Natuurkunde
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Vakdidactiek via zelfontdekkend leren mbv het VESIt-model
Bij vakdidactiek scheikunde aan het IVLOS (UU) wordt geprobeerd om zo goed mogelijk aan te sluiten bij aandachtspunten van de DIO’s (docenten in opleiding). De DIO’s worden geholpen zich bewust te worden van de leervragen die ze hebben met behulp van het VESIt-model. Het proces van het oproepen van deze leervragen bij DIO’s vertoont duidelijke…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Probleemstellende benadering
Probleemstellend onderwijs ordent de leerinhoud in problemen. Hierbij ligt de nadruk op het inhoudelijk motiveren van leerlingen via een samenhangend geheel van kernvragen en aansprekende probleemsituaties. De kern van probleemstellend onderwijs is dat leerlingen op inhoudelijke gronden de zin zien van wat ze aan het doen zijn. Als hieraan is voldaan, mag je verwachten dat…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Ontwerpen van een lessenserie volgens Kolb
In de bachelor-opleiding van de lerarenopleiding natuurkunde, scheikunde en techniek van het instituut Archimedes van de Hogeschool Utrecht is in het tweede jaar het didactiekproject actief leren geplaatst. In dit project wordt door de studenten een activerende lessenserie gemaakt bij een hoofdstuk uit een veelgebruikt schoolboek voor vmbo-t. Eén van de criteria waar deze lessenserie…
ANW // Natuurkunde // NLT // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Practicum en kracht
Doel van dit onderzoek was, te bepalen welke rol practica kunnen spelen bij de ontwikkeling van het begrip kracht. Tevens wilden we nagaan of verschillende strategieën daarbij ook verschillen in effectiviteit (in de zin van leeropbrengst, uitvoerbaarheid voor de docent, waardering door docent en student). In de eerste onderzoeksronde werd de effectiviteit bepaald van drie…
ANW // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Techniekonderwijs en duurzame ontwikkeling: aandacht voor energie
Het onderwerp energie is tegenwoordig dagelijks in het nieuws. Dat komt vooral omdat steeds duidelijker wordt dat we er te weinig van hebben: immers de vraag naar energie overtreft het aanbod en bovendien komt de eindigheid van de traditionele (fossiele) energievoorraden steeds meer in zicht. Je kunt je afvragen of het mogelijk is om binnen…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort Symposium ‘Connecting the DOTs’ – 20 oktober 2017
Docent Ontwikkel Teams (DOTs) zijn een vorm van professionele leergemeenschappen waarbij teams van docenten (van dezelfde school of van verschillende scholen) samen vernieuwend onderwijs ontwikkelen. Hoewel DOTs veel kunnen opleveren voor docenten, gaat samenwerken en samen leren in een DOT niet vanzelf. Sommige docenten geven aan dat hun DOT-deelname weinig bruikbare materialen of professionele ontwikkeling…
ANW // Natuurkunde // NLT // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Techniekonderwijs en duurzame ontwikkeling
In dit artikel geeft Jos Smits de lerarenopleider en de docent handvatten om het thema duurzame ontwikkeling in de opleiding of op school een plaats te geven. Wat je vindt in dit artikel Vrijwel dagelijks bereiken ons via de krant en actualiteitenprogramma’s verontrustende berichten over klimaatverandering, ontbossing, uitputting van grondstofvoorraden, uitsterven van dier- en plantensoorten,…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Practicum: leren ze er wat?
Vergelijkend onderzoek van lesmethoden in het buitenland met en zonder practicum laat maar weinig verschillen zien tussen leerlingen die wel en leerlingen die geen practicum hebben gehad. De verschillen zitten voornamelijk in vaardigheid in het manipuleren van aparatuur, maar niet in kennis/begrip of onderzoeksvaardigheden. Deze uitspraak is niet gebaseerd op een enkel onderzoek, maar op…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang EXO in Actie: Beheersbaar maken van het profielwerkstuk
Nieuw in het natuurkunde examenprogramma vanaf 1991 (het ‘WEN’-programma) was de experimentele opdracht (EXO) van leerlingen. Hoewel verplicht, werd de EXO in 1994 op hooguit 20-30 procent van de scholen uitgevoerd. Lessen uit het verleden voor wie over het profielwerkstuk nadenkt. Het is begrijpelijk dat veel docenten opzien tegen de EXO. Begeleiding van zo’n opdracht…
ANW // Natuurkunde // NLT // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Stoot, impuls en blaaspijpjes
Onlangs (1999) demonstreerde een Japanse vrijwilliger een uitert simpel proefje over stoot en impuls. Bij nader inzien kan het proefje ook gebruikt worden voor serieus kwantitatief practicum en voor onderzoek. Het practicum/onderzoek zou zelfs als huiswerk gegeven kunnen worden, want rietjes, meetlatten en wattenstaafjes zijn overal. Eerst beschrijven we de demonstratie, dan het practicum en…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Workshop: Naar een leerlijn onderzoekende houding
Deze workshop tijdens de studieconferentie over vernieuwingen in het bèta-onderwijs stond stil bij de vorming van een ‘onderzoekende houding’ bij leerlingen, een onderwerp dat voor alle bètavakken van belang is. Wat is er aan de orde gekomen? Een leerlijn ‘onderzoekende houding’ is een alternatief voor de nadruk op onderzoeksvaardigheden, die soms al te makkelijk gelegd wordt. In…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Docentennetwerken als motor voor dynamische vakontwikkeling
Op verschillende plekken in het land ontstaan rondom universiteiten en hogescholen docentennetwerken waarin intensief wordt samengewerkt bij de ontwikkeling en uitvoering van nieuw bètaonderwijs. Cor de Beurs beschrijft waar zijn bijdrage op de conferentie vakvernieuwing op in is gegaan. Wat is er aan de orde gekomen? In de lezing van Cor de Beurs bij de studieconferentie over vernieuwingen in…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Projecten met diepgang
Dit artikel is bedoeld voor leraren en lerarenopleiders die behoefte hebben aan een didactisch model om kennisverwerving en vaardigheidstraining docentgestuurd in projectwerk in te bouwen. Daarmee kunnen de motiverende aspecten van projectwerk behouden blijven, terwijl voor het leren van vaardigheden en begrippen toch wat instructie en oefening wordt ingebouwd.
