Natuurkunde
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Techniek (VO) // Voortgezet onderwijs // Kort Kennisbasis natuurwetenschappen en technologie
Deze kennisbasis (voor de onderbouw vo) is een voorbeelduitwerking van de kerndoelen, die laat zien wat de kenmerkende bijdrage van elk vak kan zijn, maar ook hoe die vakken met elkaar samenhangen. De uitwerking bouwt voort op onderzoek en onderwijsprojecten in binnen- en buitenland, en is bedoeld om leraren, auteurs en andere geïnteresseerden handvatten te bieden voor verder ontwikkelwerk.
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Videotoepassingen voor vakdidactisch onderwijs
Video is een medium dat in lerarenopleidingen steeds vaker wordt ingezet voor vakdidactisch onderwijs, naast video’s over vakinhouden. Dit artikel geeft een overzicht van de wijzen waarop opleiders PO, VO en MBO video voor het onderwijzen van didactiek kunnen gebruiken: Van registreren en reflecteren tot het bieden van contexten en ‘best practices’. Bron is het…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Enriched skeleton concept mapping met scripts bevordert betekenisvol leren
Een zorgpunt in het onderwijs is dat studenten teveel reproducerend leren, en te weinig betekenisvol. Hoe kun je onderwijs zodanig vormgeven dat studenten betekenisvol gaan leren? Zowel concept mapping als samenwerkend leren kan studenten aanzetten tot betekenisvol leren. Ton Marée combineerde deze twee methoden daarom tot enriched skeleton concept mapping met ingebouwde scripts. Uit het…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Scheikunde // Techniek (VO) // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Concept cartoons
In 1991 hebben Brenda Keogh en Stuart Naylor de eerste concept cartoons ontwikkeld. Sindsdien is hier veel onderzoek naar gedaan en zijn er vele concept cartoons ontwikkeld. Concept cartoons, ook wel praatplaten of discussieposters genoemd, kunnen voor allerlei doeleinden worden ingezet. Bijvoorbeeld om misconcepten te herkennen en aan te pakken, maar ook als start voor onderzoekend…
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Middelbaar beroepsonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort International Centre for STEM Education (ICSE)
Dit centrum voor de (didactiek in de) bètavakken is gehuisvest in Freiburg (Duitsland) en is in feite een netwerk van Europese partners. De centrale doelstelling is het bijeenbrengen van onderzoekers en beleidsmakers op het gebied van van de bètavakken (po, vo, mbo). Concreet wordt samengewerkt door middel van: project-aanvragen nieuwsbrief conferenties (o.a. Educating the Educators)…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Kennisbasis natuurwetenschappen en technologie, onderbouw VO
In opdracht van het ministerie van OCW heeft SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling, de Kennisbasis natuurwetenschappen en technologie voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs ontwikkeld. Het betreft een richtinggevend leerplankader waarin de kerndoelen voor de vakken natuurkunde, scheikunde, biologie, fysische geografie en techniek semi-gedetailleerd zijn uitgewerkt. De gedachte achter de kennisbasis is dat een zekere…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Van ontwerptekeningen in de praktijk naar inzicht in bètaconcepten
Ontwerpen, of nauwkeuriger: het proces van ontwerpers, kan leerlingen op een natuurlijke manier inzicht geven in bètaconcepten. Martijn van Schaik onderzocht op het vmbo hoe tekeningen en modellen in een ontwerp- en bouwproces kunnen leiden tot begrip van wis- en natuurkundige concepten. Tekeningen hebben in het onderwijs vaak alleen een representatieve functie in enge zin:…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Lang PLON
In de periode 1980-1986 heeft PLON (Project Leerpakket Ontwikkeling Natuurkunde) enkele uitgaven gemaakt met lesmateriaal en lerarenhandleidingen.
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Het kiezen van een methode
SLO heeft methodekeuze checklists ontwikkeld ter ondersteuning van docenten of secties die een keuze willen maken uit leermiddelen, zoals een lesboek of website. De checklists bestaan uit een lijst aandachtspunten waaraan je zelf een gewicht kunt toekennen. Uiteindelijk rolt er een rapportcijfer voor de methode uit. Er zijn checklists voor biologie, natuurkunde en scheikunde. Deze vindt u in dit…
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Ruimtevaart in de klas: een bron voor lesinspiratie
Ruimtevaart en sterrenkunde zijn fascinerende onderwerpen die veel leerlingen boeien en bezighouden. Tevens zijn veel onderwerpen uit het W&T-curriculum hieraan te koppelen. Dat maakt ruimtevaart geschikt als context voor aansprekende lessen. Ruimtevaartindeklas.nl biedt een schat aan inspirerende en uitdagende lessen voor de hele basisschool en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. De lessen zijn vrij beschikbaar en vrijwel allemaal…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Effectieve multimedia voor natuurwetenschappelijk onderwijs
Wat zijn kenmerken van effectieve multimediatoepassingen voor natuurwetenschappelijk onderwijs? Dat heeft Derek Muller onderzocht in zijn promotieonderzoek. Hieruit blijkt dat effectieve multimediatoepassingen expliciet misconcepten behandelen. Traditionele lecture-style presentaties waarin dit ontbreekt zijn ineffectief en zelfs schadelijk gebleken voor de opbouw van juiste kennis. Fast and frugal heuristics (vuistregels) Effectieve multimediatoepassingen behandelen expliciet alternatieve denkbeelden (misconcepten) In onderstaande video zet Muller…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang PARRISE-project
Promoting Attainment of Responsible Research and Innovation in Science Education Europees project Socio-Scientific Inquiry-Based Learning: connecting formal and informal science education with society (december 2017) Verwijzingen www.parrise.eu Socio-Scientific Inquiry Based Learning (SSIBL), beschrijving van deze benadering Science & Society in Education (Special Issue of the School Science Review)
ANW // Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Kort Terugblik op Ecent/ELWIeR conferentie 2017
Op 19 mei kwamen ongeveer 120 lerarenopleiders bij elkaar in Utrecht voor de jaarlijkse conferentie voor pabo, tweede- en eerstegraads lerarenopleiders. Het thema was: ‘Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding’. De conferentie startte met een openingslezing over de Leidse Tyrannosaurus Rex door Yuri Matteman, hoofd afdeling educatie van Naturalis. Dit werd direct…
Natuurkunde // Scheikunde // Onderbouw h/v // Lang Differentiatie Binnen Klassenverband – Natuurwetenschappen
Op deze pagina vindt u alle DBKna-uitgaven, downloadbaar als pdf.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang De natuurwetenschappelijke methode als een basis voor leren?
