Natuurkunde


Hackacton Articiële Intelligentie oktober 2022 (Universiteit Twente)
Hackacton Articiële Intelligentie (5), 6 en 7 oktober 2022 (TU Twente) Thema: Artificial inteligence voor feedback in het onderwijs Meer informatie en gratis inschrijven Wat is een hackaton? Een hackaton is een activiteit waarin deelnemers in een korte tijd non-stop bezig zijn met één bepaalde casus. Het thema van deze AI hackaton is feedback. Voor…



Teach4Life – bèta-docenten gezocht
Europees project – 2021 – 2024 Participatie onderzoek – 1 sep 2022 tot 1 maa 2023 Bekijk flyer Bèta-docenten gezocht: Werken aan je eigen bèta-didactiek-vaardigheden Collega’s ontmoeten (in Nederland en Europa) Werken aan je eigen carriëre-mogelijkheden Nieuw lesmateriaal voor in de klas Direct online inschrijven Wat verwachten we van je? Je geeft bèta-les of je…


CMA – ICT toepassingen in het bèta onderwijs
CMA = Centrum voor Microcomputers en Applicaties. Doel: Het onderwijs verrijken met leerzame, innovatieve toepassingen van ICT CMA is maker van Coach 7 (leer- en auteursomgeving voor alle natuurwetenschappelijke vakken, wiskunde en techniek). cma-science.nl Nascholing CMA biedt ook nascholing en maatwerk, om zelf onderzoekende lesactiviteiten te kunnen ontwerpen en begeleiden. CMA is in 1987 opgericht…



SIAM Conference on Computational Science and Engineering
SIAM Conference on Computational Science and Engineering (CSE23) Website February 26 – March 3, 2023


Conferentie ELWIeR – Ecent in 2023 – samen met ‘Educating the Educators’
International Conference on approaches to scaling-up professional development in mathematics and science education Wat gaan we combineren? Donderdag 11 en Vrijdag 12 mei 2023, Naturalis Museum, Leiden Ecent-ELWIeR – op vrijdagmiddag 12 mei gewoon in het Nederlands! Educating the Educators in het Engels icse.eu/educating-the-educators In beide gevallen gaat het om conferenties die een bijdrage leveren…



Terugblik Ecent-ELWIeR conferentie 13-5-2022
13 mei 2022 in samenwerking met alle betrokken instellingen bèta-didactiek Op vrijdag 13 mei 2022 kwamen ongeveer 30 opleiders bij elkaar bij de conferentie met als thema ‘Bèta-burgerschap: Een opdracht voor de STEM-lerarenopleidingen?’. Impressie De conferentie startte met een interessante bijdrage van Anika Embrechts, Saxion, met een reflectie op het thema “Thema – Bèta-burgerschap: Een…



De kracht van een stage-ervaring in het vmbo
Bij alle leerlingen (zowel havo/vwo als vmbo) is het opboksen tegen alleen maar instrumenteel begrijpen en procedurele vaardigheden. Niet voor niks zijn we al tijden aan het zoeken naar het ‘echte denken’ bij wiskunde (en rekenen), met begrippen als ‘wiskundige denkactiviteit’ en ‘gecijferd zijn’. Soms lijkt het alsof die zaken bij het vmbo nog meer…


WND-Conferentie 2022
De 56e WND-conferentie zal worden gehouden op vrijdag 16 en zaterdag 17 december 2022. We gaan er van uit dat de conferentie in principe weer het format van de jaren tot 2019 heeft. Het thema is overgenomen van vorig jaar: Het lichaam doorgelicht. Het bestuur is nu bezig het programma opnieuw in te vullen. Heeft…



VOHO netwerken conferentie 2022
Op donderdag 3 november 2022 organiseren de regionale VO-HO netwerken een landelijke conferentie VO-HO netwerken. VO-HO netwerken


Curriculum intentions, proefschrift Maarten Pieters
Maarten Pieters, SLO Proefschrift De rol van curriculumintenties, met als casus natuurkunde-didactiek Verdediging: 25 april 2022 Pieters, M.L.M. (2022). Between written and enacted: Curriculum development as propagation of memes. An ecological-evolutionary perspective on fifty years of curriculum development for upper secondary physics education in the Netherlands. Utrecht University, Utrecht. FI Scientific Library 114 Abstract This…


Vakexperts gezocht voor vakvernieuwingscommissies natuurwetenschappelijke vakken
Gezien de gewenste diversiteit in de vakvernieuwingscommissie natuurwetenschappelijke vakken is nog ruimte voor vier vakexperts: één vakexpert O&O of NLT, één vakexpert natuurkunde met vmbo-expertise, één vakexpert biologie met vmbo-expertise en één vakexpert scheikunde met vmbo-expertise. Ben je of ken je een kandidaat? Solliciteren kan nog t/m 6 mei via: SLO zoekt Leraren Vakvernieuwingen bovenbouw



GirlsClub WIN – GEM – Zomerdagen 11 t/m 13 juli 2022
Tijdens de GEM – Girlsclub WIN zomerdagen van 11 tot 13 juni 2022 word jij als meisje in je kracht gezet als het gaat om je bèta-vaardigheden en ondernemerszin! Wat ga je doen? Je komt op 11-13 juli 2022 drie dagen naar de Universiteit Utrecht. Daar ga je elke dag aan de slag met wiskunde,…



ICSE Academy
Europees project ‘ICSE Academy – European collaboration and mobility in professional development of pre- and in-service STEM teachers’ Erasmus+ 1 juni 2022 tot 1 juni 2025 Kern van het project Het bèta/STEM onderwijs (wiskunde, scheikunde, biologie, natuurkunde, informatica, NLT) in Europa heeft behoefte aan bekwame leraren. De lerarenopleidingen zijn hierin een belangrijke schakel, maar ook…