ANW // Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Soorten practica, fasering van de les en uitwerking in een leerlijn op de lerarenopleiding van de HU
Practicum vormt een vast onderdeel in de natuurwetenschappelijke vakken op de middelbare school. Het wordt op velerlei manieren aangeboden en kan een keur aan leerdoelen bedienen. In dit artikel wordt een aantal onderzoeken naar de effectiviteit van natuurkunde onderwijs en de rol van het practicum op een rijtje gezet. Daarna wordt de practicumleerlijn beschreven, zoals…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Taal // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Teaching & Learning Lab
Het Teaching & Learning Lab (TLL) van de Universiteit Utrecht is een plek om te experimenteren met en onderzoek te doen naar nieuwe onderwijsvormen. Het TLL is een ruimte voor onderwijsinnovatie.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Opbrengsten ECENT conferentie 2011: Hersenwerk in onderwijs
Op 12 mei 2011 organiseerde ECENT weer een conferentie voor nascholers en opleiders. Dit jaar was de titel: Hersenwerk in onderwijs. Lees hieronder de verslagen van de deelnemers, van de openingslezing en de werkgroepen. En bekijk een videoverslag van de openingslezing en van de werkgroep Creatieve denktechnieken. Openingslezing: Hersenwerk in onderwijs Door: prof. Hilleke Hulshoff…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Hoe bereiden we studenten voor op vernieuwing?
Hoe ziet bètavernieuwing eruit waaraan docenten in scholen zelf kunnen bijdragen? Hoe ziet bètavernieuwing eruit die in veel scholen uitvoerbaar is? Wat zijn voorwaarden voor een bètavernieuwing om beide varianten mogelijk te maken? En wat betekent dat voor scholen, lerarenopleiders en studenten in de lerarenopleiding en voor scholen waar leraren beginnen? Wat is er aan de orde gekomen?…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Ervaringen van twee docenten met de vakvernieuwingen
Hoe kijkt een docent die de intenties van de CvBO en de Nieuwe Scheikunde kent aan tegen zijn eigen ontwikkelervaringen met een module over bijvoorbeeld verliefdheid en tegen zijn onderwijservaringen met het CVBO-programma en de nieuwe scheikunde als geheel? Wat is er aan de orde gekomen? Hoe verhouden die ervaringen zich tot die van veel bètadocenten uit allerlei vakken…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Lezing: Curriculumevaluatie bètavakvernieuwing Tweede Fase
De curriculumvernieuwingen die zijn ingezet voor het bètaonderwijs in de Tweede Fase richten zich op de aanpassing van de examenprogramma’s voor biologie, scheikunde, natuurkunde en een zevental wiskundevakken en op de ontwikkeling en invoering van het nieuwe vak ‘Natuur, leven en technologie’ (NLT). De vernieuwingen worden onderworpen aan een onafhankelijke, meerjarige curriculumevaluatie uitgevoerd door SLO….
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang DUDOC – Docenten onderzoeken vernieuwingen bètavakken
2022 Zie Radboud website Zie ook UU website 2017 In het DUDOC-programma doen 19 docenten drie dagen per week promotieonderzoek naar verschillende aspecten van de vernieuwingen in de bètavakken. Zes thema’s Elk DUDOC-onderzoek past in een van de volgende thema’s. Leren van leerlingen Toetsen en bedoordelen van leerlingen Samenhang binnen vakken Samenhang tussen vakken Professionalisering…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Eigen divisie bèta-techniek onderwijsonderzoekers
Een groep bèta-techniek onderwijsonderzoekers heeft het initiatief genomen tot een eigen divisie binnen de Vereniging voor Onderwijsresearch VOR. De plannen Onderwijsonderzoek in de bèta- en technische vakken gelabelde ruimte bieden in het programma van de onderwijsresearchdagen (ORD) Samenwerking en wisselwerking tussen practici, beleidsmakers en onderzoekers tot stand brengen door divisiebijeenkomsten en themaconferenties De thema’s Leren…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Structuur en vreemde werelden
Op school aansluiten bij de leefwereld? Daar bewijs je leerlingen geen dienst meer mee. De Duitse socioloog Thomas Ziehe bestudeert al tientallen jaren de jeugdcultuur. Jongeren leven, anders dan hun ouders, in een ongestructureerde, informele wereld, is zijn stelling. Afstand daarvan nemen, structuur bieden, en leerlingen als een reisleider kennis laten maken met vreemde werelden,…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Literatuur over rubrics
Literatuurlijst behorend bij het ECENT artikel Het beoordelen van een ontwerp. Fox-Turnbull W. (2006) de invloeden van Teacher Kennis en Authentic Formatieve toetsing op Student Leren in Technology Education, International Journal of Technology and Design Education (2006) Klein P. et al (1998) Analytic vs Holistic Scoring of Science Prestatie Taken, Applied meting in het onderwijs (02/11)…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Begrippen in beeld
Iets nieuws uitproberen in je klas waarover je anderen enhousiast hebt horen doen en praten, kan soms best lastig zijn. Het heeft zoals veel dingen in het onderwijs een drempel die, eenmaal genomen, vaak ruimschoots de moeite van het passeren waard blijkt. In onderstaand atikel vindt u een aanpak en variaties, die zeer geschikt zijn…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Significante cijfers bij rekenen en meten
Bij natuurkunde en scheikunde wordt doorgaans in de vierde klassen van HAVO en VWO aandacht besteed aan het onderwerpen; significante cijfers. Significante cijfers worden vooral gebruikt bij de uitwerking van vraagstukken. Aan de invoering ervan zal de opkomst van de rekenmachine ongetwijfeld een belangrijke bijdrage hebben geleverd. Immers, door de rekenmachine werd het aantrekkelijker om…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Voorzichtig met elementen
Als scheikundedocent ervaar je dat veel leerlingen moeite hebben met het hanteren van het begrip element, zeker in combinatie met de begrippen mengsel en verbinding. In het onderstaande artikel uit 1981 geven we een manier van behandelen in de klas die de problemen voor de leerlingen zal doen verminderen en toch aansluit bij het bestaande…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Significante cijfers… hoe zit dat nou?
