Biologie
Biologie // Natuurkunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Ensite – STEM Spring School in Slowakije, 7 tot 11 maart 2022
Spring School 2022, 7-11 maart 2022 Intensive program for higher education learners and for teaching staff Constantine the Philosopher University, Slovakia, region Nitra Spring School 2022 Online lectures and workshops, Moodle course digital support Target groups: Science and maths students in initial teachers’ education PhD students in mathematics and science education Young researchers and scientists…
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Vakvernieuwing – vakdidactici gezocht
SLO zoekt leraren en vakinhoudelijke experts. Vanaf 2022 starten er vernieuwingen in de bovenbouw van het vo. Houd eea in de gaten via deze website. Vakvernieuwing algemeen SLO zoekt (jan-feb. 2022) leraren en vakinhoudelijke experts die zich in vakvernieuwingscommissies gaan buigen over de vraag: “Wat moeten leerlingen kennen en kunnen na het doorlopen van het…
Biologie // Voortgezet onderwijs // Kort Ras in de klas. Achtergronden en aanwijzingen voor een les in een gevoelig onderwerp
Dirk Jan Boerwinkel. Ras in de klas. Achtergronden en aanwijzingen voor een les in een gevoelig onderwerp. Waarom dit onderwerp? De consensus onder biologen en antropologen is dat ras bij mensen geen biologisch concept is, maar een sociaal construct. Maar zo kan je je er in de biologieles niet van afmaken als er vragen rijzen…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Onderzoekend en ontwerpend leren
Van Graft en Kemmers (2007). Bij onderzoekend leren onderzoeken leerlingen objecten en verschijnselen in hun omgeving onder begeleiding van hun docent. Bij ontwerpend leren ontwerpen leerlingen een product. In allerlei praktijksituaties is gebleken dat de beide benaderingen elkaar goed aanvullen, en ook dat leerlingen er op hun eigen niveau mee aan de slag kunnen. Inquiry-based…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort EU STEM Coalition
EU network of national STEM platforms stemcoalition.eu/ The EU STEM Coalition is an EU-wide network that works to build better STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) education in Europe. The goal is to shape STEM education policies and practices that foster economic growth, opportunity and well-being for all. Together with policy makers, education providers and industry…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort STEM Covid lessons learned
Utrecht/Copenhagen collaboration Colloquium ‘STEMCOVID educational lessons learned’ 10 september, 13:00-15:00 Link Microsoft Teams Program 13.00 Toine Pieters Welcome and introduction 13.05 Short film on Pedagogical Care 13.10 Ralph Meulenbroeks, Academic discourse on education during the early part of the pandemic 13.25 Maria Hvid Stenalt, referent including Danish perspectives on the COVID education experiences 13.40 Arthur…
Biologie // Voortgezet onderwijs // Kort Systeemdenken, promotie Melde Gilissen
Fostering students’ systems thinking in secondary biology education Bevordering van systeemdenken bij leerlingen in het voortgezet biologieonderwijs Promotie 15 september 2021, 10:15 uur. Gilissen, M. G. R. (2021). Fostering students’ systems thinking in secondary biology education, Faculty of Science, Freudenthal Institute (pp. 320). Utrecht: Utrecht University. Zie ook het bijbehorende lesmateriaal. infographic systeemdenken (Melde Gilissen,…
Biologie // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Duurzaamheidseducatie
Duurzaamheid is het zorgen voor evenwicht tussen mens, milieu en economie om de aarde niet uit te putten. Hoe ga je daar echter mee om in het onderwijs (po en vo/mbo)? Wat is duurzaamheidseducatie? Duurzaamheid is een complex onderwerp, waardoor een duidelijke definitie van duurzaamheidseducatie (SE) ontbreekt. Zowel duurzaamheid als SE hebben verschillende, en zelfs…
Biologie // Voortgezet onderwijs // Kort Vacature – Curriculumontwikkelaar biologie vo (32-40 uur)
SLO zoekt een curriculumontwikkelaar biologie vo. In deze functie heb je een inhoudelijke en coördinerende rol bij de ontwikkeling van doelen, kaders en instrumenten voor het vakgebied biologie. Je verbindt op effectieve wijze SLO aan andere organisaties en experts. Je draagt hiermee bij aan de strategische doelen en positionering van SLO. Wat ga je doen?…
Biologie // Informatica // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Sprong STEM landelijke bijeenkomst 24 juni
Landelijke kickoff Sprong-STEM op 24 juni Aanmelden Programma Onlangs is het landelijke SPRONG Educatief STEM consortium opgericht. Met dit nieuwe STEM netwerk willen we collega’s uit verschillende regio’s (Twente, Noord-Holland en Utrecht) duurzaam met elkaar verbinden en stimuleren en faciliteren we kennisdeling op het gebied van wetenschap en technologie, en STEM onderwijs. 15:10-15:55 “De onderzoekende…
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Taal // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Vacatures ‘Multilingual voices in STEM education’ (0,8 fte)
De afdeling Pedagogiek van Diverse Samenlevingen van de faculteit Sociale Wetenschappen, Universiteit Utrecht, zoekt drie promovendi. De beoogde startdatum is 1 september 2021. De promovendi werken in het project ‘Multilingual voices in STEM education’ (Multi-STEM), dat tot doel heeft de participatie van meertalige kinderen te bevorderen bij het leren van rekenen en wetenschap & techniek….