Webevent Natuurwetenschappelijke vakken – 12 april 2022
Wat zijn de uitdagingen voor de actualisatie van de examenprogramma’s in de Natuurwetenschappelijke vakken? Deze webinar gaat over de aanstaande actualisatie: de vakken staan aan de vooravond van een actualisatie van de examenprogramma’s voor vmbo, havo en vwo. Naast de verschillende maatschappelijke uitdagingen voor dit traject, biedt actualisatie mooie kansen voor meer samenhang, doorlopende leerlijnen,…



Voorstellen conferentiebijdragen ECENT/ELWIeR-conferentie 2022
Op vrijdag 13 mei 2022 wordt de ECENT/ELWIeR-conferentie gehouden in Hogeschool Domstad te Utrecht met als thema ’Bèta-burgerschap: een opdracht voor de STEM-lerarenopleidingen?’. Conferentiebijdragen Wilt u vanuit uw werk, studie of onderzoek een bijdrage leveren aan de ECENT/ELWIeR-conferentie? Heeft u ideeën of ervaringen omtrent actuele zaken die lerarenopleidingen STEM (wiskunde/rekenen en natuurwetenschappen/techniek) betreffen? Dan nodigen…



Vakvernieuwing – laten we goed afstemmen
Vernieuwingen in po,vo (en mbo) Actualisatie kerndoelen examenprogramma po en 1e twee leerjaren vo vo (zowel havo/vwo als vmbo) Vakvernieuwing algemeen In de zomer van 2022 starten vakvernieuwingscommissies, met de centrale vraag: “Wat moeten leerlingen kennen en kunnen op de respectievelijke plekken in primair en voortgezet onderwijs?” Natuurwetenschappelijke vakken Voorjaar 2022 start de actualisatie van…


Cosmos project
Europees Horizon2020 project Creating organisational structures for meaningful science education through Open Schooling for all cosmosproject.eu Abstract Cosmos uses socio-scientific inquiry-based learning as a pedagogical means for opening up schools to their communities through a transformation process, aiming to create new partnerships within communities that can foster science education for all citizens, irrespectie of gender,…


ESERA Summerschool 2022
ESERA 2022 Summer school, Utrecht esera.org The ESERA Summer School 2022 will be held in The Netherlands, organised by the Freudenthal Institute at Utrecht University from Monday, August 29 till Saturday, September 3. We expect this summer school to be a live, in-person event, with some virtual elements. If you have any questions, please send…



Ensite – STEM Spring School, 7 tot 11 maart 2022
Spring School 2022, 7-11 maart 2022 Intensive program for higher education learners and for teaching staff Constantine the Philosopher University, Slovakia, region Nitra Spring School 2022 Online lectures and workshops, Moodle course digital support Target groups: Science and maths students in initial teachers’ education PhD students in mathematics and science education Young researchers and scientists…



Onderzoekend en ontwerpend leren
Van Graft en Kemmers (2007). Bij onderzoekend leren onderzoeken leerlingen objecten en verschijnselen in hun omgeving onder begeleiding van hun docent. Bij ontwerpend leren ontwerpen leerlingen een product. In allerlei praktijksituaties is gebleken dat de beide benaderingen elkaar goed aanvullen, en ook dat leerlingen er op hun eigen niveau mee aan de slag kunnen. Inquiry-based…


GirlsClub WIN – GEM – 17 maart 2022
Filmpje over de girlsclub Vanuit de Girlsclub WIN werd op 17 maart 2022 – 12:00-16:00 – een bijeenkomst georganiseerd over dimensies. Kern van deze middag De groep van ongeveer 24 meisjes gaat aan het werk met concrete materialen, practicumproefjes en puzzeltjes rondom het thema ‘dimensie’. In de openingspowerpoint wordt de setting van deze middag (over…


Proefschrift – Introducing Special Relativity in Secondary Education
Kamphorst, F. (2021). Introducing Special Relativity in Secondary Education, Faculty of Science, Freudenthal Institute. Utrecht: Utrecht University. De tekst van het proefschrift is nog niet online beschikbaar. Wel worden in NVOX al lesideeën n.a.v. dit proefschrift gepubliceerd (inclusief handleiding). Samenvatting Het verklaren van relativistische verschijnselen staat centraal in het leerdoel van SRT (speciale relativiteitstheorie) zoals…



Herfstfestival 2021
Op vrijdag 12 november organiseert het TLL het jaarlijkse Herfstfestival, hét moment om het samen te hebben over onderwijs innovatie op het gebied van technologie en didactiek. Met als thema “het onderwijs van morgen” kun je middels een tiental workshops samen brainstormen en discussiëren over hoe het onderwijs er uit moet komen te zien nu…



EU STEM Coalition
EU network of national STEM platforms stemcoalition.eu/ The EU STEM Coalition is an EU-wide network that works to build better STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) education in Europe. The goal is to shape STEM education policies and practices that foster economic growth, opportunity and well-being for all. Together with policy makers, education providers and industry…



STEM Covid lessons learned
Utrecht/Copenhagen collaboration Colloquium ‘STEMCOVID educational lessons learned’ 10 september, 13:00-15:00 Link Microsoft Teams Program 13.00 Toine Pieters Welcome and introduction 13.05 Short film on Pedagogical Care 13.10 Ralph Meulenbroeks, Academic discourse on education during the early part of the pandemic 13.25 Maria Hvid Stenalt, referent including Danish perspectives on the COVID education experiences 13.40 Arthur…

Girlsclub WIN – GEM – 31 mei 2021
Filmpje over de Girlsclub WIN Vanuit de Girlsclub WIN werd op 31 mei 2021 – 12:00-16:00 – een bijeenkomst georganiseerd. Kern van deze middag Speurtocht met STEM opdrachten, natuurkunde proefjes, robotica Verwijzingen Girlsclub WIN Europese project GEM Voorbereiding Anne Bartilla, UU, Natuurkunde Iris Beerepoot, UU, Informatica Marjolein Gelauff, UU, U-Talent Nadine van der Heijden, UU,…