Uit examenbesprekingen in de NVON-kringen is gebleken, dat het werken met significante cijfers vaak verwarring geeft. Daarom hierbij wat informatie. Download: Morelis, H. (1990) Significante cijfers… hoe zit dat nou? NVON 15(10) 428-430
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang De wet van elementenbehoud, Faraday 50 jaar
De Wet voor Elementenbehoud is niet zo vanzelfsprekend als het wel lijkt. In onderstaand artikel een wetenschappelijk philosophische uiteenzetting hierover. Download: Hooykaas R. (1981) De wet van elementenbehoud, Faraday (50) 189, 189-195
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Het elementbegrip fenomenologisch
Umans maakt in zijn artikel duidelijk dat er verschil is tussen het begrip element en datgene, wat hij enkelvoudige stof wil noemen. Hondebrink maakt in zijn artikel duidelijk waar het verschil zit en ook waar in het beginonderwijs scheikunde de schien wringt; het chemisch elementbegrip is gedefinieerd vanuit de deeltjestheorie, terwijl enkelvoudigige stof een operationeel begrip is….
Wetenschap is saai en eenzaam
Hoe zien jouw leerlingen wetenschap en techniek? Uit onderzoek blijkt dat het beeld van wetenschap dat leerlingen meekrijgen, zelden in overeenstemming is met hoe wetenschap zich in werkelijkheid voltrekt. Hieronder vind je een inleiding in het onderzoek op het gebied van de Nature of Science(NoS), met een uitstap naar het beeld van technologie in het onderwijs….
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Overzicht NVOX, NVON, Impuls en Faraday artikelen op ecent.nl
De onderstaande artikelen verwijzen naar ECENT pagina’s. Op de ECENT pagina wordt het artikel ingeleid of aangehaald. U vindt het artikel doorgaans onderaan de pagina, onder literatuur, aanverwante artikelen of het hele artikel. NVOX M.J. Goedhart en A.H. Verdonk (1989) Significante cijfers bij rekenen en meten. NVOX 14(9) 397-399 Berg, E. van den, et al. (1994). EXO in Aktie:…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Breatharians
Opdrachten bij het ECENT artikel Ombouwen van reguliere lessen tot context-concept lessen. Context: Er is een groep mensen de zgn. Breatharians, die geloven dat ze net als planten alleen van lucht, licht en water kunnen leven. Een paar weken geleden is een van hen in Australië een weddenschap aangegaan. Hij beweerde dat hij minimaal 6 weken…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Bubble Boy
Opdrachten bij het ECENT artikel Ombouwen van reguliere lessen tot context-concept lessen. Context: In Amerika leeft een jongen die bekend staat als de Bubble Boy. Deze jongen heeft door een genetische afwijking geen immuunsysteem. Daardoor moet hij leven in een soort tent (Bubble). Hij komt zo niet in contact met ziekteverwekkers als bacteriën en virussen. Artsen…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Nike Considered
Opdrachten bij het ECENT artikel Ombouwen van reguliere lessen tot context-concept lessen. Context: Leerlingen krijgen een plaatje voorgelegd met verschillende sportschoenen. Perspectief: Kiezen Vraag: Welke schoenen zou je kiezen en waarom? Activiteiten: Leerlingen mogen eerst zelf hun voorkeur aangeven, daarbij moeten ze noteren waarom ze voor de schoen hebben gekozen De docent inventariseert klassikaal keuzen en…
Serious Games in het onderwijs in natuurwetenschappen
Kinderen kunnen gemotiveerd en geconcentreerd bezig zijn met het zich eigen maken van zeer complexe vaardigheden die nodig zijn om een computerspel te spelen. Hoe kunnen we dit gebruiken voor het leren van natuurwetenschappen in de klas? Downloads Download: Achtergrondliteratuur. Een samenvatting van de literatuur met praktische instrumenten, zoals beoordelingsschema’s voor educatieve games Download: Opdracht. Bedoeld voor…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Ontwerpend Leren
Wil jij ook jouw leerlingen zelfstandig kennis laten verwerven? Hiervoor heeft Fred Janssen Ontwerpend leren ontwikkeld. Deze benadering heeft hij in zijn proefschrift uitgewerkt en getest voor het onderwerp immunologie. Leerlingen hebben in 6 stappen het immuunsysteem opnieuw ontworpen. De conclusie van zijn onderzoek is dat ontwerpend leren de leerlingen meer inzicht verschaft, zelfstandig werken aanleert en…
Natuurkunde // Basisonderwijs // Lang Training: Lessen over spiegelen
Het EWTNH geeft trainingen over W&T aan PABO-opleiders en leerkrachten. Hieronder de leerdoelen en enkele beschrijvingen die bij de training over spiegelen gebruikt worden. Ook materiaal voor leerlingen en leerkrachten kan hier worden gedownload. Leerdoelen voor leraren Leraren leren over: Leraren leren enkele basisbegrippen over licht zoals rechtlijnige voortplanting, oneindige voortplanting (sterren), terugkaatsing van papier…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Columns van bètaleraren
De website Bètanova volgt drie docenten die de bètavakken op hun school coördineren. Maandelijks doen ze verslag: hoe kijken ze aan tegen de vakvernieuwingen, wat gebeurt er op hun school, hoe verlopen overleggen over de vakvernieuwingen? Lees de columns van Annemieke Vennix, Thimo Jansen en Linda Visser. Website: Annemieke Vennix is docente natuurkunde en scheikunde aan het Christiaan Huygens…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Opbrengsten van de ECENT conferentie 2010: Vakvernieuwingen
