
Didactiek van de wiskunde. Handboek
Didactiek van de wiskunde. Handboek voor leraren in opleiding en in praktijk Paul Drijvers. Een uitgave van Epsilon Boek bestellen via Epsilon Het Nederlandse wiskundeonderwijs is volop in beweging. Curricula worden herzien en nieuwe digitale technologieën vinden hun weg naar het klaslokaal. Ook de wiskundedidactiek – de specifieke kennis over het leren en onderwijzen van…


VMBO wiskunde
Dossier vmbo en de positie/rol van wiskunde/rekenen Scholen gezocht (april 2024) Van januari 2020 tot november 2022 werkte een commissie aan een voorstel voor nieuwe examenprogramma’s wiskunde voor het vmbo, met als aanleiding: Het huidige wiskunde-programma is verouderd De beroepsgerichte programma’s in het vmbo zijn in 2016 geactualiseerd en vereenvoudigd. De positie van rekenen in…



Onderzoekend en ontwerpend leren
Van Graft en Kemmers (2007). Bij onderzoekend leren onderzoeken leerlingen objecten en verschijnselen in hun omgeving onder begeleiding van hun docent. Bij ontwerpend leren ontwerpen leerlingen een product. In allerlei praktijksituaties is gebleken dat de beide benaderingen elkaar goed aanvullen, en ook dat leerlingen er op hun eigen niveau mee aan de slag kunnen. Inquiry-based…


Wiskunde Actueel – PWN
Dit is een publicatiereeks van het Platform Wiskunde Nederland, over wiskundige onderwerpen. 2022 (via Platform Wiskunde Nederland) Jaspers, A. (2022). Bayesiaans en klassiek kansrekenen. De kans dat Covid-19 uit het lab in Wuhan kwam (PDF) PWN Wiskunde Actueel, 2022(13). . Jaspers, A. (2022). De twee-dimensionale streepjescode die het coronavirus moet beteugelen (PDF) PWN Wiskunde Actueel(12)….



Equality, Diversity and Inclusion
Gelijkheid, Diversiteit en Inclusie in het bèta-onderwijs EDI and STEM There is evidence that diversity plays a crucial role in both companies and academia related to the science, technology, engineering, and mathematics (STEM) fields. Forbes, in a dedicated survey addressed to 321 executives at large global enterprises, found that is commonly agreed that a diverse…



Didactische mogelijkheden van escape rooms
Over de opkomst en didactische mogelijkheden van Escape Rooms in het voortgezet onderwijs. Een eerdere versie van dit artikel (uit 2018) had de titel ‘je moet diep, diep nadenken’, n.a.v. een workshop bij het NIBI. Nieuw verschenen 2020 Veldkamp, A., Van de Grint, L., Knippels, M. C. P. J. and Van Joolingen, W. (2020). Escape…


Probleemoplossen
Probleemoplossen (problem solving in het Engels) is meer dan alleen het oplossen van een probleem. Definitie Met probleemoplossen doelt men meer op het proces dat leidt tot het oplossen van het probleem dan op het vinden van de oplossing zelf. Bij probleemoplossen zijn het kunnen hanteren van heuristieken en het hebben van een wiskundige houding…



Een vakdidactisch drieluik
Hoe word je die inspirerende vakdidactisch begeleider, die een leraar in opleiding weet uit te dagen om zich vakdidactisch verder te ontwikkelen, zodat hij lessen geeft waar zowel de leerlingen als hijzelf met plezier op terugkijken? Lessen waarbij niet alleen de leerlingen worden uitgedaagd, maar waarbij ook de docent weer iets nieuws heeft geleerd over…


Lectoraat Wiskundig en analytisch vermogen van professionals
Kees Hoogland wordt per 1 september 2020 aangesteld als lector Wiskundig en analytisch vermogen van professionals. Kees is nationaal en internationaal actief in rekenen, wiskunde, statistiek en gecijferdheid in voorschoolse educatie, po, vo, mbo, hbo en volwasseneneducatie.