Vacature – U-Talent Wiskunde/Natuurkunde docent-ontwikkelaar
Omvang: 0,3 fte Per: 1 augustus 2021 Functieomschrijving en bijzonderheden U-Talent is gericht op het verdiepen en verrijken van het bètaonderwijs, talentontwikkeling in de bètavakken en het stimuleren van de interesse van leerlingen in bèta en techniek. In U-Talent werken de Universiteit Utrecht, de Hogeschool Utrecht en zo’n 50 scholen uit de regio nauw samen…



Sprong STEM landelijke bijeenkomst 24 juni
Landelijke kickoff Sprong-STEM op 24 juni Aanmelden Programma Onlangs is het landelijke SPRONG Educatief STEM consortium opgericht. Met dit nieuwe STEM netwerk willen we collega’s uit verschillende regio’s (Twente, Noord-Holland en Utrecht) duurzaam met elkaar verbinden en stimuleren en faciliteren we kennisdeling op het gebied van wetenschap en technologie, en STEM onderwijs. 15:10-15:55 “De onderzoekende…



Vacatures ‘Multilingual voices in STEM education’ (0,8 fte)
De afdeling Pedagogiek van Diverse Samenlevingen van de faculteit Sociale Wetenschappen, Universiteit Utrecht, zoekt drie promovendi. De beoogde startdatum is 1 september 2021. De promovendi werken in het project ‘Multilingual voices in STEM education’ (Multi-STEM), dat tot doel heeft de participatie van meertalige kinderen te bevorderen bij het leren van rekenen en wetenschap & techniek….


SLO zoekt een vakexpert bètavakken vmbo (24 – 40 uur)
Vakexpert bètavakken vmbo (24 – 40 uur) Wat ga je doen? Je krijgt de kans om als vakexpert samen met 136 vmboscholen, leraren, externe vmbo-experts en SLO-collega’s het praktijkgerichte programma voor vmbo-leerlingen met een gemengd of theoretisch profiel te ontwikkelen. Jullie proberen het programma uit in een praktijkpilot en stellen het bij. Lees over de…



ICT en onderwijs
Onderzoek (o.a. Kennisnet, 2018) laat zien dat gebruik van ict in het onderwijs blijft toenemen. Bij informatie- en communicatie-technologie (ICT) en onderwijs gaat het om vele zaken: Aandacht voor digitale geletterdheid (denk hier ook aan computational thinking) Leren gebruiken van digitale hulpmiddelen, zoals de computer, tablet en smartphone (incl. technologieën als VR, AR, AI, e.d.)…



Seminar on student reasoning when combining mathematical and physical knowledge
Title The conceptual blending framework as a way to investigate the integration of mathematics and physics in student reasoning. People Martin Goedhart, Sofie Van den Eynde, University of Groningen Date 14-1-2021 Source Utrecht University, Freudenthal Institute seminar During the last decades, the framework of conceptual blending has drawn attention in physics and mathematics education research….


Open Schooling
Open Schooling: Betrek meer mensen bij het onderwijs (ouders, werkgevers, ondernemers, e.d.) Samenvatting “Open schooling” is where schools, in cooperation with other stakeholders, become an agent of community well-being; families are encouraged to become real partners in school life and activities; professionals from enterprise, civil and wider society are actively involved in bringing real-life projects…


WND-conferentie 2020
Sinds 1966 organiseert de Werkgroep Natuurkunde Didaktiek (WND) een conferentie voor docenten natuurkunde. Deze conferentie is in de loop van de jaren uitgegroeid tot een groot evenement waar zo’n 650 docenten, didactici en onderwijsontwikkelaars uit Nederland en België elkaar ontmoeten. Dit jaar is de 55e WND-conferentie niet in de Leeuwenhorst maar online. Op 11 december…


Praktijkboek natuurkundedidactiek – Natuurkundelessen ontwerpen
Website: https://natuurkundelessen-ontwerpen.nl/ Het boek is bedoeld voor gebruik bij het onderdeel vakdidactiek in de tweedegraads lerarenopleiding als kennisbasis voor (aanstaande) natuurkundeleraren in het vmbo (voor het vak NaSk 1) en de onderbouw havo en vwo. Het biedt daarnaast ondersteuning aan de leraar die daar actief aan de slag wil met het verder ontwikkelen van het…



NVON organiseert Online Inspiratieavond Wetenschapsoriëntatie
Inspratieavond wetenschaporiëntatie Donderdag 29 oktober 2020, online Hoe breng je de wereld van wetenschappen in de klas? Vraag het een wetenschapsfilosoof! Hoe kan ik in mijn lessen het best ingaan op de aard van natuurwetenschappen en technische wetenschappen in vergelijking met andere wetenschappen? Wat is kenmerkend voor die wetenschappen? Hoe kan ik in mijn lessen…



Vooraankondiging – ELWIeR/Ecent conferentie 21 mei 2021
Save the date! Vrijdag 21 mei 2021 wordt de volgende ECENT-ELWIeR conferentie voor lerarenopleiders wiskunde/rekenen en natuurwetenschappen/techniek georganiseerd. Meer informatie! Lees meer



Een vakdidactisch drieluik
Hoe word je die inspirerende vakdidactisch begeleider, die een leraar in opleiding weet uit te dagen om zich vakdidactisch verder te ontwikkelen, zodat hij lessen geeft waar zowel de leerlingen als hijzelf met plezier op terugkijken? Lessen waarbij niet alleen de leerlingen worden uitgedaagd, maar waarbij ook de docent weer iets nieuws heeft geleerd over…