Op 4 juni 2010 organiseerde ECENT weer een conferentie over vakvernieuwingen. Hieronder vindt u de besproken onderwerpen en aanvullende documentatie naar aanleiding van de lezingen en werkgroepen. Het laatste jaar van de pilots De commissies voor biologie, natuurkunde en scheikunde leveren eind 2010 hun advies-programma’s aan de minister. Als die landelijk worden ingevoerd, dan breken…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Zelfvertrouwen voor een N-profiel
De beslissing die havoleerlingen maken in hun profielkeuze hangt vaak samen met de vraag of zij zich gemotiveerd en geinspireerd voelen door hun docenten. De docent doet er dus toe! Om hier als docent op in te spelen is het nuttig rekening te houden met zowel de eigenschappen van de havoleerlingen als de aard van…
ANW // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang De val van Galileï
Enthousiaste leerlingen die van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat met natuurkunde bezig zijn: samenwerken, nauwkeurig meten, zichzelf en elkaar vragen stellen. En daarbij zicht krijgen op wetenschapsontwikkeling, de rol van wiskunde, creativiteit, de tijdgeest en politieke macht. Welke docent droomt daar niet van? Deze droom en zoveel meer is verwezenlijkt in het kamp…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Lerarenconferenties van Twents Meesterschap
Op 21 en 22 januari 2011 vond de 3e editie van de Twents Meesterschap lerarenconferentie plaats. Dit jaar was het thema Mens & Techniek. Lerarenconferenties van Twents Meesterschap bieden een informeel platform voor nascholing en netwerken. De eerste dag kent een conferentieformat (200 deelnemers) met keynotes en een keuze uit 30 workshops van zowel lerarenopleiders…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Docentontwikkelteams van Twents Meesterschap
Twents Meesterschap is de verzamelterm voor de Twentse docentontwikkelteams (DOTs). Docenten van 22 verschillende scholen en lerarenopleiders pakken vakvernieuwing samen aan in tien DOTs en lerarenconferenties. Dat kan gaan om de invoering van nieuwe scheikunde, maar ook over het in de praktijk brengen van peer instruction, vernieuwing van praktika (‘getting practical’), samenhang bètavakken, ontwikkeling van een…
Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Vernieuwde examenprogramma’s van kracht
De vernieuwde examenprogramma’s voor biologie, natuurkunde, NLT en scheikunde zijn door de minister vastgesteld. Voor NLT is 2012 het invoeringsjaar geworden, voor de profielvakken 2013. Concepten leren vanuit contexten en samenhang van bètavakken zijn gemeenschappelijke noemers. In de eindadviezen, in december 2010 aangeboden aan de minister,is goed te zien dat ‘het veld’ zich met de…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Stimuleren van bèta-talent in de klas
Op scholen is steeds meer aandacht voor bèta-talent; Leerlingen die meer willen en kunnen dan wat hen wordt aangeboden in de standaardcurricula voor bètavakken. Dit artikel geeft een overzicht van mogelijkheden die de school bètagetalenteerde leerlingen kan bieden om zich optimaal te ontwikkelen. Daarbij ligt de nadruk op vwo-bovenbouw. Bèta-talenten Bèta-talenten hebben een grote belangstelling,…
Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Begripsproblemen rond warmte en temperatuur
In het dagelijks leven liggen de betekenissen van warmte en temperatuur dicht bij elkaar. Dat levert voor leerlingen vaak begripsproblemen op. Die problemen kunnen worden opgelost door een zorgvuldige begripsopbouw van deze begrippen in de lessen natuur- en scheikunde. De begripsopbouw in de leerboeken laat echter nog wel eens te wensen over. Onderstaande artikelen bespreken…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Internationale websites
Leren en professionaliseren is verder kijken. Op deze pagina vindt u een overzicht van internationale websites die voor lerarenopleiders en leraren in natuur(wetenschap) en techniek interessant kunnen zijn.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Basisonderwijs // Lang Relationele en seksuele vorming van basisschoolleerlingen op de PABO’s
De laatste jaren is er in de politiek, de maatschappij en op basisscholen een toenemende belangstelling voor seksuele gezondheid. Basisscholen bereiden kinderen voor op het participeren in de samenleving en zijn verantwoordelijk voor het welbevinden van kinderen op het terrein van de ontwikkeling van de seksualiteit van kinderen. De vraag is wat Pabo’s, die leerkrachten…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Basisonderwijs // Middelbaar beroepsonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang FI Scientific Library
Dit is de publicatiereeks van het Freudenthal Instituut (en FI-groep), Universiteit Utrecht. Het betreft voornamelijk dissertaties. Vanaf 1990. Schoegje, T. (2024). Task-based search for municipal knowledge workers. Designing and implementing specialised search functionality (PDF). Utrecht University, Utrecht. (FI Scientific Library 123). De Waard, E. F. (2024). Into the cycle of sustainability. Fostering students’ life cycle…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang 16 mei 2012 ECENT conferentie: Leergemeenschappen
Op 16 mei 2012 organiseerde ECENT weer een conferentie voor nascholers en opleiders. Dit jaar was het thema Leergemeenschappen. Binnenkort verschijnt hier het verslag van de conferentie.