Biologie // Scheikunde // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Onderwijs vanuit perspectieven: ontwikkelen van een brede blik op de wereld en jezelf
Online college van prof.dr.ir. Fred Janssen, hoogleraar didactiek bij de Universiteit Leiden, een van de auteurs van dit vakdidactisch drieluik. Centraal in dit college ‘Wat vind jij het belangrijkste om je leerlingen bij te brengen?’ ‘Waar besteed je het meeste aandacht aan in jouw lessen?’ Voor de meeste docenten twee vragen met uiteenlopende antwoorden. We…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Vmbo // Kort SLO zoekt een vakexpert bètavakken vmbo (24 – 40 uur)
Vakexpert bètavakken vmbo (24 – 40 uur) Wat ga je doen? Je krijgt de kans om als vakexpert samen met 136 vmboscholen, leraren, externe vmbo-experts en SLO-collega’s het praktijkgerichte programma voor vmbo-leerlingen met een gemengd of theoretisch profiel te ontwikkelen. Jullie proberen het programma uit in een praktijkpilot en stellen het bij. Lees over de…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Open Schooling
Open Schooling: Betrek meer mensen bij het onderwijs (ouders, werkgevers, ondernemers, e.d.) Samenvatting “Open schooling” is where schools, in cooperation with other stakeholders, become an agent of community well-being; families are encouraged to become real partners in school life and activities; professionals from enterprise, civil and wider society are actively involved in bringing real-life projects…
Biologie // Voortgezet onderwijs // Lang Hoe kunnen we begrijpen wat leraren doen en denken?
En hoe kunnen we leraren ondersteunen bij het ontwikkelen van hun lespraktijk? Nienke Wieringa is in 2019 gepromoveerd op een onderzoek naar de rol van leraren in onderwijsvernieuwingen. De hoofdrolspelers in het onderzoek waren biologieleraren die chocola probeerden te maken van de concept-contextbenadering. Welke keuzes maken zij en waarom? In hoeverre verandert hun bestaande praktijk…
Biologie // Rekenen/Wiskunde (vo) // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Didactische mogelijkheden van escape rooms
Over de opkomst en didactische mogelijkheden van Escape Rooms in het voortgezet onderwijs. Een eerdere versie van dit artikel (uit 2018) had de titel ‘je moet diep, diep nadenken’, n.a.v. een workshop bij het NIBI. Nieuw verschenen 2020 Veldkamp, A., Van de Grint, L., Knippels, M. C. P. J. and Van Joolingen, W. (2020). Escape…
Biologie // Informatica // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort 3C4Life
Europees project – 2021 – 2024 Centrale vraag – Wat kun je doen om het vak van bèta-docent goed vorm te geven opdat voldoende mensen (blijven) kiezen voor dit vak, en dit vak ook blijvend uitoefenen (op een adequate manier)? Gebaseerd op (mede mogelijk gemaakt door) deze regeling – Erasmus+ Programme Key Action 3 Onderdeel…
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Hoger Onderwijs // Kort NVON organiseert Online Inspiratieavond Wetenschapsoriëntatie
Inspratieavond wetenschaporiëntatie Donderdag 29 oktober 2020, online Hoe breng je de wereld van wetenschappen in de klas? Vraag het een wetenschapsfilosoof! Hoe kan ik in mijn lessen het best ingaan op de aard van natuurwetenschappen en technische wetenschappen in vergelijking met andere wetenschappen? Wat is kenmerkend voor die wetenschappen? Hoe kan ik in mijn lessen…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Vooraankondiging – ELWIeR/Ecent conferentie 21 mei 2021
Save the date! Vrijdag 21 mei 2021 wordt de volgende ECENT-ELWIeR conferentie voor lerarenopleiders wiskunde/rekenen en natuurwetenschappen/techniek georganiseerd. Meer informatie! Lees meer
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Een vakdidactisch drieluik
Hoe word je die inspirerende vakdidactisch begeleider, die een leraar in opleiding weet uit te dagen om zich vakdidactisch verder te ontwikkelen, zodat hij lessen geeft waar zowel de leerlingen als hijzelf met plezier op terugkijken? Lessen waarbij niet alleen de leerlingen worden uitgedaagd, maar waarbij ook de docent weer iets nieuws heeft geleerd over…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort STEMkey – verbinding tussen competenties en vaardigheden
Erasmus+ KA2 project (strategic partnership) Teaching standard STEM topics with a key competence approach. september 2020 – september 2023 Bericht september 2021 Dit Erasmus+ project is in 2020 van start gegaan en focust op het creëren van een heldere verbinding van ‘sleutelcompetenties’ met onderliggende ‘basisvaardigheden’. Dit wordt gedaan voor enkele belangrijke centrale begrippen/concepten uit de…
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Curriculum.nu, vervolgstap 2020-2023
Vervolgstap 2020-2023 van curriculum.nu Toevoeging voorjaar 2021: Een en ander is vertraagd door corona, demissionair kabinet, e.d. Verwijzingen Eerdere stappen (< 2020) beschreven in het ELWIeR/Ecent dossier Curriculum.nu Website wetenschappelijke curriculumcommissie
Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Met een kaartspel bouwen aan het curriculum van Mens en Natuur
Hoe stimuleer je leraren (in opleiding) weloverwogen keuzes in hun curriculum te maken? SLO en de Ontwikkelgroep Mens en Natuur van Curriculum.nu hebben een kaartspel ontwikkeld dat daar heel behulpzaam bij is. We schetsen in dit artikel drie verschillende werkvormen om dat te doen. Het kaartspel is weliswaar gemaakt met het oog op het toekomstig…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Ieder kwartaal een les buiten het boekje
Voorjaar 2020 Activiteiten in schoolboeken leveren meestal precies de informatie die nodig is om een antwoord te vinden. Leerlingen krijgen daarmee weinig gelegenheid om te leren zelf informatie te zoeken en met onzekerheid te redeneren. Sinds 2019 publiceert het International Centre for STEM Education (ICSE) ieder kwartaal drie problemen die zich lenen voor onderzoekend leren….
Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Lang Curriculumnadrukken – Werkvorm om studenten na te laten denken over hun visie op hun vak
Leraren in opleiding moeten hun visie op het onderwijs in hun vak vormen en kunnen verwoorden. SLO heeft een werkvorm ontwikkeld die daarbij kan helpen. In NVOX is al eerder een begeleidend artikel verschenen (Woldhuis & Pieters, 2020). De werkvorm is geschreven voor vaksecties, maar kan – met mogelijke uitzondering van stap 5 – prima…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Student op School
Doel van dit project: het digitaal ondersteunen van (examen)leerlingen bij het inhalen van achterstanden het begeleiden bij profielwerkstukken ondersteuning bieden voor docenten bij schoolprojecten Website SOS is een project waarbij studenten van de Universiteit Utrecht tijdens hun studie met leerlingen en leraren uit het VO in contact komen. Ze verlichten de werkdruk van docenten met…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort MOST – Meaningful Open Science Education Connects Schools To Communities
Project H2020 – 2020-2022 Meaningful Open Schooling Connects Schools To Communities In MOST onderzoeken we hoe scholen en hun directe omgeving (gezin/familie, omwonenden, bedrijven, e.d.) kunnen samenwerken aan duurzaamheid. Tien landen: DE, AT, NO, MT, ES, NL, TR, CZ, LT, SE Most richt zich op de maatschappelijke vraagstukken afval en energie. Binnen die twee thema’s…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Online vragenlijst over ‘kritisch burgerschap’ (in relatie tot STEM lerarenopleiding). Graag invullen
Socio-Scientific Issues in de lerarenopleiding Bent u lerarenopleider STEM? (wi, na, sk, bio, inf) En heeft u een mening over de rol van socio-scientific issues in uw opleiding? Met daarbij een belangrijke rol voor statistiek in de vorm van het werken met grote databestanden. Wilt u dan deze vragenlijst invullen? Korte toelichting Ensite is een…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Environmental socio-scientific issues in (teacher) education for science & mathematics (May, 20, 2021)
English information 20 mei 2021 by Elwier/Ecent, Utrecht University. Een activiteit van het Ensite project. Maatschappelijk-technologische vraagstukken in het bèta-onderwijs Studiemiddag voor lerarenopleiders STEM ihkv het project ENSITE. do. 20 mei 2021, 13:45-17:00 Inschrijven Thematiek Moet vaccinatie verplicht worden? Mogen we alleen nog ‘duurzame energie’ gebruiken? Kan de opwarming van de aarde nog worden gestopt?…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Kort Onderhoud van syllabi van de natuurwetenschappelijke vakken havo en vwo
In 2020 zal er ‘groot’ onderhoud aan de syllabi voor biologie, natuurkunde en scheikunde plaatsvinden. Dat gebeurt aanleiding van adviezen die in 2019 opgesteld zijn op basis van commentaar van ervaren docenten. In 2019 hebben focusgroepen van ervaren docenten biologie, natuurkunde en scheikunde zich gebogen over de syllabi voor havo en vwo voor die vakken….
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Sprong-STEM
Project voor een hoogwaardig STEM-netwerk, 2020-2023 Website: stemnetwerk.nl Met steun van Sprong Educatief Doel Crossing boundaries for learning and development: Bevordering van bèta-burgerschap (mathematical en scientific literacy) in po en vo. Dit project is gericht op verwezenlijking van hoogwaardig onderwijs in Science, Technology, Engineering & Mathematics (STEM) in het primair- en voortgezet onderwijs en de…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Hoger Onderwijs // Middelbaar beroepsonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Games in het onderwijs? Kom naar de conferentie ‘Enter the playground!’
Wat kan een spel toevoegen aan jouw lessen? En hoe zet je deze dan het meest effectief in? Hoe kun je hier morgen al mee aan de slag? Kom 29 januari 2020 voor antwoord op deze en nog veel meer vragen naar de conferentie ‘Gamedidactiek: enter the playground!’. Voor onderwijsprofessionals en trainers uit alle geledingen…
Biologie // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort Zee Kust Klas – 34ste NIBI-conferentie
Kom vrijdag 17 en zaterdag 18 januari naar Egmond aan Zee en dompel je onder in een vloedgolf van praktische workshops en interessante zee-achtige lezingen waarmee je de mariene biologie laat leven voor leerlingen. Doe mee met de snijpracticumworkshop, verschillende uitbeeldpractica of ga struinen in duinen of jutten op het strand. Je kunt zelfs…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Ieder kwartaal een les buiten het boekje
Najaar 2019 Activiteiten in schoolboeken leveren meestal precies de informatie die nodig is om een antwoord te vinden. Leerlingen krijgen daarmee weinig gelegenheid om te leren zelf informatie te zoeken en met onzekerheid te redeneren. Sinds 2019 publiceert het International Centre for STEM Education (ICSE) ieder kwartaal drie problemen die zich lenen voor onderzoekend leren….
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Duurzaamheidsvraagstukken in het bètaonderwijs
Informatie bij NWO Volledige titel van dit driejarige praktijkonderzoek: Een handelingsperspectief voor burgerschapsvorming omtrent duurzaamheid in het bètaonderwijs Science teacher competence in citizenship education about sustainability in science education Samenvatting Ontwikkelingen in wetenschap en technologie kunnen zowel een positieve als negatieve impact hebben op onze maatschappij. Om verantwoorde beslissingen te nemen in zogenaamde socio-scientific issues…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort ENSITE: Europees project voor de lerarenopleiding (science en wiskunde)
Titel: Socio-Scientific Issues in de lerarenopleiding (pabo, 2eg, 1eg) Met veel aandacht voor data-verzameling, en kritische data-analyse O.a.: Reasoning, argumentation & critical thinking Collecting data Analysing big data Decision-making ENSITE ontwikkelt opleidingsmodules voor de lerarenopleidingen Science/Wiskunde op het gebied van Socio-Scientific Issues. Dit materiaal is gericht op het ontwikkelen van docent-vaardigheden voor: het geven van…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Conferentie Educating the Educators op 7 en 8 oktober a.s.
