Kennisbasis biologie vakdidactiek
Kies het onderdeel van de kennisbasis waarvoor u op zoek bent naar relevante artikelen. Er ontvouwt zich een submenu van dat onderdeel, met daarin de categorieën zoals u die zult herkennen uit uw handboek.
Downloads:
• Begripsontwikkeling en jargon • Leren van biologische vaardigheden • Verschillen tussen leerlingen •
Biologische en systeem denk- en werkwijzen
| Artikelen bij: Verschillen tussen leerlingen |
|---|
|
Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent… • is zich bewust van de impact die onderstaande verschillen tussen leerlingen kunnen hebben in een biologieles en kan daarop differentiëren: Sekseverschillen / Verschillen in culturele en religieuze achtergrond / Verschillen in belangstelling / Verschillen in planningsvermogen / Verschillen in vermogen tot abstractie denken |
| Science-onderwijs vanuit een perspectief op gender-, taal- en etnische verschillen |
| Ontwerpen van een lessenserie volgens Kolb |
| Interesse-georiënteerd na/sk onderwijs |
| Morele oordeelsvorming |
| Anti-evolutionisme in VS |
| Probleemstellend onderwijs over milieu |
| Onderwijsbenaderingen voor evolutie |
| Evolutie: visies in NL |
| Stimuleren van bèta-talent in de klas |
| Het puberbrein |
| Genderverschillen in lerarenopleidingen |
| Artikelen bij: Biologische en systeem denk- en werkwijzen |
|---|
| Omschrijving van de categorie: De startbekwame docent kent de volgende biologische denk- en werkwijzen: • Vorm en functie denken • Ecologisch denken • Evolutionair denken |
| Systeemdenken in de biologie |
| Cel als systeem |
| Dynamiek en complexiteit van ecosystemen |
• Biologie als levenswetenschap en biologie in de maatschappij • Biologie methodes gebruiken, vergelijken, beoordelen en selecteren • Verbanden leggen tussen biologie en andere vakken • Didactische werkvormen en media • Onderwijsleeractiviteiten • Praktijkonderzoek aan vakdidactisch handelen in de les
| Artikelen bij: Biologie als levenswetenschap en biologie in de maatschappij |
|---|
| Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent kan in zijn/haar lessen het belang en positie van biologie in het dagelijkse leven en als levenswetenschap in de maatschappij duidelijk aangeven |
| De aard van natuurwetenschappen en techniek in onderwijs |
| Artikelen bij: Biologie methodes gebruiken, vergelijken, beoordelen en selecteren |
|---|
| Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent… • heeft kennis van de verschillende beschikbare biologiemethodes • is in staat om biologiemethodes kritisch te vergelijken en te beoordelen • kan een keuze maken voor een biologiemethode en de keuze verantwoorden |
| Artikelen bij: Verbanden leggen tussen biologie en andere vakken |
|---|
| Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent… • is in staat om samenhang tussen verschillende vakken binnen de school uit te werken en te bevorderen • is in staat verschillende vakgebieden te integreren in vakoverstijgende projecten |
| Handboek Natuur- en scheikunde in de basisvorming |
| Taalontwikkelende didactiek voor binask |
| Artikelen bij: Didactische werkvormen en media |
|---|
| Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent… • kan een keuze maken voor werkvormen en/of media die passen bij de lesdoelstellingen • kan deze keuze verantwoorden • kan deze werkvormen en/of media, toepassen, evalueren en aanpassen |
| Toepassingen van begrippenkaarten |
| Begrippenkaarten laten maken door leerlingen |
| Vragen en antwoorden over begrippenkaarten |
| Stellingen, plaatjes en verhaaltjes: vormen kennis |
| Intuïtie als basis voor moreel redeneren |
| Biologie in bewegende beelden |
| Bruikbaar digitaal leermateriaal en de digi generatie |
| Leren in project – projecten met diepgang |
| Werken met applets |
| De val van Galileï |
| Wetenschappelijke geletterdheid ontwikkelen: de Socratische discussie |
| Boek: Ruim en evenwichtig, oordeelsvorming in de biologieles |