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Wetenschap/Techniek (PO) // Basisonderwijs // Lang Wereldoriënterende vakken op de kaart
Wereldoriënterende vakken in het basisonderwijs zijn van belang voor basisschoolleerlingen en de Nederlandse samenleving. Maar in het huidige beleid van het ministerie van OCW ligt de prioriteit bij taal en rekenen. Gevolgen: basisscholen besteden minder tijd aan wereldoriënterende vakken en de leerling-resultaten zijn gemiddeld niet voldoende. Daarom heeft Prof. dr. Kerst Boersma (mede namens verscheidene…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Toetsing & feedback beïnvloeden onderwijsrendement
Op dinsdag 14 februari 2012 organiseerde de Faculteit Bètawetenschappen (UU) de facultaire onderwijsmiddag ‘Toetsen in het onderwijs’. Jan van Tartwijk verzorgde de openingslezing: ‘De impact van toetsen in het onderwijs en hoe daar gebruik van te maken’. Dit webartikel geeft een samenvatting van deze openingslezing + aanvullende bronnen over dit onderwerp.
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Onderwijs over ioniserende straling
Onderwijs moet leerlingen niet alleen voorbereiden op een vervolgstudie, maar ook op het deelnemen aan de samenleving van de 21ste eeuw. Daarom moeten leerlingen niet alleen inhoudelijke kennis hebben van ioniserende straling, maar ook van de risico’s. Maar aan welke voorwaarden moet een VO natuurkundeles over straling voldoen, als je wil dat leerlingen risico’s van…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Concept-context onderwijs: benodigde docentcompetenties ontwikkelen
Bij de vakken natuurkunde, scheikunde, biologie en NLT worden in 2013 nieuwe curricula ingevoerd. Deze zijn gebaseerd op de concept-context (CoCo) benadering. Het geven van CoCo lessen vereist een nadruk op andere docentcompetenties dan bij reguliere lessen. Daarom heeft Lesley de Putter in haar promotieonderzoek onderzocht welke docentcompetenties belangrijk zijn voor goed CoCo onderwijs. Ook…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Songs for teaching
Je hoort ze steeds vaker: liedjes in het bètaonderwijs. Bijvoorbeeld de Photosynthesis Song. Leuk om een les mee te introduceren. Een andere mogelijkheid is leerlingen zelf liedjes te laten schrijven, bijvoorbeeld als verwerkingsopdracht. Alleen leuk, of zit er didactisch meer achter? Dit artikel gaat in op didactiek, effectiviteit, ervaringen en voorbeelden van het gebruik van…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Vaardigheden maken kinderen tot zelfstandige onderzoekers
Verslag van de werkgroep “Putting Science Enquiry at the Heart of Learning” tijdens een eendaagse ASE Londen Conferentie. Hoe zorg je dat basisschoolleerlingen zelfstandige en kritische onderzoekers worden? Je leert de leerlingen onderzoeksvaardigheden, waardoor ze al onderzoekend, weten aan welke voorwaarden hun werk moet voldoen. Kate Roberts schreef een boek over de methode die ze…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Kinderen doen ‘eerlijk’ onderzoek
Verslag van de werkgroep “Putting Science Enquiry at the Heart of Learning” tijdens een eendaagse ASE Londen Conferentie. Bij onderzoek denken we direct aan professoren en wetenschappers. Toch ligt het ook dicht bij de manier waarin kinderen de wereld ontdekken. Er zijn manieren om interesse voor onderzoek bij kinderen te ontwikkelen. Dit artikel geeft aan…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Een gastspreker in de klas
Wat is de meerwaarde van een gastspreker? Wat zijn valkuilen? Wat voor voorbereiding is er nodig? In dit webartikel worden deze vragen behandeld vanuit het perspectief van een docent en een opleider. Een gastspreker kan meerwaarde hebben, maar een goede voorbereiding is dan vereist. Verbinding met de gastles in de lessen voorafgaand en na afloop…
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Kwantummechanica in het voortgezet onderwijs
In het nieuwe examenprogramma voor vwo is een nieuw onderwerp het kennismaken met de kwantummechanica, dat ook nog in het centraal examen wordt getoetst.Omdat het onderwerp nieuw is, is er nog niet veel bekend over hoe je leerlingen van het v.o. het beste met de kwantummechanica laat kennismaken. Begin jaren ’80 heeft P.L. Lijnse een…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang ECENT conferentie 15 mei 2013: Digitale didactiek
Een digibord ophangen is geen garantie op succes. Hoe kun je zinvol gebruik maken van digitale hulpmiddelen in de onderwijspraktijk? Op 15 mei 2013 wordt in de jaarlijkse ECENT conferentie ingegaan op deze vraag, met het thema: ‘Digitale didactiek: ICT gebruik in de bèta-lerarenopleiding’. Wouter van Joolingen (ELAN, UTwente) verzorgt de openingslezing ‘Actief ICT-gebruik in…
Natuurkunde // Scheikunde // Techniek (VO) // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Leren probleemoplossen met hints
In het Nederlandse onderwijs wordt veel aandacht besteed aan het opbouwen van kennis en het leren toepassen daarvan in procedures. Voor het combineren van kennis en verschillende procedures in het oplossen van complexe problemen is veel minder aandacht. Het examen bevat wel opgaven waarbij probleemoplossen nodig is, daarom is het belangrijk om leerlingen hiervoor handvatten…
Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Ontwerpers in het Onderwijs
In het project ‘Ontwerpers in het Onderwijs’ dat door ECENT wordt ondersteund, vergroten de Technische Universiteiten de mogelijkheden voor ontwerpers om in het voortgezet onderwijs aan de slag te gaan. In dit webartikel leest u meer over de stand van zaken van dit project. Ontwerpen heeft een vaste plek in het onderwijs verworven (Frederik &…
ANW // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Lang Bewegingen modelleren
Leerlingen in het voortgezet onderwijs ervaren wis- en natuurkunde vaak als strikt gescheiden disciplines. De relatie tussen de wiskunde voor het beschrijven van verandering en de bewegingsleer in natuurkunde blijft in de praktijk onderbelicht. Dit onderzoek laat zien hoe deze onderwerpen op een samenhangende manier kunnen worden ontwikkeld. Inzicht in snelheid en afgelegde weg via…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Lang Modelleren
Modelleren is iets wat we in STEM eigenlijk continu doen. Model is dan ook een breed begrip. Een maquette van een huis is een model, net als een skelet in een lokaal. Een theorie over materialen en deeltjes is net zo goed een model, een vereenvoudigde beschrijving van de werkelijkheid. In STEM is het gebruikelijk…