Lectoraat Wetenschap & Techniek in het onderwijs
Symen van der Zee Saxion Hogescholen Het lectoraat richt zich op het domein wetenschap en technologie, en focust met name op de integratie van W&T met taal en rekenen. Welke bedrijven en instellingen zijn er verbonden aan het lectoraat? Het lectoraat is nauw verbonden met de onderwijspraktijk, met name het basisonderwijs. Verder wordt in het…


Handelingsmodel
Het handelingsmodel is een didactisch model voor de leerkracht. Het model laat zien dat leerlingen een bewerking uit kunnen voeren op verschillende handelingsniveaus, en de leraar kan daar eventuele hulp op aanpassen. De handelingsniveaus lopen van concreet naar abstract (door te handelen in de werkelijkheid met concrete materialen binnen een context, door afbeeldingen van contexten…


IJsbergmetafoor
De ijsbergmetafoor is een model om de gelaagdheid van begripsvorming te laten zien die ten grondslag ligt aan een zuiver wiskundige notatie. Het is een metafoor die vooral gebruikt wordt in verband met de didactiek van reken-wiskunde onderwijs in de basisschool. 8 x 6 = drie-kwart 5 + 2 = De formele ‘wiskundetaal’ (kale sommen)…



Lectoraat Didactiek van de Bètavakken
Didactiek van de Bètavakken Bert Bredeweg Info bij HvA Met ingang van 1 oktober 2018 is Bert Bredeweg benoemd tot lector Didactiek van de Bètavakken bij de Hogeschool van Amsterdam.Kernvraag van het lectoraat is wat effectieve didactische interventies zijn voor het ontwikkelen van kennis, vaardigheden en attitudes in de bètavakken in de grootstedelijke context. Het…


Laaggeletterdheid
Het is gemeengoed geworden om (laag)gecijferdheid ‘onder te brengen’ bij (laag)geletterdheid, en zo een conglomeraat van basisvaardigheden te beschrijven (taal, rekenen, digitale vaardigheden). De drie genoemde basisvaardigheden hebben onderling overlap en in veel situaties in het dagelijkse leven zal ook vaak een beroep worden gedaan op een combinatie van deze vaardigheden. Het versterken van de…


Nationale rekencoördinator dag – 8 maart 2019
De Nationale Rekencoördinator Dag is een dag voor rekencoördinatoren en leerkrachten, waar het rekenonderwijs van de basisschool centraal staat. Het is vooral bedoeld voor ‘horizontale professionalisering’ (leerkrachten leren van elkaar), daarnaast worden experts (onderzoekers, adviseurs, uitgevers, etc.) uitgenodigd een steentje bij te dragen. De NRCD wordt georganiseerd door de Universiteit Utrecht, iPabo, Marnix Academie, VIAA,…


Hoe ontwikkelen leerlingen in het vwo hun kennis over afgeleide functies?
| VO | Gerrit Roorda, Rijksuniversiteit Groningen Proefschrift, 2012 Ontwikkeling in verandering. Ontwikkeling van wiskundige bekwaamheid van leerlingen met betrekking tot het concept afgeleide Hoe ontwikkelen een leerlingen in het vwo hun kennis over afgeleide functies? Door dezelfde leerlingen in vwo 4, 5 en 6 hardopdenkend opdrachten te laten maken ontstond een inzicht in het proces van…


Panama Post
Tijdschrift voor onderzoekers, ontwikkelaars, opleiders (pabo) Officiele ondertitel: Reken-wiskundeonderwijs: onderzoek, ontwikkeling, praktijk Periode: 1983-2013 Uitgever: Panama, NVORWO, Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Opgevolgd door: Volgens Bartjens – Ontwikkeling en onderzoek Het tijdschrift richtte zich op het reken-wiskundeonderwijs aan vier- tot veertienjarigen en de volwasseneneducatie. Dit betrof met name de volgende gebieden: onderzoek en theorievorming; onderwijsontwikkeling; nascholing…


Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek
De artikelen van Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek bieden achtergronden bij actuele ontwikkelingen in het reken-wiskundeonderwijs. Ze zijn van belang voor leraren, studenten, lerarenopleiders, schoolbegeleiders, onderwijsontwikkelaars en onderzoekers van het reken-wiskundeonderwijs. Enkele artikelen 2022 Van Haeften, N. and Keijzer, R. (2022). Samen ontwerpen van de Grote Rekendag (PDF) Volgens Bartjens – ontwikkeling en onderzoek,…


