Kennisbasis scheikunde vakdidactiek
Kies het domein van de kennisbasis waarvoor u op zoek bent naar relevante artikelen. Er ontvouwt zich een submenu van dat domein, met daarin de categorieën zoals u die zult herkennen uit uw handboek.
Downloads
1.1 Kennis van de leerling
1.2 Kennis van leerprocessen en leerproblemen
1.3 Verschillen tussen leerlingen
1.4 Vaardigheden
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Inzicht in relevante leer- en ontwikkelingspsychologische kenmerken van leerlingen • Inzicht in de beelden en verwachtingen die de leerlingen hebben t.a.v. scheikunde • Inzicht in de leefwereldkenis van de leerlingen en daarop aan kunnen sluiten |
| Constructivisme |
| Omgaan met leefwerelddenken |
| Stellingen, plaatjes en verhaaltjes: Vormen van kennis |
| Het puberbrein |
| Genderverschillen in lerarenopleidingen |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis van ontwikkeling van concepten door generalisaties van concrete situaties naar abstracties; modellen, analogieën, concept-mapping • Kennis van veelvoorkomende leerproblemen die specifiek met scheikunde te maken hebben. Te denken valt aan: – pre- en misconcepten – abstraheren versus concretiseren – symbool- en formuletaal • Studenten kunnen deze problemen herkennen, benoemen, analyseren en tenslotte remediëren (binnen bepaalde grenzen) |
| Probleemstellend onderwijs over een eerste deeltjesmodel |
| Is een element een stof |
| Voorzichtig met elementen |
| Het elementbegrip fenomenologisch |
| Genderverschillen in lerarenopleidingen |
| Toetsing & feedback beïnvloeden onderwijsrendement |
| Onderwijsparade 2013: Wat maakt een docent een goede docent? |
| Leren probleemoplossen met hints |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Omgaan met diversiteit onder leerlingen binnen klassen voor wat betreft culturele verschillen, gender, leerstijlen, aanleg en interesse |
| Genderverschillen in lerarenopleidingen |
| Songs for teaching |
| DBKna |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis hebben van, en bij leerlingen kunnen aanleren van: – Leesvaardigheden – Rekenvaardigheden – Probleemoplosvaardigheden – Onderzoeksvaardigheden – Denken in modellen – Praktische vaardigheden (motorische vaardigheden). Dit alles met betrekking tot scheikunde |
| Applets voor beter begrip |
| Leren onderzoeken: de basis |
| Vaardigheid: onderzoekvraag/ hypothese |
| Vaardigheid: variabelen onderzoeken |
| Leren onderzoeken |
| Probleemoplossen, hoe doen ze dat? |
| Leren probleemoplossen met hints |
| Kinderen doen ‘eerlijk’ onderzoek |
| Vaardigheden maken kinderen tot zelfstandige onderzoekers |
| De natuurwetenschappelijke methode als een basis voor leren? |
2.1 Doelen en strategieën 2.2 Didactische werkvormen en media 2.3 Practicum 2.4 Vakdidactiek 2.5 Keuzes maken in aanpak 2.6 Attitude
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Inzicht in de, binnen het schoolvak, na te streven doelen. Kan zelf vakinhoudelijke doelen opstellen en daarbij keuzes maken • Inzicht in het sturen van leerprocessen, het kunnen hanteren van gevarieerde en effectieve onderwijsstrategieën |
| Just in Time Teaching |
| Professionaliseren bètadocenten |
| Vaardigheid: werkplan maken |
| Ontwerpen van een lessenserie volgens Kolb |
| Onderwijsparade 2013: Wat maakt een docent een goede docent? |
| Concept-context onderwijs: benodigde docentcompetenties ontwikkelen |
| Macro-meso-micro denken met structuur-eigenschap relaties |
| Beweegredeneren: een werkvorm bij dilemma’s in de klas |
| Boek: Ruim en evenwichtig, oordeelsvorming in de biologieles |
| Wetenschappelijke geletterdheid ontwikkelen: de Socratische discussie |