| Beweegredeneren: een werkvorm bij dilemma’s in de klas |
| Songs for teaching |
| Van een gesloten naar een open practicum |
| Artikelen bij: Onderwijsleeractiviteiten |
|---|
| Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent… • kan biologielessen ontwikkelen en organiseren die voldoen aan de gestelde lesdoelstelling • kan deze lessen begeleiden/uitvoeren, evalueren en aanpassen |
| Genetica in beweging, de moeite waard om te leren |
| Artikelen bij: Praktijkonderzoek aan vakdidactisch handelen in de les |
|---|
| Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent… • is bereid en in staat een praktijkonderzoek over zijn/ haar vakdidactisch handelen op te zetten en uit te voeren • is bereid en in staat om de resultaten van dit praktijkonderzoek te analyseren en zijn/haar vakdidactisch handelen daarop aan te passen |
| Natuurkunde docenten onderzoeken de schoolpraktijk |
| Concept cartoons |
• Het curriculum • Centrale concepten • Concept-context benadering • Verder studeren • Ontwikkelen van een practicum- en een onderzoeksleerlijn
| Artikelen bij: Het curriculum |
|---|
| Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent… • heeft kennis van examenprogramma’s en eindtermen van het schoolvak biologie • kan lesstof kiezen die voldoet aan de eisen zoals gesteld in de eindtermen van het betreffende niveau • heeft kennis van de actuele ontwikkelingen in het biologiecurriculum en leergebieden van de onderbouw, van het VMBO en van het MBO |
| Curricula voor natuuronderwijs |
| De aard van natuurwetenschappen en techniek in onderwijs |
| Curriculum evaluatie bètavernieuwing Tweede Fase |
| Ervaringen van twee docenten met de vakvernieuwingen |
| Columns van bètaleraren (over vernieuwing) |
| Opbrengsten conferentie vakvernieuwingen 2010 |
| Wereldoriënterende vakken op de kaart |
| Artikelen bij: Centrale concepten |
|---|
| Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent… • heeft kennis van de centrale biologische concepten en hun onderlinge samenhang • kan lesmateriaal ontwerpen waarin deze centrale concepten worden ontwikkeld |
| Artikelen bij: Concept-context benadering |
|---|
| Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent… • kan biologische concepten in verschillende, voor de leerling relevante, contexten uitwerken • is op de hoogte van de problematiek van het biologieonderwijs waarop de keuze is gebaseerd om over te stappen op de concept-context benadering • kan de uitgangspunten van de, door CVBO beschreven, concept-context benadering verwoorden |
| Concept-context onderwijs |
| Van reguliere tot context-concept lessen in 5 stappen |
| De conceptcontext benadering voor het biologie onderwijs |
| Ervaringen van 2 docenten met de vakvernieuwingen |
| Ervaringen in de praktijk met concept-context onderwijs |
| Authentieke contexten in natuurwetenschappelijk onderwijs |
| Kanker als context |
| Morele oordeelsvorming – genetisch testen |
| Een gastspreker in de klas |
| Morele oordeelsvorming – (top)sport en genen |
| Concept-context onderwijs: benodigde docentcompetenties ontwikkelen |
| Artikelen bij: Verder studeren |
|---|
| Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent heeft kennis van beroepen en vervolgopleidingen waarin biologie een rol speelt en laat deze in zijn/haar lessen aan de orde komen |
| Zelfvertrouwen voor een N-profiel |
| Artikelen bij: Ontwikkelen van een practicum- en een onderzoeksleerlijn |
|---|
| Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent kan, zelfstandig of in samenwerking met anderen, lesmateriaal ontwikkelen dat aansluit bij een al aanwezige leerlijn |
| Een leerlijn voor het meten met pc |
| Naar een leerlijn onderzoekende houding |
| Leerlingen wetenschappelijke artikelen laten lezen |
| Van een gesloten naar een open practicum |
| De natuurwetenschappelijke methode als een basis voor leren? |
| Kinderen doen ‘eerlijk’ onderzoek |
| Vaardigheden maken kinderen tot zelfstandige onderzoekers |