De leerling is tijdens zijn opleiding continu nieuwe kennis aan het ontdekken of bestaande kennis aan het herzien, net als een wetenschapper. De denk- en werkwijze die een wetenschapper gebruikt, kan een leerling gebruiken om zelf kennis eigen te maken. Om deze methode te gebruiken moet een leerling beschikken over onderzoeksvaardigheden: van problemen onderkennen tot…
Natuurkunde // Wiskunde // Lang Afstemming wiskunde-natuurkunde Tweede Fase
Dat de vernieuwingscommissies van natuurkunde (2005-2010) en wiskunde (2005-2012) in verschillende perioden werkten, maakte dat kansen op betere afstemming tussen wiskunde en natuurkunde bleven liggen. In aansluiting op de werkgroep Afstemming wiskunde-natuurkunde (2007), heeft de SLO in een werkgroep Afstemming wiskunde-natuurkunde Tweede Fase (2013-2015) onderzocht op welke manier beide vakken verder op elkaar zijn af te stemmen….
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang De geschiedenis van wetenschappelijke geletterdheid in het onderwijs
Al sinds de introductie van de term ‘wetenschappelijke geletterdheid’ in de jaren ‘50, is er onduidelijkheid en onenigheid over de betekenis ervan. Dit artikel geeft achtergrondinformatie over wetenschappelijke geletterdheid, aan de hand van verschillende definities/invullingen die er in de 20e eeuw aan gegeven zijn, en de betekenis hiervan voor het onderwijs. De inhoud van dit artikel…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Tipping Point Ahead: over kantelpunten in het klimaat
Tipping Point Ahead is een interactief project voor middelbare scholieren, op initiatief van het Netherlands Earth System Science Centre (NESSC). Onderzoekers binnen NESSC willen klimaatverandering beter begrijpen en betrouwbare voorspellingen doen over het klimaat van de toekomst. Maar hoe pak je dat onderzoek aan?
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Universitaire cursus geofysica
In de periode 22 april – 1 juli 2016 wordt in het kader van het universitaire bijscholingsprogramma (natk4all) een cursus gegeven over het keuzeonderwerp “Geofysica”. Deze Natk4all cursus voor natuurkundedocenten wordt op vijf vrijdagmiddagen (en één middag tentamen) verzorgd door collega’s van de Universiteit Utrecht op een locatie vlakbij Utrecht CS. Het uitgangspunt van de…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Lost in Choices? Conferentie Gender & STEM in het hoger onderwijs
Hoe is het met de kansen en ambities van vrouwelijke studenten in Nederland in het STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) domein? Hoewel nog met mondjesmaat, neemt het aantal vrouwelijke studenten dat aan een STEM opleiding begint toe. Toch lijken deze vrouwen in praktijk vaak niet zeker van hun keuze. De kans dat we hen bij…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Opbrengsten van de ECENT/ELWIeR conferentie 2016: Bèta in samenhang in 2032
Woensdag 18 mei 2016 bezochten bijna 150 deelnemers de eerste gezamenlijke conferentie voor lerarenopleiders van ECENT en ELWIeR. De openingslezing van Marc de Vries (TU Delft) over de overlap tussen de verschillende componenten van STEM gaf een prachtige introductie voor de eerste werkgroepronde. In deze ronde is extra aandacht besteed aan de samenhang tussen de verschillende disciplines; uniek voor…
Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Bovenbouw h/v // Lang Ruimte-experts leggen link tussen curriculum en beroepspraktijk
Expert, wetenschappers, onderzoekers en technici uit de praktijk kunnen een inspirerende rol spelen binnen het beta- en techniekonderwijs. Helaas is het niet altijd mogelijk om ze in de klas uit te nodigen. In de videoserie ”De ruimte-experts” gaat klokhuispresentator Maurice Lede daarom op bezoek bij professionals uit de wereld van de ruimtevaart en sterrenkunde. Met behulp van experimenten geven…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Taal // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Tijdschrift voor Didactiek der β-wetenschappen
Het Tijdschrift voor Didactiek der bètawetenschappen was een wetenschappelijke tijdschrift over de didactiek van wiskunde en natuurwetenschappen van 1983 tot 2013. Op deze pagina vindt u alle publicaties (pdf)
Natuurkunde // Voortgezet onderwijs // Lang Concept-context kritisch benaderd voor natuurkunde
De bètavernieuwingscommissies hebben hun rapporten het licht doen zien. Daarin komen twee zaken steeds naar voren: er moet meer samenhang komen en de concept-contextbenadering dient te worden toegepast. Het moet dus anders, en zo hoort het ook bij vernieuwing! Maar wat is toch die concept-contextbenadering?
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Een artikel schrijven voor ELWIeR / Ecent
De artikelen op deze website zijn primair gericht op lerarenopleiders in de STEM-hoek (rekenen-wiskunde, science, techniek). De redactie vindt het leuk als docenten (experts, onderzoekers) zelf het initiatief kunnen nemen een artikel te schrijven. In dit artikel enkele aanwijzingen
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Voortgezet onderwijs // Lang Workshop teamteaching
Tijdens de studieconferentie Bèta-Vakvernieuwing en de lerarenopleidingen op 5 juni 2009 hield Hannah Wielenga een workshop over team teaching.Docenten in het VO opereren steeds vaker in teamverband, bij het ontwikkelen en evalueren van hun onderwijs, maar ook bij de uitvoering. Kernteams begeleiden groepen leerlingen bij het werken aan prestaties op het VMBO. Multidisciplinaire NLT teams geven soms aan meer klassen tegelijk les. En er zijn tal van incidentele vakoverstijgende projecten.