| Kennisbasis natuurwetenschappen en technologie, onderbouw VO |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis van variatie aan effectieve werkvormen gericht op het leerdoel. Deze kunnen toepassen met speciale aandacht voor activerende werkvormen en leerlingenpracticum, samenwerkend leren en leren via (begeleid) onderzoek • Kunnen toepassen van de benodigde interactievaardigheden zoals inleiden, uitleggen, vragen stellen, bemoedigen, feedback geven, nabespreken. Verlagen van drempels, die worden ervaren bij het leren van scheikunde door specifieke doelgroepen; onder meer meisjes, leerlingen met allochtone achtergrond e.d. • Kennis van lesmethoden, boeken, multimediale hulpmiddelen, practicum- en demonstratiemateriaal en deze op adequate wijze in kunnen zetten • Het zelfstandig of in teamverband kunnen ontwerpen van (aanvullend) lesmateriaal en dit kunnen evalueren en bijstellen |
| ELO als administratief medium bij opdrachten |
| Applets voor beter begrip |
| Werken met applets |
| Misconcepten binnen de scheikunde |
| Probleemstellende benadering |
| Projecten met diepgang |
| Begrippen in beeld |
| Van reguliere tot context-concept lessen in 5 stappen |
| Serious Games in het onderwijs in natuurwetenschappen |
| Ontwerpend Leren |
| Onderwijsparade 2013: Wat maakt een docent een goede docent? |
| Songs for teaching |
| Beweegredeneren: een werkvorm bij dilemma’s in de klas |
| Boek: Ruim en evenwichtig, oordeelsvorming in de biologieles |
| Wetenschappelijke geletterdheid ontwikkelen: de Socratische discussie |
| Toepassingen van begrippenkaarten |
| Onderzoekend leren met simulaties in een klassikale context |
| Concept cartoons |
| Opbrengsten van de ECENT conferentie 2013: Digitale didactiek |
| Stichting C3 brengt chemie het onderwijs in |
| Kennisnet Onderzoeksconferentie 2013: Wat werkt met ICT in het onderwijs |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • De docent kent diverse vormen van leerling-practicum en kan deze organiseren, instrueren en begeleiden • De docent kan demonstratieproeven kundig uitvoeren |
| In welke situatie demonstratie- of leerlingenpracticum gebruiken? |
| Practicum: leren ze er wat? |
| Soorten practica |
| Demonstratieproeven bij stoffen en materialen |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Beargumenteerd keuzes kunnen maken in: – Van kwalitatief naar kwantitatief of omgekeerd – Inductief versus deductief – Van macro naar micro of omgekeerd – Van theorie naar fenomeen of omgekeerd – Van probleem naar oplossing of omgekeerd – Van context naar concept of omgekeerd – Van actualiteit naar schoolvak of omgekeerd |
| Probleemstellend onderwijs over milieu |
| Overzicht NVOX, NVON, Impuls en Faraday artikelen op ecent.nl |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kan de relevantie van het vak scheikunde verwoorden, ondermeer vanuit maatschappelijk belang en vanuit eigen beleving • De docent kan leerlingen motiveren voor scheikunde • De docent wil op de hoogte blijven van trends in de scheikunde en leest en bekijkt (populair) wetenschappelijke bronnen (scientific literacy) • De docent draagt met enthousiasme het vak uit, in de klas zowel als daarbuiten • Is zich bewust van de voorbeeldfunctie die hij / zij heeft scheikunde docent |
| Hoe bereiden we studenten voor op vernieuwing? |
3.1 Scheikundige didactische begrippen 3.2 Vertaling naar context en belevingswereld 3.3 Modellen 3.4 Examen en
eindtermen 3.5 Scheikunde als schoolvak 3.6 Verder studeren
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Studenten zijn voorbereid op de nieuwe ontwikkelingen in scheikundeonderwijs (zoals nu de “nieuwe scheikunde”): kunnen denken in de verbinding tussen contexten en concepten • Kennis van typische scheikundige concepten en hun onderlinge samenhang die in de context van het scheikundeonderwijs centraal staan • Kennis van scheikunderelevante contexten en deze kunnen ‘’vertalen’’ naar het schoolvak |
| Begrippenkaart laten maken door leerlingen |