Symposium Leraar en curriculum: kip en ei
Op woensdag 28 oktober, 15-17 uur, organiseert SLO een digitaal symposium over dit onderzoek, tevens afscheid van Maarten Pieters i.v.m. zijn pensioen. Heb je interesse? Laat het weten aan Evelien Veltman en reserveer deze dag en tijd alvast in je agenda. Onderwerp: Hoe maken we de relatie tussen de praktijk van leraren en het formele…



STEMkey – verbinding tussen competenties en vaardigheden
Erasmus+ KA2 project (strategic partnership) Teaching standard STEM topics with a key competence approach. september 2020 – september 2023 Bericht september 2021 Dit Erasmus+ project is in 2020 van start gegaan en focust op het creëren van een heldere verbinding van ‘sleutelcompetenties’ met onderliggende ‘basisvaardigheden’. Dit wordt gedaan voor enkele belangrijke centrale begrippen/concepten uit de…



Beta4all: Impuls naar noodzakelijke en voldoende vakinhoud voor de 1e graadsbevoegdheid
Vakinhoudelijke scholing en nascholing op universitair niveau in Informatica, Natuur-, Wis- en Scheikunde, vanaf september 2020, kosteloos voor (aspirant-)studenten aan Nederlandse universitaire lerarenopleidingen en premasters, en nagenoeg kosteloos (administratiekosten € 35) als nascholing voor zittende docenten. Het programma van Beta4all is primair opgezet als schakelprogramma voor studenten die een academische bètamasteropleiding anders dan het te…



Curriculum.nu, vervolgstap 2020-2023
Vervolgstap 2020-2023 van curriculum.nu Toevoeging voorjaar 2021: Een en ander is vertraagd door corona, demissionair kabinet, e.d. Verwijzingen Eerdere stappen (< 2020) beschreven in het ELWIeR/Ecent dossier Curriculum.nu Website wetenschappelijke curriculumcommissie


Met een kaartspel bouwen aan het curriculum van Mens en Natuur
Hoe stimuleer je leraren (in opleiding) weloverwogen keuzes in hun curriculum te maken? SLO en de Ontwikkelgroep Mens en Natuur van Curriculum.nu hebben een kaartspel ontwikkeld dat daar heel behulpzaam bij is. We schetsen in dit artikel drie verschillende werkvormen om dat te doen. Het kaartspel is weliswaar gemaakt met het oog op het toekomstig…


Quantum mechanica in het voortgezet onderwijs, hoe realiseer je meer begrip?
Krijtenburg, K. (2020). Teaching Quantum Mechanics at the secondary school level. University of Twente, Enschede. Quantummechanica is gebaseerd op geavanceerde wiskunde, die geen onderdeel uitmaakt van het curriculum van de middelbare school. Daarnaast heeft quantummechanica geleid tot een nieuwe manier van denken die conflicteert met het klassieke denken van scholieren. Het is daarom nodig om…


Vacature docent-ontwikkelaar natuurkunde bij U-Talent
Wij zijn op zoek naar een docent-ontwikkelaar natuurkunde voor 0,3 fte per 1 september 2020. In U-Talent werken de Universiteit Utrecht, de Hogeschool Utrecht en scholen uit de regio nauw samen aan kwalitatief goed bèta en techniekonderwijs voor havo en vwo. U-Talent is gericht op het verdiepen en verrijken van het bètaonderwijs, talentontwikkeling in de bètavakken en het vergroten…



Ieder kwartaal een les buiten het boekje
Voorjaar 2020 Activiteiten in schoolboeken leveren meestal precies de informatie die nodig is om een antwoord te vinden. Leerlingen krijgen daarmee weinig gelegenheid om te leren zelf informatie te zoeken en met onzekerheid te redeneren. Sinds 2019 publiceert het International Centre for STEM Education (ICSE) ieder kwartaal drie problemen die zich lenen voor onderzoekend leren….


Curriculumnadrukken – Werkvorm om studenten na te laten denken over hun visie op hun vak
Leraren in opleiding moeten hun visie op het onderwijs in hun vak vormen en kunnen verwoorden. SLO heeft een werkvorm ontwikkeld die daarbij kan helpen. In NVOX is al eerder een begeleidend artikel verschenen (Woldhuis & Pieters, 2020). De werkvorm is geschreven voor vaksecties, maar kan – met mogelijke uitzondering van stap 5 – prima…


Bijscholingsaanbod vmbo ook interessant voor natuurwetenschappen en techniek
Het vmbo is in beweging. Enkele jaren geleden zijn er tien nieuwe beroepsgerichte profielen gevormd. En de gemengde leerweg en de theoretische zullen samengevoegd worden tot wat nu (nog?) de Nieuwe Leerweg heet. In die nieuwe leerweg zullen er “praktijkgerichte programma’s” komen, waarvan Technologie en toepassing (T&T) er naar verwachting één zal zijn. Binnen T&T…

Het Praktijkboek natuurkundedidactiek – Natuurkundelessen ontwerpen
De eerste druk van het praktijkboek natuurkundedidactiek – Natuurkundelessen ontwerpen is online beschikbaar. Het boek is bedoeld voor gebruik bij het onderdeel vakdidactiek in de tweedegraads lerarenopleiding als kennisbasis voor (aanstaande) natuurkundeleraren in het vmbo (voor het vak NaSk 1) en de onderbouw havo en vwo. Het biedt daarnaast ondersteuning aan de leraar die daar…


Student op School
Doel van dit project: het digitaal ondersteunen van (examen)leerlingen bij het inhalen van achterstanden het begeleiden bij profielwerkstukken ondersteuning bieden voor docenten bij schoolprojecten Website SOS is een project waarbij studenten van de Universiteit Utrecht tijdens hun studie met leerlingen en leraren uit het VO in contact komen. Ze verlichten de werkdruk van docenten met…