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Lang Natuurwetenschappelijk modelleren in het vo
In het voortgezet onderwijs komt het modelleerproces (het in een model zetten van een verschijnsel) nauwelijks aan bod. In een maatschappij waarin iedereen te maken heeft met uitkomsten van modellen, is het vreemd dat hier weinig aandacht voor is. Daarom heeft Bart Ormel in zijn proefschrift onderzoek gedaan naar uitgangspunten voor goed modelleeronderwijs. Het is…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Lang ELO als administratief medium bij opdrachten
In een elektronische leeromgeving (ELO) kun je buiten de les contact hebben met leerlingen. Bijvoorbeeld over de voortgang van een praktische opdracht, een experimenteel onderzoek, een ontwerpopdracht of een profielwerkstuk. Zo schep je in de les meer rust en ruimte voor vakinhoud. Inhoud in de les, administreren en controleren erbuiten Het begeleiden van praktische opdrachten…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Lang Werken met applets
Hieronder enkele praktische vragen en antwoorden over werken met applets. Hoe ga je om met de vereenvoudigingen in de applet? Verschijnselen en begrippen kunnen op veel manieren worden weergegeven en in de natuurwetenschappen beschrijven we dat schematisch en met symbolen. Bij applets is dat niet anders. Toch is het wel verstandig om bijvoorbeeld te vermelden…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Lang Applets voor beter begrip
Niets haalt het bij een ‘live’ demonstratie van een verschijnsel. Toch blijkt dat leerlingen zich door het ontbreken van ‘afleiders’ bij applets meer op de kern van de zaak concentreren en zo soms meer leren. In dit artikel meer over applets, hun voor- en nadelen en waar je ze kunt vinden. Waarom applets Met een…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Onderbouw h/v // Lang Probleemstellend onderwijs over milieu
Leren en onderwijzen van besluitvorming over milieuvraagstukken Sluit aan bij project NME-VO. Onderwerp Het proefschrift beschrijft een ontwikkelingsonderzoek naar het leren en onderwijzen van besluitvorming over milieuvraagstukken. Het proefschrift bouwt voort op eerder onderzoek naar een probleemstellende benadering (Klaassen, 1995; Lijnse,1995; Vollebregt et al, 1999), en hanteert dus dezelfde uitgangspunten over het omgaan met denkbeelden…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Beweegredeneren: een werkvorm bij dilemma’s in de klas
Hersenonderzoek laat zien dat mensen complexe besluiten meestal op basis van emotionele of intuïtieve overwegingen nemen. Wie leerlingen wil voorbereiden op de complexiteit van besluitvorming in dilemma’s zoals genetisch testen, en deze aspecten mee wil nemen, kan de werkvorm beweegredeneren toepassen. Beweegredeneren maakt leerlingen bewust van hun emotie, intuïtie en verstand bij het afwegen van…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Lang Boek: Ruim en evenwichtig, oordeelsvorming in de biologieles
Mag alles wat kan? Moet alles wat kan? Hoe laat je leerlingen nadenken en discussiëren over zulke vragen? Frans Olofsen, Agnes Legierse en Rob Boschhuizen schreven hierover een boek: ‘Ruim en evenwichtig, oordeelsvorming in de biologieles’. Een boek speciaal voor biologiedocenten in de tweede fase, maar ook bruikbaar voor andere bètavakken. Een kijkje in de biologieles van…
ANW // Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Intuïtie als basis voor moreel redeneren
Dit artikel gaat over de rol van intuïtie en emotie bij redeneren over (genetische) dilemma’s, en hoe deze informatie gebruikt kan worden om de oordeelsvorming van leerlingen te optimaliseren. De kennis en toepassingen op het gebied van genetica nemen toe. Daardoor wordt het steeds belangrijker dat leerlingen keuzes kunnen maken in genetische dilemma’s. Bijvoorbeeld of ze…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Bruikbaar digitaal leermateriaal en de digi-generatie
Dit webartikel geeft toegang tot twee onderzoeken die zijn gepubliceerd. Het ene heeft als focus de leermiddelenkeuze van de docent, het andere de (leerling-)gebruikers. Deze webpagina sluit af met verwijzingen naar essays over digitale leermiddelen. Over de diversiteit in mening en houding bij het bepalen van (digitaal) leermiddelenbeleid Binnen het Programma Leermiddelenbeleid hebben veel scholen dit jaar…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang 12 mei 2011 ECENT-conferentie: Hersenwerk in onderwijs
Op 12 mei 2011 organiseerde ECENT weer een conferentie voor nascholers en opleiders. Dit jaar was de titel: Hersenwerk in onderwijs. Hieronder kunt u nog de aankondigingen met de inhoud van de openingslezing en de werkgroepen nalezen. Openingslezing: Hersenwerk in onderwijs Door: prof. Hilleke Hulshoff Pol, hoogleraar neurowetenschappen (UMCU) In deze lezing zal Hulshoff Pol laten…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Kennisnet Onderzoeksconferentie 2013: Wat werkt met ICT in het onderwijs
Op woensdag 24 april was de jaarlijkse onderzoeksconferentie van Kennisnet over wat werkt met ICT. Het thema was ‘De wisselwerking tussen onderzoek en praktijk’. Het programma bestond uit een openingslezing over coöperatief leren met behulp van ICT, gevolgd door 15 pitches over onderzoek naar ICT en het nut daarvan voor het onderwijs. In dit webartikel…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Lang De rol van websites in professionaliseringsactiviteiten van bèta-lerarenopleiders
Internet speelt een steeds grotere rol in het dagelijks leven. Websites inzetten voor de professionele ontwikkeling van lerarenopleiders lijkt een logisch gevolg. Maar is internet wel een geschikt medium voor de professionalisering van lerarenopleiders? En maken lerarenopleiders gebruik van websites voor hun professionele ontwikkeling? Dit onderzochten Overbeek et al.. Lees hierover in het onderstaande TDβ-artikel. Download: Overbeek…
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Een examenprogramma voor Onderzoek en Ontwerpen
Voor het vak Onderzoek en Ontwerpen (O&O) is een examenprogramma opgesteld, zowel voor havo als voor vwo. O&O is het gezichtsbepalende vak van een nieuw schoolprofiel: het technasium. Op de technasia is O&O zowel in de onderbouw als in de bovenbouw havo en vwo een verplicht vak. In de bovenbouw is O&O een verplicht profielkeuzevak…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Hoe ontwerp je ‘duurzame’ lessen?