Bent u geïnteresseerd/werkzaam in STEM opleiding/nascholing (pabo, 2eg en 1eg) en u wilt wel eens met uw Europese collega’s afstemmen en discussiëren? Dat kan, op 7 en 8 oktober a.s., in Freiburg, Duitsland, gedurende de conferentie ‘Educating the Educators’. U kunt zich nog aanmelden via de website De organisatie is in handen van het International…
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Toolkit Formatief Evalueren vernieuwd en uitgebreid
Handige instrumenten en documentatie die direct in de praktijk van klas en opleiding te gebruiken is, staat nu toegankelijk bij elkaar! In een eerder artikel werd de Toolkit Formatief Evalueren beschreven, gevuld met de opbrengsten van de leernetwerken van SLO, VO-raad, HU en WUR. Inmiddels is de toolkit uitgebreid en in een nieuw jasje gestoken….
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Beroepsonderwijs // Hoger Onderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Lectoraat Didactiek van de Bètavakken
Met ingang van 1 oktober 2018 is Bert Bredeweg benoemd tot lector Didactiek van de Bètavakken bij de Hogeschool van Amsterdam.Kernvraag van het lectoraat is wat effectieve didactische interventies zijn voor het ontwikkelen van kennis, vaardigheden en attitudes in de bètavakken in de grootstedelijke context. Het leren van leerlingen staat centraal en het onderzoek is…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Kort Ontwikkeling van curriculum frameworks in het VK
In het Verenigd Koninkrijk zijn de drie bèta-vakverenigingen – de Royal Society of Biology (RSB), de Royal Society of Chemistry (RSC) en het Institute of Physics (IoP) – met een zeer interessant project bezig. In eerste instantie zelfstandig, maar ook steeds meer in overleg, zijn ze zogenaamde frameworks aan het ontwikkelen voor toekomstige curricula: adviezen…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Vooraankondiging – ELWIeR/Ecent conferentie 15 mei 2020
Save the date! 15 mei 2020, Utrecht De jaarlijkse conferentie voor alle lerarenopleiders STEM! Meer informatie! Lees meer
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Evaluating the quality of inquiries: an approach for self-evaluation of accuracy, reliability and validity in school science inquiries by pre-university students
Van der Jagt, S. (2016). Evaluating the Quality of Inquiries. An approach for self-evaluation of accuracy, reliability and validity in school science inquiries by pre-university students. Vrije Universiteit, Amsterdam. Bespreking door Ed van den Berg Website met proefschrift en bronnen Interview met Saskia van der Jagt en leerlingen op Leraar 24 Elk leerling onderzoek…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Curr.nu en de lerarenopleiding M/N (tussenstand zomer 2019)
Naar aanleiding van de werkgroep over het werk van het ontwikkelteam M/N op de Ecent conferentie van 17-5-2019 “Onze wereld is de directe werkelijkheid waar leerlingen zich kunnen verwonderen, leren en ontwikkelen. Vanuit verschillende disciplines leer je jezelf en de wereld om je heen (ver)kennen, begrijpen, verklaren en waarderen. Het leergebied leent zich om een…
Biologie // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Begrijpen met modellen en simulaties: CRISPR/Cas
Het materiaal dat hier beschreven wordt is afkomstig van de workshop ‘CRISPR/Cas begrijpen met modellen en simulaties’ zoals die gegeven is op de NIBI-conferentie in januari 2019, en is bedoeld om kennis te maken met een aantal activerende werkvormen rondom CRISPR/Cas. CRISPR/Cas in schema Kenmerken didactisch model De werkvormen in deze workshop gingen niet alleen…
Biologie // Voortgezet onderwijs // Lang Bespreking proefschrift Menno Wierdsma: Recontextualising Cellular Respiration. Designing a learning-and teaching strategy for developing biological concepts as flexible tools
Tijdschrift voor Didactiek van de Beta-wetenschappen, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1983-2014 Kamp, M. Tijdschrift voor Didactiek van de Beta-wetenschappen 2014 – 31(1), 99-106 Download pdf Samenvatting Onderwijs heeft als ultiem doel leerlingen toe te rusten met kennis en vaardigheden die ook betekenis voor hen hebben buiten het onderwijs. Scholen…
Biologie // Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Kort Overladenheid examenprogramma’s (h/v) natuurkunde/biologie
Voor de nieuwe examenprogramma’s havo en vwo voor de bètavakken die in 2013 zijn ingevoerd, heeft SLO in 2017 onderzocht in hoeverre de doelen van de vernieuwingscommissies uit de verf zijn gekomen. Opvallend punt is dat veel leraren de programma’s overladen vinden. Ook staat de tijd voor het schoolexamen vaak onder druk. Voor de vernieuwingscommissies…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Kort Toolkit Formatief Evalueren
De opbrengsten van drie leernetwerken van SLO en VO-raad rond het thema ‘formatief evalueren’ zijn beschikbaar in een online toolkit. Daar zijn instrumenten en publicaties te vinden om in de klas, op school en in de lerarenopleiding mee aan de slag te gaan met formatief evalueren. SLO en de VO-raad hebben in 2017 leernetwerken van…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Monitoronderzoek invoering vernieuwde examenprogramma’s
In hoeverre wordt de beoogde bètavakvernieuwing – zoals ingevoerd met de nieuwe examenprogramma’s havo en vwo voor biologie, natuurkunde en scheikunde – geïmplementeerd en gerealiseerd in de onderwijspraktijk? Dat is de hoofdvraag van het onderzoek dat SLO heeft uitgevoerd conform het invoeringsplan (Michels,2010). Binnen deze onderzoeksvraag is een antwoord gezocht op vier deelvragen: Wat…
Biologie // Natuur // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Lectoraat Didactiek van het Bèta- en Technologieonderwijs
Elwin Savelsbergh Kenniscentrum Leren en Innoveren van Hogeschool Utrecht. Openbare les ‘De wereld maken’ 31-1-2019 Het lectoraat richt zich de komende vier jaar op versterking van het Bèta- en Technologieonderwijs in het primair en voortgezet onderwijs en in het hoger beroepsonderwijs Elwin bij de start van het lectoraat (2017): “Via het onderzoek van het lectoraat…
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Kort Handreikingen schoolexamen: handig naslagwerk
De handreikingen bij het schoolexamen van SLO bestaan sinds 2007 als papieren versies en pdf’s, maar sinds enkele jaren zijn ze interactief gemaakt en online te raadplegen. Ze zijn er voor alle vakken en alle schooltypen van het voortgezet onderwijs; de informatie hieronder heeft specifiek betrekking op de handreikingen voor de natuurwetenschappelijke vakken en wiskunde….