MOST – Meaningful Open Science Education Connects Schools To Communities
Project H2020 – 2020-2023 In MOST onderzoeken we hoe scholen en hun directe omgeving (gezin/familie, omwonenden, bedrijven, e.d.) kunnen samenwerken aan duurzaamheid. MOST richt zich daarbij op de maatschappelijke vraagstukken afval en energie. Binnen die twee thema’s worden voor de ‘community’ relevante vragen of problemen geformuleerd en daar wordt vervolgens aan gewerkt in zogenaamde…



Online vragenlijst over ‘kritisch burgerschap’ (in relatie tot STEM lerarenopleiding). Graag invullen
Socio-Scientific Issues in de lerarenopleiding Bent u lerarenopleider STEM? (wi, na, sk, bio, inf) En heeft u een mening over de rol van socio-scientific issues in uw opleiding? Met daarbij een belangrijke rol voor statistiek in de vorm van het werken met grote databestanden. Wilt u dan deze vragenlijst invullen? Korte toelichting Ensite is een…


Practicumleider Ioniserende Stralen Practicum (1,0 fte)
Positie: Onderwijs en onderzoek Uren per week: 38 tot 38 Faculteit of dienst: Faculteit Betawetenschappen Afdeling: Freudenthal Instituut Uiterlijk reageren op: 5 april 2020 Functie Wij bieden een boeiende functie waarbij je veel contact met middelbare scholieren en docenten hebt. Als practicumleider ga je aan de slag met leerlingen uit de bovenbouwklassen van de havo…


NVON organiseert Inspiratiemiddag/avond van Wetenschapsoriëntatie
Donderdag 16 april 2020 Hoe breng je de wereld van wetenschappen in de klas? Vraag het een wetenschapsfilosoof! Hoe kan ik in mijn lessen het best ingaan op de aard van natuurwetenschappen en technische wetenschappen in vergelijking met andere wetenschappen? Wat is kenmerkend voor die wetenschappen? Hoe kan ik in mijn lessen en samen met…


Environmental socio-scientific issues in (teacher) education for science & mathematics (May, 20, 2021)
English information 20 mei 2021 by Elwier/Ecent, Utrecht University. Een activiteit van het Ensite project. Maatschappelijk-technologische vraagstukken in het bèta-onderwijs Studiemiddag voor lerarenopleiders STEM ihkv het project ENSITE. do. 20 mei 2021, 13:45-17:00 Inschrijven Thematiek Moet vaccinatie verplicht worden? Mogen we alleen nog ‘duurzame energie’ gebruiken? Kan de opwarming van de aarde nog worden gestopt?…


Lectoraat Bètadidactiek
Rutger van de Sande Fontys Hogescholen Website lectoraat en Website Onderwijsingenieurs Rutger is deskundig op het terrein van veranderingen in het bètaonderwijs en wat de gevolgen daarvan zijn voor het leren van leerlingen. Hij onderzoekt hoe docenten omgaan met die veranderingen en hoe zij ondersteund kunnen worden bij het vormgeven en evalueren van aansprekend, relevant…


Onderhoud van syllabi van de natuurwetenschappelijke vakken havo en vwo
In 2020 zal er ‘groot’ onderhoud aan de syllabi voor biologie, natuurkunde en scheikunde plaatsvinden. Dat gebeurt aanleiding van adviezen die in 2019 opgesteld zijn op basis van commentaar van ervaren docenten. In 2019 hebben focusgroepen van ervaren docenten biologie, natuurkunde en scheikunde zich gebogen over de syllabi voor havo en vwo voor die vakken….


Fysica 2020 op 17 april 2020
FYSICA is the annual physics conference of the Netherlands’ Physical Society (NNV). Each year the NNV organises FYSICA in cooperation with a Dutch university, in 2020 with University of Twente. So every year FYSICA takes place in another city, according to a roster. FYSICA 2020 will be at University of Twente on Friday 17 April…


Studiemiddag Operatie Nachtwacht
Speciaal voor (bèta) leraren organiseert het Rijksmuseum op woensdag 15 april de studiemiddag Operatie Nachtwacht. Bent u nieuwsgierig naar de nieuwste onderzoekstechnieken voor schilderijenonderzoek? Wilt u als eerste weten wat de resultaten zijn van het onderzoek naar de Nachtwacht? Tijdens de studiemiddag Operatie Nachtwacht komt u erachter. In juli 2019 is het Rijksmuseum een grootschalig…


WND-Conferentie
Sinds 1966 organiseert de Werkgroep Natuurkunde Didaktiek (WND) een conferentie voor docenten natuurkunde. Deze conferentie is in de loop van de jaren uitgegroeid tot een groot evenement waar zo’n 650 docenten, didactici en onderwijsontwikkelaars uit Nederland en België elkaar ontmoeten. wndconferentie.nl


Viva Fysica – 24 januari 2020
Op vrijdag 24 januari 2020 is weer een editie van Viva Fysica! Het congres over natuurkunde onderzoek in Amsterdam voor docenten natuurkunde en voor hun meest gemotiveerde natuurkunde-leerlingen. Programma 10:00 Opening en welkom 10:10 Kosmologie – Jan Pieter van der Schaar 10:35 Exoplanets: In search of Earth 2.0 – Jayne Birkby 11:00 Pauze 11:30 Zwarte…



Sprong-STEM
Project voor een hoogwaardig STEM-netwerk, 2020-2023 Website: stemnetwerk.nl Met steun van Sprong Educatief Doel Crossing boundaries for learning and development: Bevordering van bèta-burgerschap (mathematical en scientific literacy) in po en vo. Dit project is gericht op verwezenlijking van hoogwaardig onderwijs in Science, Technology, Engineering & Mathematics (STEM) in het primair- en voortgezet onderwijs en de…



Games in het onderwijs? Kom naar de conferentie ‘Enter the playground!’
Wat kan een spel toevoegen aan jouw lessen? En hoe zet je deze dan het meest effectief in? Hoe kun je hier morgen al mee aan de slag? Kom 29 januari 2020 voor antwoord op deze en nog veel meer vragen naar de conferentie ‘Gamedidactiek: enter the playground!’. Voor onderwijsprofessionals en trainers uit alle geledingen…


