder meer meisjes, leerlingen met allochtone achtergrond e.d.
• Kennis van lesmethoden, boeken, multimediale hulpmiddelen, practicum- en demonstratiemateriaal en deze op adequate wijze in kunnen zetten
• Het zelfstandig of in teamverband kunnen ontwerpen van (aanvullend) lesmateriaal en dit kunnen evalueren en bijstellen
ELO als administratief medium bij opdrachten
Applets voor beter begrip
Werken met applets
Misconcepten binnen de scheikunde
Probleemstellende benadering
Projecten met diepgang
Begrippen in beeld
Van reguliere tot context-concept lessen in 5 stappen
Serious Games in het onderwijs in natuurwetenschappen
Ontwerpend Leren
Onderwijsparade 2013: Wat maakt een docent een goede docent?
Songs for teaching
Beweegredeneren: een werkvorm bij dilemma’s in de klas
Boek: Ruim en evenwichtig, oordeelsvorming in de biologieles
Wetenschappelijke geletterdheid ontwikkelen: de Socratische discussie
Toepassingen van begrippenkaarten
Onderzoekend leren met simulaties in een klassikale context
Concept cartoons
Opbrengsten van de ECENT conferentie 2013: Digitale didactiek
Stichting C3 brengt chemie het onderwijs in
Kennisnet Onderzoeksconferentie 2013: Wat werkt met ICT in het onderwijs
Omschrijving van de categorie / het kernconcept:
• De docent kent diverse vormen van leerling-practicum en kan deze organiseren, instrueren en begeleiden
• De docent kan demonstratieproeven kundig uitvoeren
In welke situatie demonstratie- of leerlingenpracticum gebruiken?
Practicum: leren ze er wat?
Soorten practica
Demonstratieproeven bij stoffen en materialen
Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis hebben van, het toepassen van, reflecteren op, en onderzoekend zijn op het gebied van vakdidactiek • Inzicht hebben in begripsstructuren en het uit kunnen voeren van een begripsanalyse
Interesse-georienteerd na/sk onderwijs
Vakdidactiek via zelfontdekkend leren mbv het VESTIt-model
Workshop: Naar een leerlijn onderzoekende houding
Misconcepten
Toetsing & feedback beïnvloeden onderwijsrendement
Leren probleemoplossen met hints
Songs for teaching
De natuurwetenschappelijke methode als een basis voor leren?
DBKna
Concept-context onderwijs: benodigde docentcompetenties ontwikkelen
Macro-meso-micro denken met structuur-eigenschap relaties
Beweegredeneren: een werkvorm bij dilemma’s in de klas
Boek: Ruim en evenwichtig, oordeelsvorming in de biologieles
Wetenschappelijke geletterdheid ontwikkelen: de Socratische discussie
Toepassingen van begrippenkaarten
Concept cartoons
Stichting C3 brengt chemie het onderwijs
in
Een authentieke praktijk als leercontext
Leerlingen wetenschappelijke artikelen
laten lezen
Een gastspreker in de klas
Kennisnet Onderzoeksconferentie 2013: Wat werkt met ICT in het onderwijs
Omschrijving van de categorie / het kernconcept:
• Beargumenteerd keuzes kunnen maken in: – Van kwalitatief naar kwantitatief of omgekeerd – Inductief versus deductief – Van macro naar micro of omgekeerd – Van theorie naar fenomeen of omgekeerd – Van probleem naar oplossing of omgekeerd – Van context naar concept of omgekeerd – Van actualiteit naar schoolvak of omgekeerd
Probleemstellend onderwijs over milieu
Overzicht NVOX, NVON, Impuls en Faraday artikelen op ecent.nl
Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kan de relevantie van het vak scheikunde verwoorden, ondermeer vanuit maatschappelijk belang en vanuit eigen beleving • De docent kan leerlingen motiveren voor scheikunde • De docent wil op de hoogte blijven van trends in de scheikunde en leest en bekijkt (populair) wetenschappelijke bronnen (scientific literacy) • De docent draagt met enthousiasme het vak uit, in de klas zowel als daarbuiten • Is zich bewust van de voorbeeldfunctie die hij / zij heeft scheikunde docent
Hoe bereiden we studenten voor op vernieuwing?

3.1 Scheikundige didactische begrippen 3.2 Vertaling naar context en belevingswereld 3.3 Modellen 3.4 Examen en
eindtermen 3.5 Scheikunde als schoolvak 3.6 Verder studeren