Images of numeracy
Hoogland, K. (2016). Images of Numeracy. Investigating the effects of visual representations of problem situations in contextual mathematical problem solving. Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven. In dit proefschrift wordt de volgende onderzoeksvraag beantwoord: Wat is bij wiskundige contextopgaven het effect op de score van leerlingen van een verandering in de representatie van de probleemsituatie van beschrijvend…



Taalgericht vakonderwijs (TVO)
Taalgericht vakonderwijs staat voor een didactiek die gebruik maakt van het feit dat taal een belangrijke rol speelt bij het leren, wat er ook geleerd wordt. taalgerichtvakonderwijs.nl Zie ook het Handboek en het gerelateerde platform Rekenbewust vakonderwijs. Wat is taalgericht vakonderwijs? Taalgericht vakonderwijs is te omschrijven als contextrijk onderwijs, vol interactie en met taalsteun. De…



Educating the Educators – conferentie
International Conference on approaches to scaling-up professional development in mathematics and science education Doel van de ‘Educating-the-Educators’-conferentie is een bijdrage leveren aan de ondersteuning van nascholing en initiële scholing (STEM) op het gebied van onderzoekend en ontwerpend leren. The conference aim is to provide a platform for exchange among research and practice on successful IBL…



Rekenbewust vakonderwijs
Doel van het platform rekenbewust vakonderwijs: Het rekenen in de andere vakken van het vmbo en havo/vwo versterken Afstemming tussen vakdocenten, o.a. in de vorm van professionalisering Informatie-voorziening en materiaalontwikkeling Praktijkgericht onderzoek Contact: mail exprw [at] uu.nl Nieuwe conferentie 13 maart 2025 Zie Aankondiging en NVvW-website.


Lectoraat rekenen-wiskunde
ipabo.nl/lectoraat/rekenen-en-wiskunde Wat draagt bij aan het reken-wiskundeonderwijs binnen het basisonderwijs en de lerarenopleiding basisonderwijs, zodat het past bij de eisen die de maatschappij aan het reken-wiskundeonderwijs stelt? Dit is de centrale vraag waar de onderzoekslijn Rekenen-Wiskunde zich mee bezighoudt. De onderzoekslijn wordt uitgevoerd door het lectoraat Rekenen-Wiskunde onder leiding van lector dr. Ronald Keijzer. ipabo.nl/lectoraat/rekenen-en-wiskunde…


Grote Rekendag
De Grote Rekendag richt zich op de basisschool en beoogt te laten zien dat leerlingen ook in het reken-wiskundeonderwijs op onderzoek kunnen gaan. Daarnaast is een doel dat leraren en leerlingen plezier beleven aan rekenen-wiskunde. Tijdens de Grote Rekendag gaan scholen een dag lang aan de slag met materialen die speciaal voor deze dag ontworpen…


Constructionisme
Constructionism is een term die voor het eerst werd gebruikt door Seymour Papert om een benadering in het onderwijs te beschrijven waarin het leren ondersteund wordt door het construeren van fysieke objecten waar, samen met anderen, betekenis aan verleend wordt.


Beroepsgericht rekenen
In vmbo 3/4 en mbo (de ‘beroepskolom’) staat een vakopleiding centraal. Natuurlijk is er ook aandacht voor burgerschap en eventuele doorstroom naar hbo, maar de beroepsopleiding drukt het stempel. Bij vrijwel elk vak wordt ook gerekend, soms impliciet en kleinschalig, soms expliciet, waarbij ook sprake is van wiskundige vaardigheden. Het is dus van belang om…



Digitale geletterdheid
Digitale geletterdheid is een ‘basisvaardigheid’ voor po, vo en mbo. Actueel (2024) Er zal een ‘beproeving’ worden uitgevoerd rondom de nieuwe ideeen (kerndoelen) w.b. digitale geletterdheid. Dit wordt in voorjaar 2024 voorbereid. 20240315 – Aanbieding uitkomsten peiling digitale geletterdheid (peildg.nl 20240306 – Aanbieding concept kerndoelen digitale geletterdheid Algemeen Digitale vaardigheden worden belangrijker door alle (snelle)…