WND-conferentie 2019
Sinds 1966 organiseert de Werkgroep Natuurkunde Didaktiek (WND) een conferentie voor docenten natuurkunde. Deze conferentie is in de loop van de jaren uitgegroeid tot een groot evenement waar zo’n 600 docenten, didactici en onderwijsontwikkelaars uit Nederland en België elkaar ontmoeten. De komende (54e ) conferentie vindt plaats op vrijdag 13 en zaterdag 14 december 2019. Het…



Ieder kwartaal een les buiten het boekje
Najaar 2019 Activiteiten in schoolboeken leveren meestal precies de informatie die nodig is om een antwoord te vinden. Leerlingen krijgen daarmee weinig gelegenheid om te leren zelf informatie te zoeken en met onzekerheid te redeneren. Sinds 2019 publiceert het International Centre for STEM Education (ICSE) ieder kwartaal drie problemen die zich lenen voor onderzoekend leren….


Duurzaamheidsvraagstukken in het bètaonderwijs
Informatie bij NWO Volledige titel van dit driejarige praktijkonderzoek: Een handelingsperspectief voor burgerschapsvorming omtrent duurzaamheid in het bètaonderwijs Science teacher competence in citizenship education about sustainability in science education Samenvatting Ontwikkelingen in wetenschap en technologie kunnen zowel een positieve als negatieve impact hebben op onze maatschappij. Om verantwoorde beslissingen te nemen in zogenaamde socio-scientific issues…


ENSITE: Europees project voor de lerarenopleiding (science en wiskunde)
Titel: Socio-Scientific Issues in de lerarenopleiding (pabo, 2eg, 1eg) Met veel aandacht voor data-verzameling, en kritische data-analyse O.a.: Reasoning, argumentation & critical thinking Collecting data Analysing big data Decision-making ENSITE ontwikkelt opleidingsmodules voor de lerarenopleidingen Science/Wiskunde op het gebied van Socio-Scientific Issues. Dit materiaal is gericht op het ontwikkelen van docent-vaardigheden voor: het geven van…



Conferentie Educating the Educators op 7 en 8 oktober a.s.
Bent u geïnteresseerd/werkzaam in STEM opleiding/nascholing (pabo, 2eg en 1eg) en u wilt wel eens met uw Europese collega’s afstemmen en discussiëren? Dat kan, op 7 en 8 oktober a.s., in Freiburg, Duitsland, gedurende de conferentie ‘Educating the Educators’. U kunt zich nog aanmelden via de website De organisatie is in handen van het International…



Toolkit Formatief Evalueren vernieuwd en uitgebreid
Handige instrumenten en documentatie die direct in de praktijk van klas en opleiding te gebruiken is, staat nu toegankelijk bij elkaar! In een eerder artikel werd de Toolkit Formatief Evalueren beschreven, gevuld met de opbrengsten van de leernetwerken van SLO, VO-raad, HU en WUR. Inmiddels is de toolkit uitgebreid en in een nieuw jasje gestoken….



Lectoraat Didactiek van de Bètavakken
Met ingang van 1 oktober 2018 is Bert Bredeweg benoemd tot lector Didactiek van de Bètavakken bij de Hogeschool van Amsterdam.Kernvraag van het lectoraat is wat effectieve didactische interventies zijn voor het ontwikkelen van kennis, vaardigheden en attitudes in de bètavakken in de grootstedelijke context. Het leren van leerlingen staat centraal en het onderzoek is…


Ontwikkeling van curriculum frameworks in het VK
In het Verenigd Koninkrijk zijn de drie bèta-vakverenigingen – de Royal Society of Biology (RSB), de Royal Society of Chemistry (RSC) en het Institute of Physics (IoP) – met een zeer interessant project bezig. In eerste instantie zelfstandig, maar ook steeds meer in overleg, zijn ze zogenaamde frameworks aan het ontwikkelen voor toekomstige curricula: adviezen…



Vooraankondiging – ELWIeR/Ecent conferentie 15 mei 2020
Save the date! 15 mei 2020, Utrecht De jaarlijkse conferentie voor alle lerarenopleiders STEM! Meer informatie! Lees meer


Evaluating the quality of inquiries: an approach for self-evaluation of accuracy, reliability and validity in school science inquiries by pre-university students
Van der Jagt, S. (2016). Evaluating the Quality of Inquiries. An approach for self-evaluation of accuracy, reliability and validity in school science inquiries by pre-university students. Vrije Universiteit, Amsterdam. Bespreking door Ed van den Berg Website met proefschrift en bronnen Interview met Saskia van der Jagt en leerlingen op Leraar 24 Elk leerling onderzoek…


Curr.nu en de lerarenopleiding M/N (tussenstand zomer 2019)
Naar aanleiding van de werkgroep over het werk van het ontwikkelteam M/N op de Ecent conferentie van 17-5-2019 “Onze wereld is de directe werkelijkheid waar leerlingen zich kunnen verwonderen, leren en ontwikkelen. Vanuit verschillende disciplines leer je jezelf en de wereld om je heen (ver)kennen, begrijpen, verklaren en waarderen. Het leergebied leent zich om een…


’t Hooft conferentie ‘From weak force to black hole thermodynamics and beyond’
Van donderdag 11 t/m zaterdag 13 juli zal er een conferentie plaatsvinden ter ere van Nobelprijswinnaar Gerard ’t Hooft. Er zal door grote namen van over de hele wereld worden gesproken en gedebatteerd over de ontdekkingen van Gerard ’t Hooft en recente ontwikkelingen op dat gebied (denk aan het Higgs deeltje en zwaartekrachtsgolven). Daarnaast zullen…