• Theorielokaal / Practicumlokaal • Veldwerk • Gebruik van publieke en/of commerciële faciliteiten ten behoeve van biologieonderwijs
| Artikelen bij: Theorielokaal / Practicumlokaal |
|---|
| Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent… • heeft kennis van de ARBO-wetgeving voor: de inrichting van practicumlokalen en kabinet / het uitvoeren van een veilig en verantwoord biologiepracticum / het gebruik van biologisch materiaal bij de uitvoering van proeven/experimenten • kan didactische overwegingen maken bij de inrichting van het theorie- en practicumlokaal |
| Dieren en dierproeven in het onderwijs |
| Ontwerpen van een practicum |
| Soorten practica fasering les en uitwerking leerlijn (op HU) |
| Artikelen bij: Veldwerk |
|---|
| Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent… • kan gestructureerd activiteiten ontwerpen die passen bij de mogelijkheden van een buitengebied • kent de benodigde veldwerkmaterialen en beheerst de veldwerktechnieken om een buitengebied (veld, stad of schoolomgeving) te beschrijven en te onderzoeken. • kan de veiligheid in een gebied beoordelen en maatregelen nemen om deze te garanderen • kan activiteiten ontwikkelen die gericht zijn op: natuurbeleving / de waarde van natuur voor de mens |
| Groene speelruimte bij school, een handreiking |
| Natuur als bondgenoot bij zorgverbreding |
| Artikelen bij: Gebruik van publieke en/of commerciële faciliteiten ten behoeve van biologieonderwijs |
|---|
| Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent… • is op de hoogte van geschikte faciliteiten (eventueel in zijn/haar schoolomgeving) • kan bij een specifieke excursie leerdoelen opstellen en daarbij behorend lesmateriaal ontwikkelen eventueel i.s.m. een externe instantie • integreert de geboden context van de externe faciliteit in zijn/haar onderwijs |
| Just in time teaching |
| ELO als administratief medium bij opdrachten |
| Groene speelruimte bij school, een handreiking |
| Natuur als bondgenoot bij zorgverbreding |
• Weten wat getoetst kan worden • Maken en afnemen van toetsen • Analyse van toetsen
| Artikelen bij: Weten wat getoetst kan worden |
|---|
| Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent kan… • toetsvragen op verschillend cognitief niveau ontwikkelen die behoren bij concrete leerdoelen • toetsen op kennis, begrip en vaardigheden • beargumenteren waarom hij/zij kiest voor formatief en/of summatief toetsen bij een specifiek onderwerp • toetsen op product • evalueren van proces |
| Toetsing en feedback beïnvloeden onderwijsrendement |
| Het beoordelen van een ontwerp |
| Literatuur over rubrics |
| Artikelen bij: Maken en afnemen van toetsen |
|---|
| Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent… • heeft kennis van verschillende vormen van toetsing • kan adequate toetsen opstellen en afnemen die passen binnen het PTA van de school • kan de keuze voor een bepaalde toetsvorm verantwoorden • kan een PTA opstellen |
| Artikelen bij: Analyse van toetsen |
|---|
| Omschrijving van de categorie: Een startbekwame docent… • kan de kwaliteit van een toets analyseren en de toets eventueel bijstellen |
• Vak- en vakdidactische kennis
Implementatie ideeën
Bij de werkgroep ‘De kennisbasis vakdidactiek biologie operationaliseren’ op de ECENT conferentie 2012, hebben 23 lerarenopleiders gebrainstormd over de vraag: “Op welke manier kunnen we de vakdidactische kennisbasis inzetten in de opleiding?”. De implementatie ideeën kunt u hieronder downloaden. Windesheim heeft van de kennisbasis een checklist gemaakt. Studenten moeten deze checklist invullen en leerdoelen formuleren die hierbij aansluiten. Windesheim heeft deze checklist voorgelegd aan hun studenten. Zowel de checklist als de feedback van de studenten hierop kunt u hieronder downloaden.
- Download: Ideeën van lerarenopleiders voor de implementatie
- Download: Windesheim checklist voor studenten
- Download: Feedback van studenten op de checklist