Kangoeroe: Twee vrijwilligers gezocht
Twee vrijwilligers gezocht voor Kangoeroe De Stichting Kangoeroe zoekt twee vrijwilligers die twee keer per jaar een avond beschikbaar zijn om opgaven te beoordelen en die veel kennis hebben van groep 3-4 en/of groep 5-6 van de basisschool (en een paar uurtjes vooraf 24 of 30 opgaven willen doornemen). De opgaven die door de internationale…



Curriculumvernieuwing en de STEM lerarenopleidingen
ELWIeR en Ecent en de ontwikkelingen rondom curriculum.nu


Realistisch reken-wiskunde onderwijs
| PO | VO | MBO | Realistisch reken-wiskundeonderwijs wil leerlingen zover brengen dat ze (concrete) problemen en situaties kunnen oplossen met behulp van eigen strategieën en inzichten. Tjipcast 2024: Wat bedoelen we met realistisch reken- en wiskundeonderwijs? Interview met Jenneken van der Mark (voorzitter NVORWO) Paul Drijvers (hoogleraar reken-wiskunde-didactiek), door Tjip de Jong (TjipCast) Achtergrond Binnen het vakgebied rekenen en…



Teaching & Learning Lab
Het Teaching & Learning Lab (TLL) van de Universiteit Utrecht is een plek om te experimenteren met en onderzoek te doen naar nieuwe onderwijsvormen. Het TLL is een ruimte voor onderwijsinnovatie.



FI Scientific Library
Dit is de publicatiereeks van het Freudenthal Instituut (en FI-groep), Universiteit Utrecht. Het betreft voornamelijk dissertaties. Vanaf 1990. Schoegje, T. (2024). Task-based search for municipal knowledge workers. Designing and implementing specialised search functionality (PDF). Utrecht University, Utrecht. (FI Scientific Library 123). De Waard, E. F. (2024). Into the cycle of sustainability. Fostering students’ life cycle…


Wetenschap en Technologie (primair onderwijs)
Wetenschap en Technologie (primair onderwijs) is een curriculum-innovatie (vanaf ongeveer 2005) om meer ‘onderzoekend leren en ontwerpend leren’ (o&o-leren) toe te voegen aan Natuur en Techniek (N&T), maar ook bij aardrijkskunde, geschiedenis, en meer algemeen voor het kerndoel-gebied ‘oriëntatie op jezelf en de wereld’ (OJW).


Meria, Erasmus+ project
Erasmus Plus project 2016-2018: Mathematics Education – Relevant, Interesting and Applicable. Enhance quality and relevance of mathematics education in secondary schools using inquiry based teaching and supporting teachers’ professional development across Europe.


LaMaVoC, Erasmus+ project voor het (v)mbo
Aandacht voor de taalrijke reken/wiskunde-aspecten van beroepstaken en burgerschapstaken van het vmbo/mbo Project-website lamavoc.nrw.de Lesmateriaal Grafieken en tabellen (ontwikkeld door NL) engels Module DOCX en PDF Praatactiviteiten (website) Nederlands Module DOCX en PDF Praat-activiteiten (website) Onder ‘Verwijzingen’ is nog lesmateriaal over grafieken/tabellen van derden terug te vinden. Percentages (ontwikkeld door DE) Nederlandstalig: DOCX en PDF…


Panama Conferentiebundel 13 (1995)
Panama Cursusboek 13 – 1995 Thema: Rekenen in de bovenbouw van de basisschool Eindredactie: Corine van den Boer en Maarten Dolk Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Barth, F., Oonk, W. and Schinkel, C. (1995). Paradigma´s van het basisonderwijs (PDF). In Panama Cursusboek 13 rekenen in de bovenbouw van de basisschool (pp. 81-90). Utrecht: SOL…


Panama Conferentiebundel 28 (2010)
Panama Cursusboek 28 – 2010 Thema: Waardevol reken-wiskundeonderwijs – kenmerken van kwaliteit Eindredactie: Marc van Zanten Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Boswinkel, N. (2010). Het rekenen de baas (PDF). In M. Van Zanten (Ed.), Panama Cursusboek 28 Waardevol reken-wiskundeonderwijs – Kenmerken van kwaliteit – (Vol. 28, pp. 101-113). Utrecht: Panama/ Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht….