Het realiseren van een CoCo-leeromgeving: Percepties van leerlingen en docenten
Tijdschrift voor Didactiek van de Beta-wetenschappen, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1983-2014 Voorbraak, J. de Putter, L. Taconis, R. den Brok, P.Tijdschrift voor Didactiek van de Beta-wetenschappen 2011 – 28(2), 21-42,Download pdf The concept-in-context (CoCo) innovation tries to tackle problems concerning the low interest of students in science subjects. Guidelines…

Overladenheid examenprogramma’s (h/v) natuurkunde/biologie
Voor de nieuwe examenprogramma’s havo en vwo voor de bètavakken die in 2013 zijn ingevoerd, heeft SLO in 2017 onderzocht in hoeverre de doelen van de vernieuwingscommissies uit de verf zijn gekomen. Opvallend punt is dat veel leraren de programma’s overladen vinden. Ook staat de tijd voor het schoolexamen vaak onder druk. Voor de vernieuwingscommissies…



Toolkit Formatief Evalueren
De opbrengsten van drie leernetwerken van SLO en VO-raad rond het thema ‘formatief evalueren’ zijn beschikbaar in een online toolkit. Daar zijn instrumenten en publicaties te vinden om in de klas, op school en in de lerarenopleiding mee aan de slag te gaan met formatief evalueren. SLO en de VO-raad hebben in 2017 leernetwerken van…


Monitoronderzoek invoering vernieuwde examenprogramma’s
In hoeverre wordt de beoogde bètavakvernieuwing – zoals ingevoerd met de nieuwe examenprogramma’s havo en vwo voor biologie, natuurkunde en scheikunde – geïmplementeerd en gerealiseerd in de onderwijspraktijk? Dat is de hoofdvraag van het onderzoek dat SLO heeft uitgevoerd conform het invoeringsplan (Michels,2010). Binnen deze onderzoeksvraag is een antwoord gezocht op vier deelvragen: Wat…

U-Talent
Over U-Talent U-Talent is een samenwerkingsverband tussen de Universiteit Utrecht, de Hogeschool Utrecht en meer dan 40 partnerscholen uit de regio Utrecht. Het doel van U-Talent is om het regionale bètaonderwijs in het VO én in de bachelor van het HO te versterken en de aansluiting tussen VO en HO te verbeteren. Sinds schooljaar 2017/2018…


Lectoraat Curriculumvraagstukken
Elwin Savelsbergh Kenniscentrum Leren en Innoveren van Hogeschool Utrecht Lectoraat Curriculumvraagstukken funderend onderwijs Dit lectoraat werkt aan de versterking van het curriculum in het primair en voortgezet onderwijs en in het hoger beroepsonderwijs. Een speerpunt in het programma is de bijdrage van de bèta-vakken aan Leren voor Duurzame Ontwikkeling. Kernvragen in het onderzoeksprogramma zijn: welke…



Mobieltjes in de klas: van afleiding naar aanleiding. 3 oktober 2018
Op 3 oktober organiseren het Freudenthal Instituut en Hogeschool Windesheim een workshop door dr. Zachary Walker. Mobiele telefoons in de klas kunnen enorm afleiden. Leerlingen kijken er vaak op en zijn meer geboeid door de berichten van hun vrienden op WhatsApp en Instagram dan door de les die u zo zorgvuldig hebt voorbereid. Moeten we…



Handreikingen schoolexamen: handig naslagwerk
De handreikingen bij het schoolexamen van SLO bestaan sinds 2007 als papieren versies en pdf’s, maar sinds enkele jaren zijn ze interactief gemaakt en online te raadplegen. Ze zijn er voor alle vakken en alle schooltypen van het voortgezet onderwijs; de informatie hieronder heeft specifiek betrekking op de handreikingen voor de natuurwetenschappelijke vakken en wiskunde….



Masterclasses bij Bètapartners
Heb je altijd al een kijkje willen nemen binnen een groot bedrijf? En wil je weten hoe alle (bèta)vakken samenkomen in de werkzaamheden binnen een bedrijf? Meld je dan aan voor één van de masterclasses bij bedrijven die Bètapartners komend schooljaar organiseert! Er is een masterclass bij Shell (Technologie achter olie- en gaswinning) en Tata…


Meisjes, Natuurkunde en Techniek: MENT
Het kan heel informatief en vernieuwend zijn om ‘oude’ materialen te bestuderen… Begin jaren tachtig (twintigste eeuw) wordt vanuit de overweging dat meer vrouwen in het beroepsproces gaan meedraaien en daarmee dat er meer mogelijke richtingen aangegeven moeten worden, aandacht besteed aan het beter in beeld brengen van de “niet-traditioneel vrouwelijke sectoren en opleidingen” als…


Techniek in het natuurkundeonderwijs
Het project Natuurkunde en Techniek (1984-1988) had tot doel om techniek (de praktijk ervan) te gebruiken om natuurkunde aan te leren aan leerlingen. In tegenstelling tot de gebruikelijke manier om op technische toepassingen te wijzen na het aanleren van natuurkundige concepten, onderzocht Marc de Vries of het mogelijk was natuurkunde binnen een techniek context aan…



Symposium ‘Road to reality’ 22 januari 2019
Vanwege de publicatie van de Nederlandse vertaling van “Road to Reality; a Complete Guide to the Universe” door professor Sir Roger Penrose organiseert het Institute for Advanced Study (IAS)(UvA, Amsterdam) samen met Meromorf Press een wetenschappelijk symposium en boekpresentatie op 22 januari 2019, Amsterdam. Roger Penrose is een Brits wis- en natuurkundige. Hij is emeritus…


Eindronde Nationale Natuurkunde Olympiade 2018
Vorige maand is de selectie geweest voor de IPhO (International Physics Olympiad) die dit jaar in Lissabon wordt gehouden. Na veel colleges, een practicum- en een theorietoets zijn de winnaars bekend. De deelnemers aan de selectieronde zijn geselecteerd uit de meer dan 2600 leerlingen die aan de eerste ronde hebben meegedaan. In Utrecht zijn 15…