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Lectoraten didactiek rekenen/wiskunde en natuurwetenschappen
Welke lectoraten op het gebied van de bètadidactiek zijn er? Waar houden zij zich mee bezig? Een overzicht
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Lang Opbrengsten van de ECENT conferentie 2012: Leergemeenschappen
Op 16 mei 2012 organiseerde ECENT weer een conferentie voor nascholers en opleiders. Dit jaar was het thema Leergemeenschappen. Hieronder vindt u een weblecture van de openingslezing en verslagjes en presentaties van de werkgroepen. In de NVOX is een artikel gepubliceerd over de ECENT conferentie 2012: “Leergemeenschappen in actie bij ECENT: Over samenwerking tussen opleiders, docenten en lio’s natuurwetenschappen en techniek”
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Lang Opbrengsten van de ECENT conferentie 2013: Digitale didactiek
Op 15 mei 2013 vond de jaarlijkse ECENT conferentie plaats. Dit jaar was het thema ‘Digitale didactiek: ICT gebruik in de bèta-lerarenopleiding’. Hieronder vindt u verslagen van de openingslezing en werkgroepen. Tevens zijn de bijbehorende presentaties, een film van de openingslezing en foto’s van de dag te vinden. In de NVOX is een artikel gepubliceerd over de ECENT conferentie 2013: “Digitale didactiek: hoe zet je ICT effectief in? Enkele good practices voor de bètavakken”.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Lang Opbrengsten van de ECENT conferentie 2014: Het Bèta-mozaïek
Op 21 mei 2014 vond de jaarlijkse ECENT conferentie plaats. Dit jaar was het thema ‘Het Bèta-mozaïek: Samenhang in de vakken’. Hieronder vindt u verslagen van de openingslezing en werkgroepen. Tevens zijn de bijbehorende presentaties, een film van de openingslezing en foto’s van de dag te vinden.
In de NVOX is een artikel gepubliceerd over de ECENT conferentie 2014: “Het bèta-mozaïek: Samenhang tussen de vakken”.
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Lang Opbrengsten van de Ecent/ELWIeR Conferentie 2017: Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding
De opbrengsten van de conferentie van 19 mei 2017
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Opbrengsten van de ECENT conferentie 2015: De leerling als ontwerper
Op 20 mei 2015 vond de jaarlijkse ECENT conferentie plaats. Dit jaar was het thema ‘De leerling als ontwerper’. Hieronder vindt u verslagen van de openingslezing en werkgroepen. Tevens zijn de bijbehorende presentaties, een film van de openingslezing en foto’s van de dag te vinden.
In de NVOX is een artikel gepubliceerd over de ECENT conferentie 2015: “De leerling als ontwerper”.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Kort ECENT/ELWIeR conferentie 19 mei 2017: Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding
Op vrijdag 19 mei 2017 wordt de ECENT/ELWIeR conferentie gehouden. Het thema van dit jaar is: Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding. De conferentie start met een openingslezing over De Leidse Tyrannosaurus Rex door Yuri Matteman, hoofd afdeling educatie van Naturalis. Dit wordt direct vervolgd in een ontwerp-sessie rondom deze zelfde Trix. In…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Internationale projecten STEM
Leren en professionaliseren is verder kijken. Op deze pagina vindt u een overzicht van internationale websites die voor lerarenopleiders en leraren in natuur(wetenschap) en techniek interessant kunnen zijn.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Mascil: Onderzoekend leren in beroepscontexten
Leerlingen krijgen op school weinig te zien van het beroepenveld waar de kennis en vaardigheden die ze op school leren van pas komen. Ook gebruiken docenten weinig activerende werkvormen in hun lessen, terwijl uit onderzoeken blijkt dat die aanpak de motivatie voor het leren en de interesse in de bètavakken kan verhogen. Binnen het Europese project Mascil wordt geprobeerd aan beide tekorten wat te doen.
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Lang Professionaliseren bètadocenten
‘Van een lerende vakdocent leer je het meest’ (2008). Onderstaande webartikel geeft enkele punten uit de oratie van Jan van Driel weer. Het start met een kort historisch overzicht van het onderzoek naar de professionalisering van bètadocenten. Daarna wordt het begrip ‘pedagogical content knowledge’ toegelicht. De volledige tekst van de oratie is als download onderaan dit artikel beschikbaar.
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Just in time teaching
Je gaat je les voorbereiden. Welke onderwerpen hebben extra aandacht nodig? Welke zijn goed begrepen? Met behulp van email of een elo kun je voorafgaand aan de les leerlingen vragen laten beantwoorden of de uitvoering van opdrachten op laten sturen. Met die informatie kun je de les dan beter indelen.
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Techniek (VO) // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Kennisgebieden als focus van begeleiding bij onderzoekend leren
Bij het onderzoekend leren stellen leerlingen zelf een onderzoeksvraag op en beantwoorden deze via een eigen onderzoek. Leerkrachten in het primair onderwijs vinden het soms lastig om deze open wijze van leren te begeleiden en kunnen daarbij ondersteuning gebruiken. Het onderzoek van Martina van Uum speelt hier op in. Ze ontwikkelde een pedagogisch-didactisch raamwerk waarmee leerkrachten hun leerlingen kunnen begeleiden tijdens de verschillende fasen van onderzoekend leren, zoals het opzetten en uitvoeren van onderzoek, het concluderen en het presenteren van de uitkomsten. Het raamwerk maakt onderscheid tussen vier kennisgebieden: conceptuele, procedurele en sociale kennis en kennis van wetenschap. Door aandacht te besteden aan deze kennisgebieden kunnen leerkrachten het leerproces van hun leerlingen ondersteunen
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Misconcepten
In een poging de wereld om zich heen te begrijpen, nemen we denkbeelden aan die een logische verklaring geven voor verschijnselen in onze omgeving. Wanneer deze denkbeelden onjuist zijn noemen we ze misconcepten. Ze ontstaan steeds weer bij iedere generatie opgroeiende mensen, onder meer door informele cultuuroverdracht tijdens de opvoeding en contact met leeftijdsgenoten
Natuurkunde // Voortgezet onderwijs // Lang Praktijkonderzoek door natuurkundestudenten over hun eigen schoolpraktijk
Leraren kunnen veel leren over hun leerlingen door de eigen schoolpraktijk te onderzoeken. De instrumenten voor gegevensverzameling die daarvoor nodig zijn, moeten ze dan vaak zelf maken. Het gaat om instrumenten als test, interview, vragenlijst, observatie of toets. Door eerst een voorspelling doen, worden de gevonden resultaten des te interessanter. Meestal is het toch anders dan gedacht.