Panama Conferentiebundel 27 (2009)
Panama Cursusboek 27 – 2009 Thema: Leren van evalueren – de lerende in beeld bij rekenen-wiskunde – Eindredactie: Marc van Zanten Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen De Moor, E. (2009). Zonder verleden geen toekomst (PDF). In M. Van Zanten (Ed.), Panama Cursusboek 27 – Leren van evalueren – de lerende in beeld bij reken-wiskundeonderwijs…


Panama Conferentiebundel 26 (2009)
Panama Cursusboek 26 – 2009 Thema: Doorgaande ontwikkelingen rekenen-wiskunde Eindredactie: Marc van Zanten Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Huitema, S. (2009). Schets van een leerlijn (PDF). In Panama Cursusboek 26 Doorgaande ontwikkelingen rekenen-wiskunde (Vol. 26, pp. 57-61). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU Utrecht. Keijzer, R. and Heege, J. t. (2009). Doorgaande…


Panama Conferentiebundel 22 (2004)
Panama Cursusboek 22 – 2004 Thema: Rekenen-wiskunde als rijke bron Eindredactie: Ronald Keijzer en Erica de Goeij Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Clijsen, A. and Toes, E. (2004). Een rijke rekenomgeving in het speciaal (basis)onderwijs (PDF). In Panama Cursusboek 22 Rekenen-wiskunde als rijke bron (pp. 103-115). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU…


Panama Conferentiebundel 20 (2002)
Panama Cursusboek 20 – 2002 Thema: Interactie in het reken-wiskundeonderwijs Eindredactie: Ronald Keijzer en Willem Uittenbogaard Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Damhuis, R. and Litjens, P. (2002). Taal leren door interactie; geldt dat ook voor rekentaal? (PDF) Panama Cursusboek 20 Interactie in het reken-wiskundeonderwijs, 20, 89-121. . Gravemeijer, K. P. E. (2002). Context van…


Panama Conferentiebundel 19 (2001)
Panama Cursusboek 19 – 2001 Thema: Uit de lengte of uit de breedte. De kwaliteit van het meetonderwijs Eindredactie: Ronald Keijzer en Willem Uittenbogaard Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Bleijerveld, C. (2001). Meten in een natuurlijke omgeving (PDF). In Panama Cursusboek 19 Uit de lengte of uit de breedte – de kwaliteit van het…


Panama Conferentiebundel 18 (2000)
Panama Cursusboek 18 – 2000 Thema: Tien jaar PPON. Lessen voor de toekomst Eindredactie: Ronald Keijzer en Willem Uittenbogaard Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Blom, N. and Smits, M. C. (2000). Woordenschat onderwijs, een gezamenlijke verantwoordelijkheid (PDF). In Panama Cursusboek 18 Tien jaar PPON – lessen voor de toekomst – (pp. 113-1120). Utrecht: SOL…


Panama Conferentiebundel 17 (1999)
Panama Cursusboek 17 – 1999 Thema: Overzicht en samenhang. Leerlijnen in/en een uitdagende praktijk. Eindredactie: Ronald Keijzer en Willem Uittenbogaard Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Bokhove, J. and Eigenhuis, N. (1999). Kenmerken van ‘Rekenrijk’ (PDF). In Panama Cursusboek 17 Overzicht en samenhang – leerlijnen in/en een uitdagende praktijk – (pp. 79-88). Utrecht: SOL coproduktie…


Panama Conferentiebundel 16 (1998)
Panama Cursusboek 16 – 1998 Thema: Over rekenen gesproken. Taal in/en rekenen Eindredactie: Nina Boswinkel en Maarten Dolk Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Biemond, H. (1998). Taal leren in de rekenles (PDF). In Panama Cursusboek 16 Over rekenen gesproken – taal in/en rekenen – (pp. 125-129). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU…


Panama Conferentiebundel 15 (1997)
Panama Cursusboek 15 – 1997 Thema: Naar een balans in de reken-wiskundeles. Interactie, oefenen, uitleggen en zelfstandig werken Eindredactie: Corine van den Boer en Maarten Dolk Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen De Jong, R. and Verkrijsse, I. (1997). Naar een balans in de reken-wiskundeles (PDF). In Panama Cursusboek 15 naar een balans in de…