Wil jij ook gehoor geven aan de roep om aandacht voor duurzame ontwikkeling? Weet je niet goed hoe te beginnen? Dit artikel vertelt ervaringen. Zo voorkom je valkuilen en krijg je een richtlijn voor het ontwerpen van je lessen. Valkuilen in het ontwerpen van onderwijs voor duurzaamheid Ondanks de nobelheid van deze oproepen, zijn er…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Lang Het puberbrein
Hoogleraar neuropsychologie en psychobiologie Jelle Jolles beschrijft de ontwikkeling van het puberbrein en komt tot de conclusie dat een belangrijke ontwikkeling nog moet worden doorgemaakt als pubers 16 jaar zijn. In deze ontwikkeling speelt de omgeving een cruciale rol. Ouders en docenten zijn een substantieel onderdeel van die omgeving. Van het tiende tot het tweeëntwintigste…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Conferentie: Environment and Health in Science
Van 18 tot 21 augustus 2010 organiseerde het Institut für Gymnasial- und Berufspädagogik van de Universität Zürich (Zwitserland) de internationale conferentie “Environment and Health in Science”. Onderwerpen Environment and Health in Science Education (Regula Kyburz-Graber) Health Literacy – a Link Between Health Education and Science Education (Albert Zeyer) Science, Environment and Health Education: Towards a…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Lang Wetenschapsknooppunt Utrecht
Hoe kunnen we kinderen van 6 tot 12 jaar helpen hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen? Hoe kunnen we ze aanzetten tot experimenterend en onderzoekend leren? Met deze vraag gaan Wetenschapsknooppunten van start, als schakels tussen basisonderwijs en wetenschap. In 2009 ging de eerste van start in Nijmegen. In 2010 werd het Wetenschapsknooppunt Utrecht…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Informeel netwerk Bètaonderwijs regio Utrecht
Werk je als docent in het bètaonderwijs? Of heb je op een andere manier in je werk veel te maken met het onderwijs in de bètavakken, bijvoorbeeld als uitgever, lerarenopleider of vakdidactisch onderzoeker? Dan ben je van harte welkom bij het informeel netwerk Bètaonderwijs regio Utrecht. Hier ontmoet je virtueel of ‘live’ collega’s uit de…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Genderverschillen in lerarenopleidingen
Nederlandse meisjes kiezen minder vaak voor een bèta/techniek-studie dan meisjes uit andere EU-landen, terwijl ze juist gemiddeld meer talent hiervoor hebben. Ook kiezen Nederlandse meisjes minder vaak voor bèta/techniek-studies dan Nederlandse jongens, terwijl jongens en meisjes er ongeveer evenveel talent voor hebben. Hoe komt dat en wat kun je daaraan doen? Deze vragen stonden centraal…
Natuurkunde // Basisonderwijs // Lang Uitdagende wateronderzoeken voor kinderen als voorbeeld van onderzoekend leren
In het artikel ‘Children and water’ beschrijft Jos Elsgeest een aantal zeer praktische onderzoeken die kinderen met water kunnen doen. Uitdagend, spannend, inspirerend. Je hebt er verder niet zoveel voor nodig. Uiteraard water en verder huis, tuin en keuken spullen. En met al die materialen blijkt dat het experimenteren met water haast lijkt op toveren….
Natuur // Natuurkunde // Scheikunde // Techniek (VO) // Basisonderwijs // Onderbouw h/v // Lang Science-onderwijs vanuit een perspectief op gender-, taal- en etnische verschillen
In opdracht van vtb-pro zijn 2 literatuurstudies uitgevoerd naar de noodzaak van professionalisering van leraren primair onderwijs in wetenschap en techniek vanuit een diversiteitsperspectief. De belangrijkste onderzoeksvraag voor deze studies was: Welke knelpunten en aanknopingspunten voor verbreding zijn op te maken uit de onderzoeksliteratuur aangaande de gender-, talige en etnische verschillen in wetenschap en techniekonderwijs op de basisschool? Genderverschillen Onderwijs…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Kernreflectie voor het aanleren van vakdidactische competenties
Lerarenopleiders die vakdidactiek onderwijzen doen er goed aan om zich niet alleen te richten op vakdidactische kennis en vaardigheden. De (beroeps)identiteit van de docent in opleiding en daarmee samenhangende overtuigingen ten aanzien van leren en het schoolvak, spelen een belangrijke rol bij de vakdidactische ontwikkeling van docenten. Een biologiedocent kan bijvoorbeeld worden gedreven door de motivatie om via…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Techniek (VO) // Voortgezet onderwijs // Kort Kennisbasis natuurwetenschappen en technologie
Deze kennisbasis (voor de onderbouw vo) is een voorbeelduitwerking van de kerndoelen, die laat zien wat de kenmerkende bijdrage van elk vak kan zijn, maar ook hoe die vakken met elkaar samenhangen. De uitwerking bouwt voort op onderzoek en onderwijsprojecten in binnen- en buitenland, en is bedoeld om leraren, auteurs en andere geïnteresseerden handvatten te bieden voor verder ontwikkelwerk.