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang MaSDiV – Omgaan met diversiteit in de bèta-vakken
Er worden docenten onderbouw vo science/wiskunde gezocht die nascholing zouden willen volgen op het gebied van ‘omgaan met verschillen in de bètavakken’. Het project gaan over het (culturele) diversiteit in de STEM lessen (onderbouw vo). Daarbij wordt aandacht besteed aan (na)scholing op het gebied van STEM en (culturele) diversiteit.
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Lang IncluSMe
Erasmus+ project “Intercultural learning in mathematics and science initial teacher education” voor de lerarenopleiding
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang 6 Aspecten van een onderzoekende houding
In alle fasen van het onderwijs is het werken aan een onderzoekende houding belangrijk. Het begint met het voeden van de nieuwsgierigheid van kleuters, maar waar koersen we in het onderwijs op af? Roeland van der Rijst komt in zijn onderzoek onder universitaire docenten in de natuurwetenschappen uit op zes verschillende aspecten die voor hen een onderzoekende houding typeren.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Lang Authentieke contexten in natuurwetenschappelijk onderwijs
Authentiek natuurwetenschappelijk onderwijs is ontwikkeld in de jaren ‘90 (Roth, 1995). Het was min of meer een reactie op onderzoek waaruit duidelijk bleek dat veel van wat mensen in hun dagelijkse en professionele leven ondernemen, nauwelijks wordt beïnvloed door opgedane ervaringen bij de bètavakken (Lave, 1988). Uit deze constatering kwam het fundamentele idee naar voren om onderwijs in de natuurwetenschappelijke vakken te benaderen vanuit een cultureel perspectief. Uitgaande van dit perspectief is het leren van natuurwetenschappen meer dan alleen het leren toepassen van formele natuurwetenschappelijke kennis en vaardigheden op problematische situaties.
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Techniek (VO) // Voortgezet onderwijs // Lang Van reguliere tot context-concept lessen in 5 stappen
In dit artikel wil ik laten zien dat het ombouwen van reguliere lessen tot context-concept lessen niet heel moeilijk hoeft te zijn of veel tijd hoeft te kosten. Ik zal een aantal mogelijkheden stapsgewijs beschrijven in opklimmende moeilijkheidsgraad. De eerste stap verwijst niet naar een bepaald type context-concept onderwijs maar naar belangrijke voorwaarde voor het uitproberen van nieuw onderwijs: lestijd.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Wetenschappelijke geletterdheid ontwikkelen: de Socratische discussie
Verslag van de werkgroep “Reflecting on Thinking” tijdens een eendaagse ASE Londen Conferentie. Hoe kun je leerlingen uitnodigen tot wetenschappelijk denken en wetenschappelijk taalgebruik? Een werkvorm hiervoor is de ‘Socratische discussie’. Hierbij krijgen groepjes leerlingen een rol toegewezen in een wetenschappelijk discussie. Deze werkvorm combineert bestaande didactische modellen tot een effectieve strategie om wetenschappelijke thema’s met een ethisch conflict te bespreken en doorgronden. Dit webartikel bevat achtergrondinformatie, lesideeën en lesmateriaal behorende bij de werkvorm ‘Socratische discussie’.
Natuurkunde // Voortgezet onderwijs // Lang Handboek natuurkundedidactiek
Auteurs: Koos Kortland, Ad Mooldijk en Hans Poorthuis Website: natuurkundedidactiek.nl De bij dit boek gemaakte website geeft de mogelijkheid tot een verdere verbreding, verdieping en onderbouwing door het raadplegen van lesmateriaalvoorbeelden en oorspronkelijk bronnenmateriaal. De website geeft ook ondersteuning voor lerarenopleiders bij het gebruik van dit handboek in de vorm van mogelijke en naar eigen…
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort De ‘Stralende week’ van Nucleair Nederland
Om 10:15 uur komt er een grote bus aan bij de Spanjeweg in Nieuwdorp. Een klein kwartiertje eerder was er een ander bus aangekomen op de Drienemansweg in Almelo. In deze bussen zaten de eerste 80 van de ruim 300 leerlingen die of de COVRA of URENCO kwamen bezoeken. Deze leerlingen en hun docenten deden mee aan…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort Rapport ‘Interesses en studiekeuze van jongeren met bètatalent’
De afgelopen jaren zijn er binnen de Universiteit Utrecht verschillende masterscripties geschreven over leerlingen van het Junior College Utrecht (JCU) en de U-Talent Academie (U-TA). De scripties doen verslag van onderzoek naar de interesses, interesseontwikkeling en studiekeuzeprocessen van deze leerlingen. Welke interesses hebben JCU- en UTA-leerlingen met betrekking tot bèta-disciplines, maar ook daarbuiten? Hoe ontwikkelen…
ANW // Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Middelbaar beroepsonderwijs // Vmbo // Lang Update: Beroepsgericht onderwijs in natuurwetenschap en techniek volgens het ‘Hybride Leeromgeving’ model
In een hybride leeromgeving worden contexten waarin leren plaatsvindt, doelbewust
met elkaar verweven. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om leren in schoolse contexten, leren
op de werkplek en alle mengvormen daarvan. Om die verwevenheid te realiseren, kan
gebruik worden gemaakt van een model voor het ontwerpen van beroepsgerichte
leeromgevingen (Zitter en Hoeve 2012).