| Vragen en antwoorden over begrippenkaarten |
| De concept-contextbenadering voor het biologieonderwijs |
| Vakvernieuwingen bovenbouw |
| Van reguliere tot context-concept lessen in 5 stappen |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis van de verschillende benaderingswijzen, basisconcepten en methodieken in de scheikunde, zodanig dat dit vertaald kan worden naar leerinhouden en leeractiviteiten • Heeft kennis van onderlinge samenhang van concepten en kan deze ordenen |
| Betekenisvol chemie onderwijs over waterkwaliteit |
| Authentieke contexten in natuurwetenschappelijk onderwijs |
| Ervaringen in de praktijk met concept-contextonderwijs |
| Ervaringen van twee docenten met de vakvernieuwingen |
| Concept-context kritisch benaderd voor natuurkunde |
| Concept-context onderwijs: benodigde docentcompetenties ontwikkelen |
| Macro-meso-micro denken met structuur-eigenschap relaties |
| Stichting C3 brengt chemie het onderwijs in |
| Een authentieke praktijk als leercontext |
| Leerlingen wetenschappelijke artikelen laten lezen |
| Een gastspreker in de klas |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis over het ontstaan, het gebruik en de reikwijdte van scheikundige wetten, theorieën en modellen en dit vertalen naar de leersituatie van leerlingen. • Een scheikundig model of ‘’wet’’ inzichtelijk kunnen maken door middel van modelleer- en simulatieprogrammatuur • Kennis over modellen, bíjvoorbeeld numerieke modellen, analytische modellen, enz. |
| Onderzoekend leren met simulaties in een klassikale context |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis van examenprogramma’s en eindtermen voor het betreffende schoolvak of leergebied zodat een verantwoorde keuze van leerstof mogelijk is • Kunnen reflecteren op de relevantie van gekozen lesstof in een schoolmethode |
| Lezing: Curriculumevaluatie bètavakvernieuwing Tweede Fase |
| Docenten onderzoeken vernieuwingen bètavakken in DUDOC |
| Macro-meso-micro denken met structuur-eigenschap relaties |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Trends, ontwikkelingen in het schoolvak. Historisch en filosofisch perspectief • De plaats, inhoud en integratie van scheikunde in NaSk, in leergebieden als Mens en Natuur en in het gehele schoolcurriculum • Legitimatie van inhouden van het schoolvak scheikunde • Het goed ontwikkelen en juist gebruik van de scheikundige vaktaal • Kunnen communiceren in termen van modellen en symbolen |
| Nieuwe Scheikunde |
| Debatteren in de techniekles |
| Leerlingen wetenschappelijke artikelen laten lezen |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis van beroepen en vervolgopleidingen waarin scheikunde een rol speelt |
4.1 Leermiddelen en leveranciers 4.2 Practicumlokaal en veligheid 4.3 Samenwerken met een TOA 4.4 Vakdidactisch
onderzoek 4.5 Buiten de school
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis van leermiddelen voor het vak scheikunde, zoals concreet materiaal uit de leefwereld van de leerling als ook uit modelomgevingen als schoolmethoden, modellen, wandplaten, moderne informatiedragers en vergelijkbare leermiddelen. Gebruik van ELO’s en websites • Kennis van leveranciers en catalogi • Enig inzicht in de kosten van practica |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis van methoden voor het uitvoeren van effectief, veilig en verantwoord scheikundepracticum en onderzoek in het practicumlokaal en in het vrije veld • Kennis van de regelgeving m.b.t. ARBO, inrichting van practicumlokalen en kabinetten • Zich bewust zijn van veiligheidsmaatregelen en het dragen van verantwoordelijkheid |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kunnen samenwerken met de TOA |
| Natuurwetenschappelijk onderwijs voor duurzame ontwikkeling |