Panama Conferentiebundel 14 (1996)
Panama Cursusboek 14 – 1996 Thema: Modellen, meten en meetkunde Eindredactie: Corine van den Boer en Maarten Dolk Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Beishuizen, M., Klein, A. S., Bergmans, C., Leliveld, K. and Hoogenberg, E. (1996). Hoe leerlingen zich ontwikkelen op de lege getallenlijn: twee portretten (PDF). In Panama Cursusboek 14 modellen, meten en…


Panama Conferentiebundel 12 (1994)
Panama Cursusboek 12 – 1994 Thema: Speciaal rekenen Eindredactie: Maarten Dolk, Hans van Luit en Elise te Woerd Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Beishuizen, M., Tom, M. and Klein, A. S. (1994). Zwakke rekenaars en de lege getallenlijn (PDF). In Panama Cursusboek 12 speciaal rekenen (pp. 101-111). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC,…


Panama Conferentiebundel 11 (1993)
Panama Cursusboek 11 – 1993 Thema: Procenten – op de grens van basisschool en basisvorming Eindredactie: Maarten Dolk en Willem Uittenbogaard Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Abels, M. and Wijers, M. (1993). Procenten in de basisvorming (PDF). In Panama Cursusboek 11 Procenten – op de grens van basisschool en basisvorming – (pp. 49-61). Utrecht:…


Panama Conferentiebundel 10 (1992)
Panama Cursusboek 10 – 1992 Thema: Rekenen onder de tien Eindredactie: Maarten Dolk Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Buys, K. (1992). Het wiskundeonderwijs nogmaals bezien¹ (PDF). In Panama Cursusboek 10 rekenen onder en boven de tien (pp. 9-19). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU Utrecht. De Jong, R. A. and Verkruijsse, I….


Panama Conferentiebundel 9 (1991)
Panama Cursusboek 9 – 1991 Thema: Deskundigheid Eindredactie: Maarten Dolk en Els Feijs Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Bauersfeld, H. (1991). What works? (PDF). In Panama Cursusboek 9 deskundigheid (pp. 9-15). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU Utrecht. Beishuizen, M. and Mulken, F. v. (1991). Onderzoekgegevens over oplossingsmanieren bij het rekenen tot…


Panama Conferentiebundel 8 (1990)
Panama Cursusboek 8 – 1990 Thema: Rekenen en zorgverbreding Eindredactie: Maarten Dolk en Els Feijs Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen De Jong, R. and Verkruijsse, I. (1990). Rekenen en zorgverbreding (PDF). In M. Dolk and E. Feijs (Eds.), Panama Cursusboek 8 rekenen en zorgverbreding (pp. 90-98). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU…


Panama Conferentiebundel 7 (1989)
Panama Cursusboek 7 – 1989 Thema: Rekenen-Wiskunde periodieke peiling onderwijs niveau Eindredactie: Ed de Moor Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Brandt, F. (1989). Rekenvaardigheid Pabo-docenten (PDF). In Panama Cursusboek 7 Rekenen-Wiskunde periodieke peiling onderwijs niveau … (pp. 69-79). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU Utrecht. Broekman, H. (1989). De zakrekenmachine in de…


Panama Conferentiebundel 6 (1988)
Panama Cursusboek 6 – 1988 Thema: Eindniveau rekenen-wiskunde op de basisschool Eindredactie: Ed de Moor en Els Feijs Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Blakenburg, K. (1988). Zo reken ik ook! (PDF). In Panama Cursusboek 6 eindniveau rekenen-wiskunde op de basisschool (pp. 88-90). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU Utrecht. Bokhove, J. (1988)….