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Lang Het 4 componentenmodel voor competentiegericht opleiden
Op een groot aantal VMBO en MBO opleidingen wordt competentiegericht opleiden vorm gegeven volgens een model dat is ontwikkeld door het consortium beroepsonderwijs, in samenwerking met scholen en wetenschappers. Dit zogenaamde vier componentenmodel bestaat uit: Leertaken, Ondersteunende informatie, Procedurele informatie en Deeltaakoefening
Natuurkunde // NLT // Voortgezet onderwijs // Lang Discussieposter en Praktijktoepassing ontwerpen voor Begripsproblemen bij Elektriciteit
Leerlingen hebben over natuurkundige verschijnselen vaak denkbeelden die niet overeenkomen met de natuurwetenschappelijke denkbeelden. Voor het leren betekent dit dat de docent moet aansluiten bij die denkbeelden en ze moet proberen uit te bouwen tot de begrippen en modellen uit het vak. Hieronder vindt u opdrachten en achtergrondinformatie voor docent in opleiding bij dit probleem.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Techniek (VO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Lang Vragen en antwoorden over begrippenkaarten
In een begrippenkaart of ‘concept map’ laten leerlingen zien hoe zij de relatie zien tussen begrippen, voorwerpen en verschijnselen. Voor docenten is het een manier om te kijken of nieuw geintroduceerde begrippen goed worden begrepen. En, zo niet, waar voor leerlingen dan de lastige zaken zitten.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Begrippenkaart laten maken door leerlingen
In een begrippenkaart of ‘concept map’ laten leerlingen zien hoe zij de relatie zien tussen begrippen, voorwerpen en verschijnselen. Voor docenten is het een manier om te kijken of nieuw geïntroduceerde begrippen goed worden begrepen. En, zo niet, waar voor leerlingen lastige zaken of misconcepties zitten
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Begrippenkaarten – concept maps
In een begrippenkaart of ‘concept map’ laten leerlingen zien hoe zij de relatie zien tussen begrippen, voorwerpen en verschijnselen. Begrippenkaarten zijn zowel geschikt voor leerlingen in het basisonderwijs als in het voortgezet en hoger onderwijs. Dit artikel is een uitgebreide samenvatting van ‘Concept mapping’ van Gunstone & White (1992). Het geeft instructies voor het voorbereiden en geven van lessen met begrippenkaarten, en gaat in op verschillende toepassingen van begrippenkaarten.
Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Lang Leerlingen wetenschappelijke artikelen laten lezen
Authentieke onderzoekspraktijken verschillen van onderzoek dat op school gedaan wordt. Er zijn bijvoorbeeld verschillen in denkwijze en complexiteit. Daarom passen Anat Yarden en haar onderzoeksgroep onderzoeksartikelen van wetenschappers aan voor het niveau van de vwo bovenbouw. Leerlingen die deze wetenschappelijke artikelen lezen, krijgen meer inzicht in het wetenschappelijk proces en hun onderzoekend denken verbetert. In dit webartikel wordt deze lesmethode besproken en onderzoek hiernaar.
ANW // Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Taal // Voortgezet onderwijs // Lang Taalontwikkelende didactiek voor binask
Taalgericht vakonderwijs is vakonderwijs waarin expliciete taaldoelen worden gesteld, dat contextrijk is, vol interactiemogelijkheden zit en waarbinnen de benodigde taalsteun wordt geboden.
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Wetenschap/Techniek (PO) // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Stellingen, plaatjes en verhaaltjes: Vormen van kennis
In wat voor vormen kun je kennis oproepen uit het hoofd van leerlingen (en van onszelf) en hoe kun je daar handig gebruik van maken in het onderwijs?
Natuurkunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Lang Natk4all: universitaire cursussen voor natuurkunde eerstegraders
In het artikel Vakinhoud natuurkunde eerstegraders op één lijn bij Technische Universiteiten berichtten wij in 2013 over het gelijktrekken van de opleidingen tot eerstegraads natuurkundedocent. Inmiddels is dit project, genaamd Natk4all, gestart met ondersteuning van het ministerie van OCW. Bij Natk4all worden elf cursussen ontwikkeld, van quantummechanica tot grondslagen van de natuurkunde, die vanaf september 2015 van start gaan. Doel is meer natuurkundedocenten opleiden. Tegelijkertijd bieden de cursussen een buitenkans voor al werkende docenten om zich vakinhoudelijk te verdiepen. Ook docenten die al lesgeven, maar hun bevoegdheid nog moeten halen, kunnen zich opgeven.
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Vakinhoud natuurkunde eerstegraders op één lijn bij Technische Universiteiten
In navolging van de opleiding tot eerstegraads wiskunde docent, is op initiatief van TUE opleider Lesley de Putter bij de Technische Universiteiten ook voor natuurkunde afgesproken
welke vakinhoudelijke bagage de docent op zak moet hebben. Op de motor door het land langs universitaire lerarenopleidingen loont dus niet meer.
De natuurkunde verder eigen maken kan vooraf of parallel aan de lerarenopleiding plaatsvinden.
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Omgaan met leefwerelddenken
In de vakdidactiek is het belangrijk dat aanstaande/beginnende docenten zich er van bewust worden dat ze diverse woorden gebruiken die voor leerlingen een andere betekenis hebben dan voor hen zelf (bijvoorbeeld ‘kracht’ of ‘energie’ of ‘straling’, etc.) We willen dat ze gaan onderzoeken welke betekenissen hun eigen leerlingen hanteren en dat ze manieren gaan ontwikkelen om hier mee om te gaan.
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Middelbaar beroepsonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Constructivisme
Constructivisme is een theorie over leren. Constructivisten zien leren als actieve constructie van kennis gebaseerd op wat de leerling al weet. Leerlingen interpreteren nieuwe informatie in het licht van hun eigen structuur van voorkennis. Geschiedenis De constructivische visie op leren is gericht op de kwalitatieve veranderingen die bij leerlingen plaatsvinden. Onderwijzen is op te vatten…
Biologie // Natuur // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Leren luisteren naar leerlingdenkbeelden over bèta-begrippen
Er is veel bekend over begripsproblemen die leerlingen in het voortgezet onderwijs hebben met begrippen uit de natuurwetenschappen, zoals kracht, energie, molecuul, gen, …. Toch valt het niet mee als docent begripsproblemen in de klas te herkennen. Dat vereist dat de docent nauwkeurig luistert naar leerlingen en even zijn eigen redenering aan de kant zet. Hoe kun je leraren-in-opleiding zo ver brengen?
Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Voorbereiden op begripsproblemen in de les
Er is veel bekend over begripsproblemen die leerlingen in het voortgezet onderwijs hebben met begrippen uit de natuurwetenschappen, zoals kracht, energie, molecuul, gen, …. Toch valt het niet mee als docent begripsproblemen in de klas te herkennen. Dat vereist dat de docent nauwkeurig luistert naar leerlingen en even zijn eigen redenering aan de kant zet. Hoe kun je leraren-in-opleiding zo ver brengen?
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Vakdidactische voorkennis van leraren-in-opleiding onderzoeken
Net zoals een docent in zijn onderwijs over een vakbegrip rekening moet houden met de voorkennis van leerlingen, zo moet een vakdidactisch opleider rekening houden met de voorkennis van de leraren-in-opleiding. Daartoe moet de opleider zich van de vakdidactische voorkennis op de hoogte stellen, met name kennis over denkbeelden en begripsproblemen van leerlingen.
Dat kan hij/zij doen door de lio zonder het lesboek een les over een conceptueel moeilijk begrip te laten voorbereiden: de lesvoorbereidings-methode’ (lesson planning method).
ANW // Natuurkunde // NLT // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Intuïtieve begrippen versus vakbegrippen
Leerlingen maken al gebruik van bepaalde veronderstellingen op het gebied van stroom en spanning als ze in de natuurkundeles met deze begrippen worden geconfronteerd. Dankzij het taalgebruik thuis rondom elektriciteit, dankzij de noties die ze oppikken bij het gebruik van dynamo’s bij fietsen, “weten” leerlingen al hoe een elektrische schakeling kan reageren.
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Is een element een stof?
Uit een door mij vericht onderzoek uit 1978 is gebleken dat leerlingen in 3 MAVO nogal wat problemen hadden met het stofbegrip. De leerlingen hebben er moeite mee gehad de begrippen mengsel en verbinding van elkaar te onderscheiden. Men kan zich afvragen in hoeverre de leerlingentekst de leerlingen kan helpen of juist in verwarring kan brengen bij het leren onderscheiden van dit soort fundamentele begrippen.
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Activerende didactiek en wat is goed natuurkunde onderwijs?
Dit is een activiteit die je kan doen in een eerste bijeenkomst natuurkunde vakdidactiek. Tijdsduur: ongeveer 30 minuten. Doel: kennismaken met activerende didactiek en inleiding tot nadenken over goed natuurkunde onderwijs (begin van visie)
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Wiskunde // Basisonderwijs // Middelbaar beroepsonderwijs // Voortgezet onderwijs // Kort Video’s leraar24 kwijt? Even vragen…
Zoals jullie weten is de website Leraar24 (met veel video’s) onlangs omgezet naar een nieuwe omgeving (een moderner jasje). Bij die omzetting heeft met er voor gekozen een deel van de video’s niet meer te hergebruiken, dus deze zijn niet meer te vinden. Mocht het nu zo zijn dat jij in jouw onderwijs toch graag…
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort Boekpresentatie ‘Handboek Natuurkundedidactiek’ – 11 mei 2017
Onder redactie van Koos Kortland, Ad Mooldijk en Hans Poorthuis is het handboek natuurkundedidactiek ontwikkeld. Op donderdag 11 mei wordt het boek van 15.30 tot 17.00 uur gepresenteerd op de Universiteit Utrecht. Tijdens deze boekpresentatie geven docenten, lerarenopleiders, leraren in opleiding en promovendi vanuit hun eigen optiek aan wat het boek voor hen kan betekenen….
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort Hoe leer je leerlingen onderzoeken? Eureka!
boekbespreking Wientjes, H., & Veenhoven, J. (2016). Eureka! Didactiek voor het leren onderzoeken in het vwo. Utrecht: Universiteit Utrecht. Leerlingonderzoek, iedere docent komt ermee in aanraking. Wat moeten leerlingen kennen en kunnen om zelfstandig te leren onderzoeken? Hoe geef je dit vorm in je lessen? Hoe begeleid je leerlingen? En hoe stem je het ‘leren…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Primas – Promoting inquiry-based learning
primas-project.eu Promoting inquiry-based learning Primas staat voor het stimuleren van onderzoekend leren in de wiskunde en natuurwetenschappen, in zowel primair als voortgezet onderwijs. Het doel van Primas is om docenten en opleiders te ondersteunen in de ontwikkeling van didactieken, waarmee zij leerlingen en studenten onderzoekskwaliteiten kunnen bijbrengen. Daarvoor biedt de website ondermeer nascholingsmaterialen en -cursussen…
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort Utrecht Physics Challenge – 6 mei 2017
Op 6 mei organiseert het departement Natuurkunde van de Universiteit Utrecht, in samenwerking met studievereniging A-Eskwadraat, de Utrecht Physics Challenge. Dit is een nieuw evenement en bestaat uit twee onderdelen: de Student Challenge en het Physics Festival. Het Physics Festival gedeelte zal op het Domplein in Utrecht plaatsvinden en is opgezet voor een algemeen publiek. Het is een…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Taal // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort Intercultureel leren bij rekenen/wiskunde en science -> vragenlijst voor lerarenopleiders
IncluSMe is een recent gestart Europees project waaraan lerarenopleidingen uit 11 landen deelnemen. De afkorting staat voor: Intercultural learning in mathematics and science initial teacher education. Eén van de uitgangspunten van dit project is de noodzaak om interculturele aspecten op te nemen in de curricula en lesmaterialen van de lerarenopleidingen en op die manier wiskunde…
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Voortgezet onderwijs // Lang Concept-context in lesmateriaal
Auteur: Herman Schalk De examenprogramma’s voor de natuurwetenschappelijke vakken in havo en vwo, in 2013 landelijk ingevoerd, geven in de eindtermen aan dat de kandidaten hun kennis in contexten moeten kunnen gebruiken. Dat moet dan ook geleerd worden, dus het onderwijs moet daarop toegesneden zijn. Er zijn verschillende manieren waarop contexten deel kunnen uitmaken van…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Opdrachten over concept-context