| De aard van natuurwetenschappen en techniek in het onderwijs |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis van opbrengsten van internationaal vakdidactisch onderzoek • Onderzoeksopbrengsten kunnen omzetten in onderwijs |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis van nationale en internationale vakverenigingen en bijbehorende tijdschriften • Kennis van het bestaan van nationale en internationale voor leraren relevante conferenties • De docent kan contact leggen met bedrijven en instellingen en kan excursies of veldwerk organiseren |
| Systeembenadering in het basisonderwijs |
| Workshop Teamteaching |
5.1 Wat kun je toetsen en evalueren 5.2 Hoe kun je toetsen en evalueren 5.3 Kwaliteitszorg rond toetsen
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • De student kan beargumenteren wat hij / zij zinvol vindt om te toetsen (bijvoorbeeld bij practicum) • De student kan specifiek toetsen op product of op proces • De student kan specifiek toetsen op begrip of op vaardigheden |
| Toetsing & feedback beïnvloeden onderwijsrendement |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Kennis van verschillende vormen van toetsing en evaluatie • Kunnen opstellen van adequate toetsen, met speciale aandacht voor het toetsen in context en het toetsen van experimentele vaardigheden |
| Het beoordelen van een ontwerp |
| Toetsing & feedback beïnvloeden onderwijsrendement |
| Omschrijving van de categorie / het kernconcept: • Validiteit van toets kunnen aangeven • Feedback kunnen geven en ontvangen • Kunnen analyseren en bijstellen van toetsen bijvoorbeeld t.a.v. formulering |
| Een toets met correctievoorschrift maken bij kracht en beweging |
In de kennisbasis scheikunde vakdidactiek staat: De professionele ontwikkeling van een (startbekwame) leraar is voorwaardelijk en daarom
niet apart als domein in deze kennis basis opgenomen. De leraar houdt op de vijf benoemde domeinen zijn vakkennis bij en stelt zich op de hoogte
van vakdidactisch onderzoek.
Hieronder vindt u ECENT-artikelen m.b.t. professionele ontwikkeling, onderverdeeld in (conform het domein professionele
ontwikkeling uit de kennisbasis natuurkunde vakdidactiek):
- vakkennis bijhouden: met aandacht voor contexten en toepassingen
- vakdidactisch onderzoek: met de nadruk op het op de hoogte blijven van vakdidactisch onderzoek en ontwikkelingen
Vakkennis bijhouden
Contexten
- Kennisbasis natuurwetenschappen en technologie, onderbouw VO
- Een examenprogramma voor Onderzoek en Ontwerpen
- Taalontwikkelende didactiek voor binask
- Intuïtie als basis voor moreel redeneren
- Vernieuwde examenprogramma’s van kracht
- Serious Games in het onderwijs in natuurwetenschappen
- Van reguliere tot context-concept lessen in 5 stappen
- Begrippen in beeld
- Concept-context kritisch benaderd voor natuurkunde
- Ervaringen van twee docenten met de vakvernieuwingen
- Hoe bereiden we studenten voor op vernieuwing?
- Nieuwe Scheikunde
- Ervaringen in de praktijk met concept-contextonderwijs
- Authentieke contexten in natuurwetenschappelijk onderwijs
- Omgaan met leefwerelddenken
- Techniekonderwijs en duurzame ontwikkeling: aandacht voor energie
- Vakdidactiek via zelfontdekkend leren mbv het VESIt-mode
- Probleemstellend onderwijs over milieu
- Betekenisvol chemie onderwijs over waterkwaliteit
- De concept-contextbenadering voor het biologieonderwijs
- Applets voor beter begrip
- Werken met applets
- Begrippenkaart laten maken door leerlingen
- Vragen en antwoorden over begrippenkaarten
Toepassingen
- School en werk verbinden: voorbeelden van boundary crossing in het laboratoriumonderwijs
- De natuurwetenschappelijke methode als een basis voor leren?
- Handboek: Natuur- en scheikunde in de basisvorming
- Voorbereiden op begripsproblemen in de les
- Het elementbegrip fenomenologisch
- Significante cijfers… hoe zit dat nou?