Panama Conferentiebundel 5 (1987)
Panama Cursusboek 5 – 1987 Thema: Innovatie realistisch reken-wiskundeonderwijs Eindredactie: Ed de Moor Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Bokhove, J. (1987). Periodieke peiling van het rekenen (PDF) Panama Cursusboek 5 innovatie realistisch reken-wiskundeonderwijs, 5, 79-82. . De Moor, E. (1987). Hoofdrekenen helpt (PDF). In Panama Cursusboek 5 innovatie realistisch reken-wiskundeonderwijs (pp. 55-59). Utrecht: SOL…


Panama Conferentiebundel 4 (1986)
Panama Cursusboek 4 – 1986 Thema: Nascholing een nood-zaak Eindredactie: Ed de Moor Uitgave: Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht Artikelen Bokhove, J. (1986). Eindtoetsen (PDF). In E. Feijs and E. d. Moor (Eds.), Panama Cursusboek 4 nascholing een nood-zaak (pp. 123-127). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU Utrecht. Buys, K. (1986). Differentiatie met een…


Panama Conferentiebundel 3 (1985)
Panama Cursusboek 3 – 1985 Thema: Reken/wiskundeonderwijs anno 1984 Eindredactie: Ed de Moor Uitgave: Utrecht: Freudenthal Instituut Artikelen De Corte, E. and Verschaffel, L. (1985). Werken met eenvoudige rekenvraagstukjes in de eerste klas (PDF). In Panama Cursusboek 3 reken/wiskundeonderwijs anno 1984 (pp. 34-41). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU Utrecht. De Jong, C….


Panama Conferentiebundel 2 (1984)
Panama Cursusboek 2 Thema: Methoden en reken / wiskundeonderwijs Eindredactie: Ed de Moor Uitgave: Utrecht: Freudenthal Instituut Artikelen De Moor, E. (1984). Meetkunde in B.O.-methoden (PDF). In Panama Cursusboek 2 methoden reken/wiskundeonderwijs (Vol. 2, pp. 73-77). Utrecht: SOL coproduktie met: OW & OC, RU Utrecht. Doesburg, K. (1984). Modelgebruik in rekenmethoden* (PDF). In Panama Cursusboek 2…


Panama Conferentiebundel 1 (1983)
Conferentiebundel bij de Panama Conferentie van 1983 Panama Conferentiebundel 1 De Moor, E. (Ed.). (1983). Reken/wiskundeonderwijs voor het jonge kind (4-8 jaar) (Vol. 1). Utrecht: Freudenthal Instituut. Borghouts-van Erp, J. (1983). Spelen rond het evenwicht: een alternatieve basis voor het aanvankelijk rekenen (PDF). In Panama Cursusboek 1 reken/wiskundeonderwijs voor het jonge kind (4 – 8…


PARRISE-project
Promoting Attainment of Responsible Research and Innovation in Science Education Europees project Socio-Scientific Inquiry-Based Learning: connecting formal and informal science education with society (december 2017) Verwijzingen www.parrise.eu Socio-Scientific Inquiry Based Learning (SSIBL), beschrijving van deze benadering Science & Society in Education (Special Issue of the School Science Review)



Opbrengsten van de ECENT/ELWIeR conferentie 2016: Bèta in samenhang in 2032
Woensdag 18 mei 2016 bezochten bijna 150 deelnemers de eerste gezamenlijke conferentie voor lerarenopleiders van ECENT en ELWIeR. De openingslezing van Marc de Vries (TU Delft) over de overlap tussen de verschillende componenten van STEM gaf een prachtige introductie voor de eerste werkgroepronde. In deze ronde is extra aandacht besteed aan de samenhang tussen de verschillende disciplines; uniek voor…


Een artikel schrijven voor ELWIeR / Ecent
De artikelen op deze website zijn primair gericht op lerarenopleiders in de STEM-hoek (rekenen-wiskunde, science, techniek). De redactie vindt het leuk als docenten (experts, onderzoekers) zelf het initiatief kunnen nemen een artikel te schrijven. In dit artikel enkele aanwijzingen


Lectoraten didactiek rekenen/wiskunde en natuurwetenschappen
Welke lectoraten op het gebied van de bètadidactiek zijn er? Waar houden zij zich mee bezig? Een overzicht


Opbrengsten van de Ecent/ELWIeR Conferentie 2017: Trix loopt dwars door de vakdisciplines van de lerarenopleiding
De opbrengsten van de conferentie van 19 mei 2017



Internationale projecten STEM
Leren en professionaliseren is verder kijken. Op deze pagina vindt u een overzicht van internationale websites die voor lerarenopleiders en leraren in natuur(wetenschap) en techniek interessant kunnen zijn.