Auteurs: Herman Schalk en Lucia Bruning De vernieuwde examenprogramma’s voor de natuurwetenschappelijke vakken in havo en vwo, in 2013 landelijk ingevoerd, geven in de eindtermen aan dat de kandidaten hun kennis in contexten moeten kunnen gebruiken. De wisselwerking tussen concepten en contexten is daarmee een wezenlijk aspect van het hedendaagse onderwijs in de natuurwetenschappen. Daarom…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Concept-contextvenster
De examenprogramma’s van biologie, natuurkunde en scheikunde voor havo en vwo die vanaf 2013 ingevoerd zijn, zijn gebaseerd op de concept-contextbenadering. Kort gezegd betekent het dat leerlingen leren om concepten wendbaar toe te passen in verschillende contexten. Maar wat is nou die concept-contextbenadering? En wat wordt er bedoeld met concepten, met contexten? Wij geven een handvat om in gesprek te gaan over concept-context. Daarnaast laten we vier uitwerkingen zien van de wisselwerking tussen concepten en contexten: het concept-contextvenster. Deze uitwerkingen geven houvast in het vertalen van een concept-contextvisie naar de (les)praktijk
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Het implementeren van contexten in onderwijsmateriaal
Een stappenplan voor ontwerp en analyse voor de natuurwetenschappelijke vakken Auteurs: Gerret Sanders en Maarten Pieters Leerlingen moeten hun kennis in contexten kunnen gebruiken. De vernieuwde examenprogramma’s voor de natuurwetenschappelijke vakken in havo en vwo, in 2013 landelijk ingevoerd, geven dat in de eindtermen duidelijk aan. Dat moet dan ook geleerd worden, dus het onderwijs moet…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Taal // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort ECENT/ELWIeR conferentie 19 mei 2017: ‘Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding’
Op vrijdag 19 mei 2017 organiseren ECENT en ELWIeR samen de jaarlijkse conferentie voor lerarenopleiders. Het thema van de conferentie dit jaar is “Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding”. Kiezen voor samenhang is niet hetzelfde als kiezen tegen vakdisciplines. De conferentie start met een openingslezing en een ontwerp-sessie rondom de Leidse Tyrannosaurus…
Natuurkunde // Voortgezet onderwijs // Lang Kennisbasis natuurkunde vakinhoudelijk
Voor de kennisbasis natuurkunde geldt dat de onderdelen “experimenteel werk” en “contex- ten”, die bij elk domein genoemd worden, zijn ingevuld met slechts enkele voorbeelden. Het redactieteam wil hiermee alleen benadrukken dat zowel experimenteel werk als toepassin- gen en contexten belangrijk zijn. De keuze voor speci eke experimenten en contexten kan veel breder zijn dan wat in de kennisbasis is omschreven.
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (po) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort Alert 277 – Postdoconderzoek op uw eigen school?
De call voor nieuwe postdoc-onderzoeken startend per september 2017 is nu open! Bent u gepromoveerd en werkzaam als bèta en/ of techniekdocent (biologie, informatica, natuurkunde, scheikunde, techniek en/of wiskunde) op een MBO- of VO-school? En wilt u bijdragen aan de schoolontwikkeling door het uitvoeren van een toegepast, vakdidactisch wetenschappelijk onderzoek? Dan is tijdelijke aanstelling van…
Natuurkunde // Kort Alert 276 – Conferentie: Narrative & Metaphor in Education – 30 maart & 1 april 2017
Verhalen vertellen en het gebruik van metaforen worden vaak vooral geassocieerd met literatuur en poëzie. Wetenschappers binnen de filosofie, psychologie, antropologie en taalkunde hebben de afgelopen 30 jaar echter laten zien dat zowel verhalen als metaforen een fundamentele rol spelen in ons denken, ervaren, voorstellen en begrijpen. Dat maakt deze fenomenen bij uitstek interessant voor…
Natuurkunde // Voortgezet onderwijs // Lang Kennisbasis natuurkunde vakdidactiek
Dit is de actuele kennisbasis voor de lerarenopleiding natuurkunde
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Kort ECENT/ELWIeR conferentie op vrijdag 19 mei 2017
Save the date: vrijdag 19 mei 2017 Tijd: 10.00 – 17.00 uur Locatie: Hogeschool Domstad, Utrecht Op vrijdag 19 mei 2017 organiseren ECENT en ELWIeR samen de jaarlijkse conferentie voor lerarenopleiders. De perfecte gelegenheid om in contact te komen met collega’s en op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen binnen het werkveld. Reserveer alvast…
Natuurkunde // Wetenschap/Techniek (PO) // Kort Conferentie Wetenschap en Techniek
Op vrijdag 16 september 2016 organiseert HAN Pabo de Conferentie Wetenschap en Techniek ‘Science education and the scientific perspective: implications for teaching, gathering evidence and assessment’. Deze conferentie vindt plaats op de HAN Pabo in Nijmegen en wordt opgedragen aan Jos Marell, ter ere van zijn afscheid als docent aan de HAN Pabo. Programmaoverzicht 12.30-13.30…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang SSIBL (Socio-Scientific Inquiry Based Learning)
Bij onderzoekend leren denkt u misschien als eerst aan onderzoek doen door leerlingen zelf. Maar hebt u er wel eens aan gedacht dat u de didactiek van onderzoekend leren ook kunt inzetten bij het werken aan burgerschapsvorming? Dit artikel beschrijft het PARRISE-project, waarin onderzoekend leren wordt ingezet bij maatschappelijke vraagstukken.
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Kort Onderzoekend leren met simulaties in een klassikale contex
Met computersimulaties kun je onderzoekend leren goed ondersteunen. Nico Rutten onderzocht in zijn promotieonderzoek of je simulaties in een klassikale context effectief kan inzetten. Dit blijkt het geval. Hierbij is het van belang om aan te sluiten bij de onderzoekscyclus en de leerlingen centraal te stellen. Klassikaal kan een simulatie er gemakkelijk even tussendoor: een…
Natuurkunde // Wiskunde // Onderbouw h/v // Lang Een leerlijn voor werken met verbanden
De bètavakken hebben elk hun eigen manier om met verbanden, evenredigheden en functies om te gaan. De verschillende behandelwijzen ondersteunen elkaar niet. Leerlingen ervaren de leerstof dan ook niet als samenhangend. Daardoor zullen zij wat ze bij het ene vak leren, niet vanzelf bij het andere vak gebruiken.