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Kort Masterclasses bij Bètapartners
Heb je altijd al een kijkje willen nemen binnen een groot bedrijf? En wil je weten hoe alle (bèta)vakken samenkomen in de werkzaamheden binnen een bedrijf? Meld je dan aan voor één van de masterclasses bij bedrijven die Bètapartners komend schooljaar organiseert! Er is een masterclass bij Shell (Technologie achter olie- en gaswinning) en Tata…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Tijdschriften
Diverse tijdschriften op het gebied van STEM Nationaal Euclides NVOX Tijdschrift voor lerarenopleiders Volgens Bartjens Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek Internationaal Educational Studies in Mathematics European Journal of STEM Education Journal on Mathematics Education Journal of Research in STEM Education (www.j-stem.net) Afgerond Nieuwe Wiskrant (1981-2013) Lijst van artikelen Per artikel Panama Post (1983-2013) Lijst…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Kort Conferentie interdisciplinaire STEM studies, Slowakije, 28-8 a.s.
Graag aandacht voor deze conferentie: International Conference of Interdisciplinary STEM Studies, 28 August 2018 Nitra Slovakia Lectures and workshops on intercultural learning in mathematics and science disciplines, culture-related contexts and different perspectives on current ecological problems. Participants will share ideas how to implement intercultural ideas to initial teacher education. Conference opens opportunities for exchange of…
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Terugblik ELWIeR/Ecent conferentie 2018
Op vrijdag 18 mei 2018 organiseerden ECENT en ELWIeR de jaarlijkse conferentie voor lerarenopleiders. Het thema van dit jaar was: Doorlopende leerlijnen. Er kwamen ongeveer 120 mensen op af. Hermen Borst, werkzaam bij de Deltacommissaris, verzorgde de openingslezing ‘Geografie als verbindende discipline in het Deltaprogramma’. Hier werd op gereflecteerd door een viertal lerarenopleiders. Daarna werden…
Biologie // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Lesmodule voor middelbare scholieren om VR-app te ontwikkelen
Mardie Vermunt, masterstudent Science Education and Communication bij het Freudenthal Instituut, heeft tijdens haar stage bij De Werkplaats in Bilthoven een lesmodule ontwikkeld waarin leerlingen een virtual reality (VR) app bouwen. Tijdens het ontwikkelproces gingen er al gelijk drie 4 havo/vwo biologie-leerlingen aan de slag met het maken van een educatieve VR-app over de cel…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Zomerstudiedag ELWIeR/Ecent 22 juni 2018
Regelmatig organiseren we een zomerstudiedag. Deze keer is dat op 22 juni 2018 Freudenthal instituut Buys ballotgebouw, zaal 4.31 (onderdeel 1) en zaal 4.01 (onderdeel 2) Uithof Utrecht, Universiteit utrecht (Ingang via het koningsbergergebouw. Klik hier voor een routebeschrijving en parkeergelegenheid. Beschrijving Deze dag is bedoeld voor lerarenopleiders, docenten en onderzoekers. In feite zijn het…
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Taal // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Taalgericht vakonderwijs
Taalgericht vakonderwijs staat voor een didactiek die gebruik maakt van het feit dat taal een belangrijke rol speelt bij het leren, wat er ook geleerd wordt. Uitgangspunt van Taalgericht vakonderwijs is dat taal, leren en denken onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Taalgericht vakonderwijs zoekt naar mogelijkheden om leren en taal aandacht te geven in de…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Educating the Educators
International Conference on approaches to scaling-up professional development in maths and science education Doel van de ‘Educating-the-Educators’-conferentie is een bijdrage leveren aan de ondersteuning van nascholing en initiële scholing (STEM) op het gebied van onderzoekend en ontwerpend leren. The conference aim is to provide a platform for exchange among research and practice on successful IBL…
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Rekenbewust vakonderwijs
Na invoering van de referentieniveaus rekenen in het onderwijs (2011 e.v.) is in zowel vo (vmbo en havo/vwo) als mbo gezocht naar een zinvolle plek van rekenen in het curriculum en in toetsing. En de achterliggende vraag die daarbij speelt is welke professionals betrokken zijn bij het inrichten en onderhouden van die zinvolle plek, en…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Kort Miniconferentie Gamification – 18 april 2018
Gamification is een relatief nieuwe ontwikkeling in het onderwijs waarbij spelelementen worden toegepast om je lessen leuker en effectiever te maken. Leerlingen raken door het spelen meer gemotiveerd hun lesstof door te werken en docenten hebben door goed kijken en luisteren tijdens het spel de kans om misconcepten vroegtijdig op te sporen en te behandelen….
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Wiskunde // Kort Bèta-brede docentendag RUG – 13 april 2018
Op 13 april 2018 vindt de jaarlijkse bètabrede docentendag plaats met als centraal thema “Geef ze de ruimte”. (organisatie: RUG) In deze editie gaan we op onderzoek naar ruimte in de les, het curriculum, voorbeelden van onderwijsinnovaties en de rol van creativiteit en ‘D.I.Y.’ in het onderwijs. Laat u inspireren om uw eigen onderwijs vorm te geven…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Kort Summerschool voor studenten in Praag in 2018
In het kader van het project IncluSMe (over diversiteit en multiculturaliteit in STEM onderwijs) wordt een summerschool georganiseerd in Praag, in de periode 20-06-2018 tot 29-06-2018. We roepen alle lerarenopleidingen (2e en 1e graad) natuurwetenschappen en wiskunde op om hun studenten hier op te wijzen. Aankomende docenten in wiskunde en sciencevakken moeten leren omgaan met…
Biologie // Wetenschap/Techniek (PO) // Basisonderwijs // Lang Schimmels, onderzoek in de bovenbouw van het basisonderwijs
Aan de Grote Wetenschapsdag 2017, met als thema Schimmels, namen ruim 100 basisscholen deel, met in totaal 250 basisschoolgroepen (materiaal voor groep 6, 7 en 8). Dat betekent dat zo’n 7000 kinderen uit heel Nederland (zie kaartje) aan de slag gingen. Door middel van experimenten, spellen en opdrachten werd kennisgemaakt met de wereld van schimmels….