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Videotoepassingen voor vakdidactisch onderwijs
Video is een medium dat in lerarenopleidingen steeds vaker wordt ingezet voor vakdidactisch onderwijs, naast video’s over vakinhouden. Dit artikel geeft een overzicht van de wijzen waarop opleiders PO, VO en MBO video voor het onderwijzen van didactiek kunnen gebruiken: Van registreren en reflecteren tot het bieden van contexten en ‘best practices’. Bron is het…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Enriched skeleton concept mapping met scripts bevordert betekenisvol leren
Een zorgpunt in het onderwijs is dat studenten teveel reproducerend leren, en te weinig betekenisvol. Hoe kun je onderwijs zodanig vormgeven dat studenten betekenisvol gaan leren? Zowel concept mapping als samenwerkend leren kan studenten aanzetten tot betekenisvol leren. Ton Marée combineerde deze twee methoden daarom tot enriched skeleton concept mapping met ingebouwde scripts. Uit het…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Scheikunde // Techniek (VO) // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Concept cartoons
In 1991 hebben Brenda Keogh en Stuart Naylor de eerste concept cartoons ontwikkeld. Sindsdien is hier veel onderzoek naar gedaan en zijn er vele concept cartoons ontwikkeld. Concept cartoons, ook wel praatplaten of discussieposters genoemd, kunnen voor allerlei doeleinden worden ingezet. Bijvoorbeeld om misconcepten te herkennen en aan te pakken, maar ook als start voor onderzoekend…
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Middelbaar beroepsonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort International Centre for STEM Education (ICSE)
Dit centrum voor de (didactiek in de) bètavakken is gehuisvest in Freiburg (Duitsland) en is in feite een netwerk van Europese partners. De centrale doelstelling is het bijeenbrengen van onderzoekers en beleidsmakers op het gebied van van de bètavakken (po, vo, mbo). Concreet wordt samengewerkt door middel van: project-aanvragen nieuwsbrief conferenties (o.a. Educating the Educators)…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Kennisbasis natuurwetenschappen en technologie, onderbouw VO
In opdracht van het ministerie van OCW heeft SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling, de Kennisbasis natuurwetenschappen en technologie voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs ontwikkeld. Het betreft een richtinggevend leerplankader waarin de kerndoelen voor de vakken natuurkunde, scheikunde, biologie, fysische geografie en techniek semi-gedetailleerd zijn uitgewerkt. De gedachte achter de kennisbasis is dat een zekere…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Van ontwerptekeningen in de praktijk naar inzicht in bètaconcepten
Ontwerpen, of nauwkeuriger: het proces van ontwerpers, kan leerlingen op een natuurlijke manier inzicht geven in bètaconcepten. Martijn van Schaik onderzocht op het vmbo hoe tekeningen en modellen in een ontwerp- en bouwproces kunnen leiden tot begrip van wis- en natuurkundige concepten. Tekeningen hebben in het onderwijs vaak alleen een representatieve functie in enge zin:…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Lang PLON
In de periode 1980-1986 heeft PLON (Project Leerpakket Ontwikkeling Natuurkunde) enkele uitgaven gemaakt met lesmateriaal en lerarenhandleidingen.
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Het kiezen van een methode
SLO heeft methodekeuze checklists ontwikkeld ter ondersteuning van docenten of secties die een keuze willen maken uit leermiddelen, zoals een lesboek of website. De checklists bestaan uit een lijst aandachtspunten waaraan je zelf een gewicht kunt toekennen. Uiteindelijk rolt er een rapportcijfer voor de methode uit. Er zijn checklists voor biologie, natuurkunde en scheikunde. Deze vindt u in dit…
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Ruimtevaart in de klas: een bron voor lesinspiratie
Ruimtevaart en sterrenkunde zijn fascinerende onderwerpen die veel leerlingen boeien en bezighouden. Tevens zijn veel onderwerpen uit het W&T-curriculum hieraan te koppelen. Dat maakt ruimtevaart geschikt als context voor aansprekende lessen. Ruimtevaartindeklas.nl biedt een schat aan inspirerende en uitdagende lessen voor de hele basisschool en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. De lessen zijn vrij beschikbaar en vrijwel allemaal…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Effectieve multimedia voor natuurwetenschappelijk onderwijs
Wat zijn kenmerken van effectieve multimediatoepassingen voor natuurwetenschappelijk onderwijs? Dat heeft Derek Muller onderzocht in zijn promotieonderzoek. Hieruit blijkt dat effectieve multimediatoepassingen expliciet misconcepten behandelen. Traditionele lecture-style presentaties waarin dit ontbreekt zijn ineffectief en zelfs schadelijk gebleken voor de opbouw van juiste kennis. Fast and frugal heuristics (vuistregels) Effectieve multimediatoepassingen behandelen expliciet alternatieve denkbeelden (misconcepten) In onderstaande video zet Muller…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang PARRISE-project
Promoting Attainment of Responsible Research and Innovation in Science Education Europees project Socio-Scientific Inquiry-Based Learning: connecting formal and informal science education with society (december 2017) Verwijzingen www.parrise.eu Socio-Scientific Inquiry Based Learning (SSIBL), beschrijving van deze benadering Science & Society in Education (Special Issue of the School Science Review)
ANW // Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Kort Terugblik op Ecent/ELWIeR conferentie 2017
Op 19 mei kwamen ongeveer 120 lerarenopleiders bij elkaar in Utrecht voor de jaarlijkse conferentie voor pabo, tweede- en eerstegraads lerarenopleiders. Het thema was: ‘Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding’. De conferentie startte met een openingslezing over de Leidse Tyrannosaurus Rex door Yuri Matteman, hoofd afdeling educatie van Naturalis. Dit werd direct…