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Leren onderzoeken: Onderzoeksvraag en hypothese
Onderzoek doen berust op een aantal basisvaardigheden die met geschikte praktische opdrachten kunnen worden opgebouwd. Dit artikel beschrijft de vaardigheid: onderzoekvraag/ hypothese aan de hand van een korte natuurkundeopdracht.
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Leren onderzoeken: Variabelen onderzoeken
Onderzoek doen berust op een aantal basisvaardigheden die met geschikte praktische opdrachten kunnen worden opgebouwd. Dit artikel beschrijft de vaardigheid: variabelen onderzoeken aan de hand van een korte scheikundeopdracht.
Biologie // Natuurkunde // Scheikunde // Wiskunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Vaardigheid: Een werkplan maken
Onderzoek doen berust op een aantal basisvaardigheden die met geschikte praktische opdrachten kunnen worden opgebouwd. Dit artikel beschrijft de vaardigheid: “Werkplan maken” aan de hand van een korte biologieopdracht. Biologieopdracht Groente koken, ja of nee? Beschrijving Groente koken of rauw eten, wat is nu het beste? Op deze vraag valt geen eenvoudig antwoord te geven….
Biologie // Natuurkunde // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Voortgezet onderwijs // Kort Alert 85 – Professionele leergemeenschappen voor wiskunde
Inmiddels is duidelijk dat verschillende lerarenopleidingen (ulo’s) kunnen starten met professionele leergemeenschappen (PLG’s, o.a. RUG en RU/HAN, zullen PLG’s starten met wiskunde als vakinhoud; bij de UU zal het gaan over de kennisbasis voor lln voor science onderbouw vo)). ELWIeR (en ECENT) zullen zorgdragen voor de uitwisseling tussen deze PLG’s als het gaat om wiskunde…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Natuurwetenschappelijk onderwijs voor duurzame ontwikkeling
Vanwege de grote problemen waar de mensheid voor staat, zoals het opwarmen van de aarde en het uitputten van natuurlijke hulpbronnen, is er momenteel veel aandacht voor duurzame ontwikkeling. Ook is er een toenemend besef dat de kwaliteit van het onderwijs kritisch is voor duurzame ontwikkeling in alle sectoren van de samenleving. In hoog aangeschreven…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Demonstratieproeven bij stoffen en materialen
In de bachelor-lerarenopleiding scheikunde van instituut Archimedes van de Hogeschool Utrecht zijn er twaalf vakcursussen. Iedere vakcursus heeft een beroepsgerichte opdracht, waarin studenten bij het vakdomein van de cursus een leermiddel maken dat gebruikt kan worden in de schoolpraktijk. Dit artikel betreft de vakcursus Stoffen en Materialen. De beroepsgerichte opdracht bestaat uit het uitvoeren van…
ANW // Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Een toets met correctievoorschrift maken bij kracht en beweging
In de bachelor-lerarenopleiding van instituut Archimedes van de Hogeschool Utrecht zijn er twaalf vakcursussen. Iedere vakcursus heeft een beroepsgerichte opdracht, waarin studenten bij het vakdomein van de cursus een leermiddel maken dat gebruikt kan worden in de schoolpraktijk. Dit betreft de vakcursus kracht en beweging. De beroepsgerichte opdracht bestaat uit het maken van een toets…
Natuurkunde // Bovenbouw h/v // Onderbouw h/v // Voortgezet onderwijs // Lang Simulaties bij Licht en Geluid
In de bachelor-lerarenopleiding van instituut Archimedes van de Hogeschool Utrecht zijn er twaalf vakcursussen. Iedere vakcursus heeft een beroepsgerichte opdracht, waarin studenten bij het vakdomein van de cursus een leermiddel maken dat gebruikt kan worden in de schoolpraktijk. Dit betreft de vakcursus Licht en Geluid. De beroepsgerichte opdracht bestaat uit het maken van een opdrachtenblad…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wetenschap/Techniek (PO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang ECENT conferentie 21 mei 2014: Het bèta-mozaïek
Op woensdag 21 mei 2014 wordt de jaarlijkse ECENT conferentie gehouden. Het thema van dit jaar is: Het bèta-mozaïek: Samenhang in de vakken. Dirk Jan Boerwinkel (FIsme, UU) zal de openingslezing verzorgen, over de nieuwe kennisbasis voor de onderbouw. Daarna worden er diverse werkgroepen aangeboden, over het thema en andere actuele onderwerpen. Hieronder volgen omschrijvingen…
ANW // Biologie // Natuur // Natuurkunde // NLT // Rekenen/Wiskunde (po) // Rekenen/Wiskunde (vo) // Scheikunde // Techniek (VO) // Wiskunde // Basisonderwijs // Bovenbouw h/v // Middelbaar beroepsonderwijs // Onderbouw h/v // Vmbo // Voortgezet onderwijs // Lang Mindshifting: (Hoe) kunnen we mindsets veranderen?
Op 19 december 2013 hield Prof. Dr. P. Robert-Jan Simons zijn afscheidsrede als hoogleraar ‘Didactiek in digitale context’ aan de Universiteit Utrecht. In dit webartikel leest u een korte samenvatting van deze afscheidsrede, en kunt u de gehele afscheidsrede lezen.
Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Techniek (VO) // Bovenbouw h/v // Lang Probleemoplossen, hoe doen ze dat?
Bij het oplossen van een natuurkundeopgave blijven leerlingen vaak hangen in een bepaalde aanpak. Deze houden ze minutenlang vol zonder dat dit iets oplevert.
Biologie // Natuurkunde // NLT // Scheikunde // Voortgezet onderwijs // Lang Model-based reasoning
In onderwijs en in het ontwerpen van didactische strategieën dat gericht is op zorgvuldigheid in begripsontwikkeling is een oriëntatie op mogelijke redeneerwijzen van leerlingen van belang.