Tijdschriften
Diverse tijdschriften op het gebied van STEM Nationaal Euclides NVOX Volgens Bartjens Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek Internationaal Educational Studies in Mathematics European Journal of STEM Education Journal on Mathematics Education Journal of Research in STEM Education (www.j-stem.net) Meer algemene tijdschriften Tijdschrift OnderwijsPraktijk Studies Tijdschrift voor lerarenopleiders Afgerond Nieuwe Wiskrant (1981-2013) Lijst van artikelen…



Conferentie interdisciplinaire STEM studies, Slowakije, 28-8 a.s.
Graag aandacht voor deze conferentie: International Conference of Interdisciplinary STEM Studies, 28 August 2018 Nitra Slovakia Lectures and workshops on intercultural learning in mathematics and science disciplines, culture-related contexts and different perspectives on current ecological problems. Participants will share ideas how to implement intercultural ideas to initial teacher education. Conference opens opportunities for exchange of…


Het opleiden van taalbewuste docenten STEM, hoe doe je dat?
Op maandag 28 mei 2018 verdedigde Gerald van Dijk zijn proefschrift ‘Het opleiden van taalbewuste docenten natuurkunde, scheikunde en techniek: een ontwerpgericht onderzoek’ in het Academiegebouw van de UU. Promotoren Harrie Eijkelhof (bètadidactiek, UU) Wilmad Kuiper (curriculumvernieuwing béta, UU/SLO) Maaike Hajer (taalwetenschappen, HU, Uni. of Malmö) Lectoraat bèta- en technologiedidactiek: Elwin Savelsbergh Verwijzingen Platform taalgericht…



Terugblik ELWIeR/Ecent conferentie 2018
Op vrijdag 18 mei 2018 organiseerden ECENT en ELWIeR de jaarlijkse conferentie voor lerarenopleiders. Het thema van dit jaar was: Doorlopende leerlijnen. Er kwamen ongeveer 120 mensen op af. Hermen Borst, werkzaam bij de Deltacommissaris, verzorgde de openingslezing ‘Geografie als verbindende discipline in het Deltaprogramma’. Hier werd op gereflecteerd door een viertal lerarenopleiders. Daarna werden…



Zomerstudiedag ELWIeR/Ecent 22 juni 2018
Regelmatig organiseren we een zomerstudiedag. Deze keer is dat op 22 juni 2018 Freudenthal instituut Buys ballotgebouw, zaal 4.31 (onderdeel 1) en zaal 4.01 (onderdeel 2) Uithof Utrecht, Universiteit utrecht (Ingang via het koningsbergergebouw. Klik hier voor een routebeschrijving en parkeergelegenheid. Beschrijving Deze dag is bedoeld voor lerarenopleiders, docenten en onderzoekers. In feite zijn het…



Taalgericht vakonderwijs
Taalgericht vakonderwijs staat voor een didactiek die gebruik maakt van het feit dat taal een belangrijke rol speelt bij het leren, wat er ook geleerd wordt. Uitgangspunt van Taalgericht vakonderwijs is dat taal, leren en denken onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Taalgericht vakonderwijs zoekt naar mogelijkheden om leren en taal aandacht te geven in de…


Educating the Educators – conferentie
International Conference on approaches to scaling-up professional development in mathematics and science education Doel van de ‘Educating-the-Educators’-conferentie is een bijdrage leveren aan de ondersteuning van nascholing en initiële scholing (STEM) op het gebied van onderzoekend en ontwerpend leren. The conference aim is to provide a platform for exchange among research and practice on successful IBL…


School Event Straling op woensdag 6 juni 2018
Op woensdagmiddag 6 juni 2018 van 13:00 uur tot 16:00 uur organiseert de Nederlandse Vereniging voor Stralingshygiëne (NVS) het School Event Straling in het World Forum in Den Haag. Dit School Event vindt plaats tijdens het 5de Europese International Radiation Protection Association (IRPA) Congres. Het doel van het School Event is om leerlingen uit de…


Rekenbewust vakonderwijs
Na invoering van de referentieniveaus rekenen in het onderwijs (2011 e.v.) is in zowel vo (vmbo en havo/vwo) als mbo gezocht naar een zinvolle plek van rekenen in het curriculum en in toetsing. En de achterliggende vraag die daarbij speelt is welke professionals betrokken zijn bij het inrichten en onderhouden van die zinvolle plek, en…



Miniconferentie Gamification – 18 april 2018
Gamification is een relatief nieuwe ontwikkeling in het onderwijs waarbij spelelementen worden toegepast om je lessen leuker en effectiever te maken. Leerlingen raken door het spelen meer gemotiveerd hun lesstof door te werken en docenten hebben door goed kijken en luisteren tijdens het spel de kans om misconcepten vroegtijdig op te sporen en te behandelen….

FYSICA 2018 – 13 april 2018
Alle fysici – van student tot professor, van docent tot wetenschapper, werkzaam in industrie of overheid, hbo of universiteit – zijn van harte uitgenodigd deel te nemen aan FYSICA 2018 op vrijdag 13 april. Het is nu het moment om in te schrijven, aangezien die datum snel dichterbij komt! Deze dag biedt een sterk natuurkundig…


Bèta-brede docentendag RUG – 13 april 2018
Op 13 april 2018 vindt de jaarlijkse bètabrede docentendag plaats met als centraal thema “Geef ze de ruimte”. (organisatie: RUG) In deze editie gaan we op onderzoek naar ruimte in de les, het curriculum, voorbeelden van onderwijsinnovaties en de rol van creativiteit en ‘D.I.Y.’ in het onderwijs. Laat u inspireren om uw eigen onderwijs vorm te geven…