Omschrijving van de categorie / het kernconcept:
• Studenten zijn voorbereid op de nieuwe ontwikkelingen in scheikundeonderwijs (zoals nu de “nieuwe scheikunde”): kunnen denken in de verbinding tussen contexten en concepten
• Kennis van typische scheikundige concepten en hun onderlinge samenhang die in de context van het scheikundeonderwijs centraal staan
• Kennis van scheikunderelevante contexten en deze kunnen ‘’vertalen’’ naar het schoolvak
Begrippenkaart laten maken door leerlingen
Vragen en antwoorden over begrippenkaarten
De concept-contextbenadering voor het biologieonderwijs
Vakvernieuwingen bovenbouw
Van reguliere tot context-concept lessen in 5 stappen
Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis van de verschillende benaderingswijzen, basisconcepten en methodieken in de scheikunde, zodanig dat dit vertaald kan worden naar leerinhouden en leeractiviteiten • Heeft kennis van onderlinge samenhang van concepten en kan deze ordenen
Betekenisvol chemie onderwijs over waterkwaliteit
Authentieke contexten in natuurwetenschappelijk onderwijs
Ervaringen in de praktijk met concept-contextonderwijs
Ervaringen van twee docenten met de vakvernieuwingen
Concept-context kritisch benaderd voor natuurkunde
Concept-context onderwijs: benodigde docentcompetenties ontwikkelen
Macro-meso-micro denken met structuur-eigenschap relaties
Stichting C3 brengt chemie het onderwijs in
Een authentieke praktijk als leercontext
Leerlingen wetenschappelijke artikelen laten lezen
Een gastspreker in de klas
Omschrijving van de categorie / het kernconcept:
• Kennis over het ontstaan, het gebruik en de reikwijdte van scheikundige wetten, theorieën en modellen en dit vertalen naar de leersituatie van leerlingen.
• Een scheikundig model of ‘’wet’’ inzichtelijk kunnen maken door middel van modelleer- en simulatieprogrammatuur
• Kennis over modellen, bíjvoorbeeld numerieke modellen, analytische modellen, enz.
Onderzoekend leren met simulaties in een klassikale context
Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis van examenprogramma’s en eindtermen voor het betreffende schoolvak of leergebied zodat een verantwoorde keuze van leerstof mogelijk is • Kunnen reflecteren op de relevantie van gekozen lesstof in een schoolmethode
Lezing: Curriculumevaluatie bètavakvernieuwing Tweede Fase
Docenten onderzoeken vernieuwingen bètavakken in DUDOC
Macro-meso-micro denken met structuur-eigenschap relaties
Omschrijving van de categorie / het kernconcept:
• Trends, ontwikkelingen in het schoolvak. Historisch en filosofisch perspectief
• De plaats, inhoud en integratie van scheikunde in NaSk, in leergebieden als Mens en Natuur en in het gehele schoolcurriculum
• Legitimatie van inhouden van het schoolvak scheikunde
• Het goed ontwikkelen en juist gebruik van de scheikundige vaktaal
• Kunnen communiceren in termen van modellen en symbolen
Nieuwe Scheikunde
Debatteren in de techniekles
Leerlingen wetenschappelijke artikelen laten lezen
Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis van beroepen en vervolgopleidingen waarin scheikunde een rol speelt

4.1 Leermiddelen en leveranciers 4.2 Practicumlokaal en veligheid 4.3 Samenwerken met een TOA 4.4 Vakdidactisch
onderzoek 4.5 Buiten de school

Omschrijving van de categorie / het kernconcept:
• Kennis van leermiddelen voor het vak scheikunde, zoals concreet materiaal uit de leefwereld van de leerling als ook uit modelomgevingen als schoolmethoden, modellen, wandplaten, moderne informatiedragers en vergelijkbare leermiddelen. Gebruik van ELO’s en websites
• Kennis van leveranciers en catalogi
• Enig inzicht in de kosten van practica
Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis van methoden voor het uitvoeren van effectief, veilig en verantwoord scheikundepracticum en onderzoek in het practicumlokaal en in het vrije veld • Kennis van de regelgeving m.b.t. ARBO, inrichting van practicumlokalen en kabinetten • Zich bewust zijn van veiligheidsmaatregelen en het dragen van verantwoordelijkheid
Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kunnen samenwerken met de TOA
Natuurwetenschappelijk onderwijs voor duurzame ontwikkeling
De aard van natuurwetenschappen en techniek in het onderwijs
Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis van opbrengsten van internationaal vakdidactisch
onderzoek • Onderzoeksopbrengsten kunnen omzetten in onderwijs
Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis van nationale en internationale vakverenigingen en bijbehorende tijdschriften • Kennis van het bestaan van nationale en internationale voor leraren relevante conferenties • De docent kan contact leggen met bedrijven en instellingen en kan excursies of veldwerk organiseren
Systeembenadering in het basisonderwijs
Workshop Teamteaching

5.1 Wat kun je toetsen en evalueren 5.2 Hoe kun je toetsen en evalueren 5.3 Kwaliteitszorg rond toetsen

Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • De student kan beargumenteren wat hij / zij zinvol vindt om te toetsen (bijvoorbeeld bij practicum) • De student kan specifiek toetsen op product of op proces • De student kan specifiek toetsen op begrip of op vaardigheden
Toetsing & feedback beïnvloeden onderwijsrendement
Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis van verschillende vormen van toetsing en evaluatie • Kunnen opstellen van adequate toetsen, met speciale aandacht voor het toetsen in context en het toetsen van experimentele vaardigheden
Het beoordelen van een ontwerp
Toetsing & feedback beïnvloeden onderwijsrendement
Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Validiteit van toets kunnen aangeven • Feedback kunnen geven en ontvangen • Kunnen analyseren en bijstellen van toetsen bijvoorbeeld t.a.v. formulering
Een toets met correctievoorschrift maken bij kracht en beweging

In de kennisbasis scheikunde vakdidactiek staat: De professionele ontwikkeling van een (startbekwame) leraar is voorwaardelijk en daarom
niet apart als domein in deze kennis basis opgenomen. De leraar houdt op de vijf benoemde domeinen zijn vakkennis bij en stelt zich op de hoogte
van vakdidactisch onderzoek.

Hieronder vindt u ECENT-artikelen m.b.t. professionele ontwikkeling, onderverdeeld in (conform het domein professionele
ontwikkeling uit de kennisbasis natuurkunde vakdidactiek
):

  • vakkennis bijhouden: met aandacht voor contexten en toepassingen
  • vakdidactisch onderzoek: met de nadruk op het op de hoogte blijven van vakdidactisch onderzoek en ontwikkelingen

Vakkennis bijhouden

Contexten

Toepassingen

Overigen

Vakdidactisch onderzoek

Nascholing

(Promotie)onderzoeken

Overigen

Gerelateerde artikelen

ELWIeR en Ecent als één STEM