- Chemisch rekenen: kruis of mol?
- Voorzichtig met elementen
- Significante cijfers bij rekenen en meten
- Is een element een stof?
- Demonstratieproeven bij stoffen en materialen
- Een toets met correctievoorschrift maken bij kracht en beweging
- Probleemoplossen, hoe doen ze dat?
- Soorten practica, fasering van de les en uitwerking in een leerlijn op de lerarenopleiding van de HU
- Probleemstellende benadering
- Modelleren d.m.v. ICT
- Leren onderzoeken: een leerlijn
- Probleemstellend onderwijs over een eerste deeltjesmodel
- Een leerlijn voor het meten met de pc
- In welke situatie demonstratie- of leerlingenpracticum gebruiken?
- Discussieposter en Praktijktoepassing ontwerpen voor Begripsproblemen bij Elektriciteit
- Misconcepten binnen de scheikunde; het identificeren en remediëren
- Leren onderzoeken: Variabelen onderzoeken
- Leren onderzoeken: Onderzoeksvraag en hypothese
- Leren onderzoeken: de basis
Overigen
- De rol van websites in professionaliserings-activiteiten van bèta-lerarenopleiders
- Stichting C3 brengt chemie het onderwijs in
- Internationale websites
- Wetenschapsknooppunt Utrecht
- Ontwerpend Leren
- Overzicht NVOX, NVON, Impuls en Faraday artikelen op ecent.nl
- Tijdschrift voor Didactiek der β-wetenschappen
- Projecten met diepgang
- Stellingen, plaatjes en verhaaltjes: Vormen van kennis
- EXO in Actie: Beheersbaar maken van het profielwerkstuk
- Ontwerpen van een lessenserie volgens Kolb
- Constructivisme
- ELO als administratief medium bij opdrachten
- Het beoordelen van een ontwerp
- Techniek 15+
- Just in Time Teaching
Vakdidactisch onderzoek
Nascholing
- Opbrengsten van de ECENT conferentie 2014: Het bèta-mozaïek
- Opbrengsten van de ECENT conferentie 2013: Digitale didactiek
- Onderwijsparade 2013: Wat maakt een docent een goede docent?
- Opbrengsten van de ECENT conferentie 2012: Leergemeenschappen
- Opbrengsten ECENT conferentie 2011: Hersenwerk in onderwijs
- Informeel netwerk Bètaonderwijs regio Utrecht
- Docentontwikkelteams van Twents Meesterschap
- Lerarenconferenties van Twents Meesterschap
- 4 juni 2010 conferentie vakvernieuwingen
- Bètavakvernieuwing en de lerarenopleidingen
(Promotie)onderzoeken
- Concept-context onderwijs: benodigde docentcompetenties ontwikkelen
- Professionalisering van docenten via docentontwikkelteams
- Science-onderwijs vanuit een perspectief op gender-, taal- en etnische verschillen
- Bruikbaar digitaal leermateriaal en de digi generatie
- Praktijkonderzoek door natuurkundestudenten
- Natuurkundedocenten onderzoeken de schoolpraktijk
- 6 Aspecten van een onderzoekende houding
- Eigen divisie bèta-techniek onderwijsonderzoekers
- Docenten onderzoeken vernieuwingen bètavakken in DUDOC
- Lezing: Curriculumevaluatie bètavakvernieuwing Tweede Fase
- Practicum: leren ze er wat?
Overigen
- Mindshifting: (Hoe) kunnen we mindsets veranderen?
- Ontwerpers in het Onderwijs
- Wereldoriënterende vakken op de kaart
- Kernreflectie voor het aanleren van vakdidactische competenties
- Stimuleren van bèta-talent in de klas
- Zelfvertrouwen voor een N-profiel
- Het puberbrein
- De wet van elementenbehoud, Faraday 50 jaar
- De aard van natuurwetenschappen en techniek in het onderwijs
- Natuurwetenschappelijk onderwijs voor duurzame ontwikkeling
- Professionaliseren bètadocenten