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort Vakvernieuwingen: conferentie 5 juni 2009
ECENT organiseerde op 5 juni 2009 een werkconferentie voor lerarenopleiders biologie, natuurkunde, scheikunde en techniek in het eerste- en tweedegraadsgebied die betrokken zijn bij de ontwikkeling van NLT, vernieuwde biologie, natuurkunde en scheikunde. Bètavakvernieuwing en de lerarenopleidingen Aan de orde is o.a. gekomen: Actuele ontwikkelingen in de vernieuwingsprojecten, Leerlijnen en dwarsverbanden, Interpretaties van en ervaringen met context-conceptbenadering, Samenwerking…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Natuurkundedocenten onderzoeken de schoolpraktijk
Leraren kunnen veel leren over hun leerlingen door de eigen schoolpraktijk te onderzoeken. De instrumenten voor gegevensverzameling die daarvoor nodig zijn, moeten ze dan vaak zelf maken. Het gaat om instrumenten als test, interview, vragenlijst, observatie of toets. Door eerst een voorspelling doen, worden de gevonden resultaten des te interessanter. Meestal is het toch anders dan gedacht. Download: Poothuis,…
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Curriculumvernieuwing en de STEM lerarenopleidingen
ELWIeR en Ecent en de ontwikkelingen rondom curriculum.nu
ANW // Biologie // NLT // Lang Cel als systeem
Samenhang in het leren en onderwijzen van celbiologie kan vergroot worden door leerlingen te leren systeemdenken. Een belangrijk element van het systeemdenken is het onderscheiden en in verband brengen van de verschillende organisatieniveaus. In dit artikel wordt het (promotie)onderzoek dat hiernaar gedaan is beschreven. De hiervoor ontwikkelde lesmaterialen zijn toegankelijk. Bij het onderwerp celbiologie worden…
ANW // Biologie // NLT // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Jojo-en in Genetica
De jo-jo-onderwijsleerstrategie is een gevalideerde aanpak voor het leren en onderwijzen van genetica in het voortgezet onderwijs. In dit artikel vind je een samenvatting van het proefschrift dat hierover geschreven is. Ook wordt er een concreet voorbeeld gegeven van opdrachten en werkbladen gebruikt in de ontwikkelde lessenserie. Begripsproblemen bij (klassieke) genetica Ontwikkelingen op het gebied…
ANW // Biologie // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang In welke situatie demonstratie- of leerlingenpracticum gebruiken?
Eén van de pijlers waarop scheikunde berust is het practicum. Naast de waarnemingen, wat gebeurt er nu precies, is het belangrijk om deze waarnemingen te relateren aan concepten binnen de scheikunde. Het is de vraag of dit relateren voldoende gebeurt binnen een leerlingenpracticum en of bepaalde concepten onderbelicht dan wel helemaal niet belicht worden. Zou…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Een leerlijn voor het meten met de pc
Waarom kan de ene leerling in klas 4 wel goed omgaan met het doen van metingen via een computer, terwijl de andere nauwelijks weet heeft van de mogelijkheden? Het kunnen meten met de computer, althans notie hebben van wat daarvan de mogelijkheden en beperkingen zijn, hoort thuis in de lijst met vaardigheden die elke leerling…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Betekenisvol chemie onderwijs over waterkwaliteit
Heeft u ook problemen om uw onderwijs betekenisvol te maken? De concept-contextbenadering geeft u antwoorden op deze vraag. In dit artikel: • concept-contextbenadering lesmateriaal over het testen van waterkwaliteit • richtlijnen voor het ontwerpen van betekenisvol onderwijs De docent als ontwerper van betekenisvol onderwijs Docenten geven niet alleen les, zij ontwerpen ook een deel van hun…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Interesse-georiënteerd natuur- en scheikundeonderwijs
Op de Open Schoolgemeenschap Bijlmer (OSB) bleken leerlingen in de jaren negentig een veel hogere waardering voor de onderbouw natuur- en scheikundelessen te hebben dan op andere scholen in Nederland het geval was. Opmerkelijk is dat op de OSB alle leerlingen in de onderbouw les kregen in breed-heterogene groepen: de niveaus van de leerlingen in…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Leren onderzoeken: een leerlijn
Onderzoek doen is een veelomvattende competentie. Het vereist zowel vakkennis van het terrein van onderzoek, kennis van methoden, technieken en denkwijzen, vaardigheden om die te hanteren en een onderzoekende houding. Deze laatste wordt wel getypeerd met nieuwsgierig zijn, een kritische houding hebben en deel uitmaken van een onderzoeksgemeenschap (Van Aarsen en Van der Valk, 2008)….