Mascil: Onderzoekend leren in beroepscontexten
Leerlingen krijgen op school weinig te zien van het beroepenveld waar de kennis en vaardigheden die ze op school leren van pas komen. Ook gebruiken docenten weinig activerende werkvormen in hun lessen, terwijl uit onderzoeken blijkt dat die aanpak de motivatie voor het leren en de interesse in de bètavakken kan verhogen. Binnen het Europese project Mascil wordt geprobeerd aan beide tekorten wat te doen.


MaSDiV – Omgaan met diversiteit in de bèta-vakken
Er worden docenten onderbouw vo science/wiskunde gezocht die nascholing zouden willen volgen op het gebied van ‘omgaan met verschillen in de bètavakken’. Het project gaan over het (culturele) diversiteit in de STEM lessen (onderbouw vo). Daarbij wordt aandacht besteed aan (na)scholing op het gebied van STEM en (culturele) diversiteit.



IncluSMe
Erasmus+ project “Intercultural learning in mathematics and science initial teacher education” voor de lerarenopleiding



Constructivisme
Constructivisme is een theorie over leren. Constructivisten zien leren als actieve constructie van kennis gebaseerd op wat de leerling al weet. Leerlingen interpreteren nieuwe informatie in het licht van hun eigen structuur van voorkennis. Geschiedenis De constructivische visie op leren is gericht op de kwalitatieve veranderingen die bij leerlingen plaatsvinden. Onderwijzen is op te vatten…



Voorbereiden op begripsproblemen in de les
Er is veel bekend over begripsproblemen die leerlingen in het voortgezet onderwijs hebben met begrippen uit de natuurwetenschappen, zoals kracht, energie, molecuul, gen, …. Toch valt het niet mee als docent begripsproblemen in de klas te herkennen. Dat vereist dat de docent nauwkeurig luistert naar leerlingen en even zijn eigen redenering aan de kant zet. Hoe kun je leraren-in-opleiding zo ver brengen?


Wetenschap en Technologie (pabo)
Een dossier over de positie van wetenschap en technologie in het pabo-curriculum

Sinusachtige functies
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Variabelen, letters, onbekenden, bekende onbekenden
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Zakrekenmachine. Een kwalitatief onderwijsonderzoek, deel 3
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Elementen en principia van verhoudingen
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

BOVO
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Kritisch kijken
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Globaal of locaal?
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Probleemgestuurd onderwijs
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Spijkers zoeken op laag water: Algebra in het lbo
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Differentialen. Ja of nee en zo ja, hoe?
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Wiskunde en heterogeniteit
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Spelen met getallen
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Zakrekenmachine. Een kwalitatief onderwijsonderzoek, deel 4
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Fifty-fifty
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Microscopie van de kwadratische functie
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Een sprookje wordt werkelijkheid
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Overwegingen bij automatische gegevensverwerking
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

PME-5 Grenoble ’81
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Matrices en de Stille Zuidzee
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Heeft u al eens wad gelopen?
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Hoog in de Grossglockner
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Binnenin is ’t minder
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Kleinigheden over grootheden
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Eén kind geen bezwaar
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Juf, wilt u iets voor me uitrekenen?
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Automatisering en de postcode
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Drie spelletjes voor bij de centrale verwarming
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…

Zakrekenmachine. Een kwalitatief onderwijsonderzoek, deel 2
Tijdschrift voor reken-wiskundeonderwijs, uitgegeven door het Freudenthal Instituut, Universiteit Utrecht in de periode 1981-2013 De Nieuwe Wiskrant berichtte vooral over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van wiskundeonderwijs in het voortgezet onderwijs, zoals de vernieuwde tweede fase, ict in het onderwijs, de nieuwe plannen voor vmbo, zelfstandig leren, toetsen en examens, de A-lympiade, de Nationale Wiskunde…


Onderzoekend en ontwerpend leren: 7 stappen
Bij onderzoekend leren onderzoeken kinderen organismen, objecten en verschijnselen in hun omgeving onder begeleiding van hun leraar (m/v). Bij ontwerpend leren ontwerpen leerlingen een product. In allerlei praktijksituaties is gebleken dat de beide benaderingen elkaar goed aanvullen, en ook dat kinderen er op hun eigen niveau mee aan de slag kunnen.
Het onderzoekend en ontwerpend leren verloopt via een model met zeven stappen.