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Vakdidactiek via zelfontdekkend leren mbv het VESIt-model
Bij vakdidactiek scheikunde aan het IVLOS (UU) wordt geprobeerd om zo goed mogelijk aan te sluiten bij aandachtspunten van de DIO’s (docenten in opleiding). De DIO’s worden geholpen zich bewust te worden van de leervragen die ze hebben met behulp van het VESIt-model. Het proces van het oproepen van deze leervragen bij DIO’s vertoont duidelijke…
ANW // Biologie // NLT // Lang Dynamiek en complexiteit van ecosystemen 1
Leerlingen ondervinden problemen in het begrijpen van de complexiteit en dynamiek van ecosystemen. Dat blijkt uit internationaal onderzoek, ook in Nederland bevestigd. Die situatie is ongewenst omdat in tal van maatschappelijke discussies kennis van ecosystemen een rol speelt. Dit artikel beschrijft een aanpak van problemen bij het leren en onderwijzen van dynamiek en complexiteit van…
ANW // Biologie // NLT // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Systeemdenken in Biologie
Systeemdenken helpt leerlingen, biologische kennis te structureren en te integreren. In een later stadium kunnen zij systeemdenken gebruiken om problemen op te lossen. Systeemdenken verbindt verschillende niveaus van biologische organisatie. Die verbinding berust op de volgende kenmerken: natuurlijke eenheden, zoals het organisme, zijn complex en samengesteld; systemen bestaan uit meerdere onderdelen, in actieve relatie met…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Probleemstellende benadering
Probleemstellend onderwijs ordent de leerinhoud in problemen. Hierbij ligt de nadruk op het inhoudelijk motiveren van leerlingen via een samenhangend geheel van kernvragen en aansprekende probleemsituaties. De kern van probleemstellend onderwijs is dat leerlingen op inhoudelijke gronden de zin zien van wat ze aan het doen zijn. Als hieraan is voldaan, mag je verwachten dat…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Ontwerpen van een lessenserie volgens Kolb
In de bachelor-opleiding van de lerarenopleiding natuurkunde, scheikunde en techniek van het instituut Archimedes van de Hogeschool Utrecht is in het tweede jaar het didactiekproject actief leren geplaatst. In dit project wordt door de studenten een activerende lessenserie gemaakt bij een hoofdstuk uit een veelgebruikt schoolboek voor vmbo-t. Eén van de criteria waar deze lessenserie…
ANW // Biologie // Bovenbouw h/v // Lang Leerlingendenkbeelden over evolutie
Evolutie is met genetica het thema waarvan onderzoek laat zien dat leerlingen denkbeelden hanteren die niet in overeenstemming zijn met de wetenschap. Het lastige is dat de voorkennis niet altijd juist is en dat je je als leraar afvraagt wat je met die foute antwoorden moet doen. We illustreren eerst een aantal veel voorkomende foute…
ANW // Biologie // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Anti-evolutionisme in de VS
Het anti-evolutionisme in de Verenigde Staten van Amerika wordt gekenmerkt door een zekere hardnekkigheid. De legalistische historie van het anti-evolutionisme laat zien dat alle gerechtelijke beslissingen ten spijt, tegenstanders van het onderwijs van de evolutietheorie blijven proberen de aandacht voor evolutie op openbare middelbare scholen in te perken. Hierbij is gedurende het verloop van de…
Biologie // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Onderwijsbenaderingen voor evolutietheorie
Veel docenten ervaren het complexe en controversiële karakter van het onderwerp als lastig. Dit artikel geeft eerst een overzicht van de belangrijkste leerlingendenkbeelden over evolutie. Daarna drie verschillende onderwijsbenaderingen: de overdrachts-, de verhelderings- en de argumentatiebenadering.
ANW // Biologie // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Ontwikkeling van het begrip natuurlijke selectie
Hoe wordt bereikt dat leerlingen een adequaat begrip van de neodarwinistische evolutietheorie ontwikkelen? Vakdidactisch onderzoek laat zien dat het leren van natuurlijke selectie lang niet altijd succesvol verloopt. Er blijken voor leerlingen valkuilen te zijn. In dit webartikel worden deze beschreven. En wordt een bewezen effectieve leerstrategie voorgesteld. Hierbij onderzoeken leerlingen waarom een instructietheorie niet…
Biologie // Basisonderwijs // Lang Concepten van kinderen
Er bestaat veel onderzoek naar begripsontwikkeling bij kinderen over onderwerpen die bij natuuronderwijs aan de orde komen. Het gaat vaak om praktijkstudies naar onderwerpen waar de meeste kinderen niet direct een concrete relatie mee hebben, zoals verandering van stoffen, licht, elektriciteit en magnetisme. Maar ook onderwerpen die concreter lijken zijn onderzocht, zoals overerving van eigenschappen,…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort Symposium ‘Connecting the DOTs’ – 20 oktober 2017
Docent Ontwikkel Teams (DOTs) zijn een vorm van professionele leergemeenschappen waarbij teams van docenten (van dezelfde school of van verschillende scholen) samen vernieuwend onderwijs ontwikkelen. Hoewel DOTs veel kunnen opleveren voor docenten, gaat samenwerken en samen leren in een DOT niet vanzelf. Sommige docenten geven aan dat hun DOT-deelname weinig bruikbare materialen of professionele ontwikkeling…
Biologie // Basisonderwijs // Lang Curricula voor natuuronderwijs
Hoe heeft de inhoud van Natuuronderwijs zich sinds de jaren tachtig in Nederland ontwikkeld? Hoe verhoudt zich het Nederlandse aanbod tot het buitenlandse aanbod? Wat kan dat voor de kerndoelen kunnen betekenen? Een studie naar Curricula voor natuuronderwijs gaat op deze vragen in.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Practicum: leren ze er wat?
Vergelijkend onderzoek van lesmethoden in het buitenland met en zonder practicum laat maar weinig verschillen zien tussen leerlingen die wel en leerlingen die geen practicum hebben gehad. De verschillen zitten voornamelijk in vaardigheid in het manipuleren van aparatuur, maar niet in kennis/begrip of onderzoeksvaardigheden. Deze uitspraak is niet gebaseerd op een enkel onderzoek, maar op…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang EXO in Actie: Beheersbaar maken van het profielwerkstuk
Nieuw in het natuurkunde examenprogramma vanaf 1991 (het ‘WEN’-programma) was de experimentele opdracht (EXO) van leerlingen. Hoewel verplicht, werd de EXO in 1994 op hooguit 20-30 procent van de scholen uitgevoerd. Lessen uit het verleden voor wie over het profielwerkstuk nadenkt. Het is begrijpelijk dat veel docenten opzien tegen de EXO. Begeleiding van zo’n opdracht…
ANW // Biologie // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Evolutionair leren denken
Docenten die leerlingen evolutionair willen laten denken, kunnen hiervoor de manier adaptief denken gebruiken. Dit artikel legt uit wat adaptief denken is, en geeft handreikingen voor gebruik in de klas bij het onderwerp evolutie.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Workshop: Naar een leerlijn onderzoekende houding
Deze workshop tijdens de studieconferentie over vernieuwingen in het bèta-onderwijs stond stil bij de vorming van een ‘onderzoekende houding’ bij leerlingen, een onderwerp dat voor alle bètavakken van belang is. Wat is er aan de orde gekomen? Een leerlijn ‘onderzoekende houding’ is een alternatief voor de nadruk op onderzoeksvaardigheden, die soms al te makkelijk gelegd wordt. In…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Docentennetwerken als motor voor dynamische vakontwikkeling
Op verschillende plekken in het land ontstaan rondom universiteiten en hogescholen docentennetwerken waarin intensief wordt samengewerkt bij de ontwikkeling en uitvoering van nieuw bètaonderwijs. Cor de Beurs beschrijft waar zijn bijdrage op de conferentie vakvernieuwing op in is gegaan. Wat is er aan de orde gekomen? In de lezing van Cor de Beurs bij de studieconferentie over vernieuwingen in…
ANW // Biologie // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang ‘Experiments for schools inspired by Darwin’
De Wellcome Trust heeft met enkele partners onderwijsmateriaal ontwikkeld over evolutie, gepresenteerd op de conferentie van de Association for Science Education (ASE) op 8 januari 2009. Hier vind de webpagina waar je het allemaal kan vinden en een samenvatting van wat je kan aantreffen.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Projecten met diepgang
Dit artikel is bedoeld voor leraren en lerarenopleiders die behoefte hebben aan een didactisch model om kennisverwerving en vaardigheidstraining docentgestuurd in projectwerk in te bouwen. Daarmee kunnen de motiverende aspecten van projectwerk behouden blijven, terwijl voor het leren van vaardigheden en begrippen toch wat instructie en oefening wordt ingebouwd.
ANW // Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Soorten practica, fasering van de les en uitwerking in een leerlijn op de lerarenopleiding van de HU
Practicum vormt een vast onderdeel in de natuurwetenschappelijke vakken op de middelbare school. Het wordt op velerlei manieren aangeboden en kan een keur aan leerdoelen bedienen. In dit artikel wordt een aantal onderzoeken naar de effectiviteit van natuurkunde onderwijs en de rol van het practicum op een rijtje gezet. Daarna wordt de practicumleerlijn beschreven, zoals…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Taal // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Teaching & Learning Lab
Het Teaching & Learning Lab (TLL) van de Universiteit Utrecht is een plek om te experimenteren met en onderzoek te doen naar nieuwe onderwijsvormen. Het TLL is een ruimte voor onderwijsinnovatie.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Opbrengsten ECENT conferentie 2011: Hersenwerk in onderwijs
Op 12 mei 2011 organiseerde ECENT weer een conferentie voor nascholers en opleiders. Dit jaar was de titel: Hersenwerk in onderwijs. Lees hieronder de verslagen van de deelnemers, van de openingslezing en de werkgroepen. En bekijk een videoverslag van de openingslezing en van de werkgroep Creatieve denktechnieken. Openingslezing: Hersenwerk in onderwijs Door: prof. Hilleke Hulshoff…
Biologie // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Kanker als context
Bij het reizende DNA-lab ‘Lees de taal van de tumor’ is veel lesmateriaal ontwikkeld. In dit webartikel kunt u lesmateriaal downloaden dat ook als afzonderlijk lesmateriaal gebruikt kan worden: ‘Op zoek naar een gen in een databank’, ‘Van nature tot metro’, ‘Organisatieniveaus’ en ‘De tumor als evolutieproces’. Deze materialen sluiten aan bij de nieuwe examenprogramma’s…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Hoe bereiden we studenten voor op vernieuwing?
Hoe ziet bètavernieuwing eruit waaraan docenten in scholen zelf kunnen bijdragen? Hoe ziet bètavernieuwing eruit die in veel scholen uitvoerbaar is? Wat zijn voorwaarden voor een bètavernieuwing om beide varianten mogelijk te maken? En wat betekent dat voor scholen, lerarenopleiders en studenten in de lerarenopleiding en voor scholen waar leraren beginnen? Wat is er aan de orde gekomen?…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Ervaringen van twee docenten met de vakvernieuwingen
Hoe kijkt een docent die de intenties van de CvBO en de Nieuwe Scheikunde kent aan tegen zijn eigen ontwikkelervaringen met een module over bijvoorbeeld verliefdheid en tegen zijn onderwijservaringen met het CVBO-programma en de nieuwe scheikunde als geheel? Wat is er aan de orde gekomen? Hoe verhouden die ervaringen zich tot die van veel bètadocenten uit allerlei vakken…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Lezing: Curriculumevaluatie bètavakvernieuwing Tweede Fase
De curriculumvernieuwingen die zijn ingezet voor het bètaonderwijs in de Tweede Fase richten zich op de aanpassing van de examenprogramma’s voor biologie, scheikunde, natuurkunde en een zevental wiskundevakken en op de ontwikkeling en invoering van het nieuwe vak ‘Natuur, leven en technologie’ (NLT). De vernieuwingen worden onderworpen aan een onafhankelijke, meerjarige curriculumevaluatie uitgevoerd door SLO….
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Docenten onderzoeken vernieuwingen bètavakken in DUDOC
In het DUDOC-programma doen 19 docenten drie dagen per week promotieonderzoek naar verschillende aspecten van de vernieuwingen in de bètavakken. Zes thema’s Elk DUDOC-onderzoek past in een van de volgende thema’s. Leren van leerlingen Toetsen en bedoordelen van leerlingen Samenhang binnen vakken Samenhang tussen vakken Professionalisering van docenten bij vernieuwingen Innovatieproces en evaluaties Hieronder worden…
